Milli Mücadele Döneminde Büyük Millet Meclisi'nin Sovyet Rusya ve Azerbaycan ile münasebetleri (1920-1922) (Sovyet Rusya ve Azerbaycan belgelerine göre)
Relations of the Grand National Assembly with the Soviet Russia and Azerbaijan during the Turkish National Struggle (1920-1922) (According to documents of Soviet Russia and Azerbaijan)
- Tez No: 451767
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu çalışmada, Türk Milli Mücadelesi Döneminde Büyük Millet Meclisi (BMM)'nin Sovyet Rusya ve Azerbaycan İle Münasebetleri (1920-1922) konu edilmiştir. Bolşevik Devrimiyle başlayan ve Lozan Barış Antlaşması'na kadar olan dönemi kapsayan çalışmada, Büyük Millet Meclisi'nin Sovyet Rusya ve Azerbaycan ile münasebetleri genel hatları ile ortaya konulmuştur. Osmanlı Devletinin Rusya ile III. İvan (1462-1505) döneminde başlayan diplomatik münasebetleri, çoğu zaman olumsuz yönde gelişmesine rağmen çeşitli dönemlerde ortak çıkarlar nedeniyle olumlu şekilde gelişmiştir. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Rusya'da Bolşevikler iktidara gelerek Çarlık Rusya'nın İtilaf devletleriyle yaptıkları gizli antlaşmaları açıklayarak, kendilerinin bu antlaşmaları reddettiklerini duyurmuşlardır. Osmanlı Devleti ise Birinci Dünya savaşından mağlup olarak çıkmış ve 30 Ekim 1918'de Mondros mütarekesini imzalamıştı. Bu antlaşma sonrasında emperyalist devletlerin Türk topraklarını parçalama politikasına karşı Anadolu'da Türk Milli Mücadelesi başlamıştı. Bu dönemin siyasi koşulları, Türk Milli Mücadele Harekatının öncüleri ile Sovyet Rusya'nın yöneticileri arasında şartların getirdiği zorunlulukla bir dayanışma politikası izlemesi sonucunda, birlikte hareket etmek ve işbirliği yapmak ihtiyacını oluşturmuştur. Bu durum karşısında İtilaf devletleri, Güney Kafkasya Cumhuriyetleri aracılığıyla Türk Milli Mücadele'sinin, Sovyet yayılmacılığının ve Sovyet-Türk işbirliğinin önlenmesi için Kafkas Seddi fikrini ortaya çıkarmıştır. Türk Milli Mücadelesi Döneminde BMM'nin Sovyet Rusya ve Azerbaycan İle Münasebetlerinin dört yıllık tarihsel sürecini içine alan çalışmamızda; 1918'de Brest-Litovsk barış antlaşmasının imzalanmasını takiben, Kafkasya bölgesinde meydana gelen askeri, siyasi ve bölgesel değişimler bağlamında, Sovyet Rusya-Osmanlı münasebetleri ve Anadolu'da Türk Milli Mücadelesi döneminde BMM-Sovyet Rusya ve Azerbaycan münasebetlerinin sebepleri de konu edilmiştir. Ayrıca 1920-1922 yılları Sovyet Rusya-BMM münasebetlerini etkileyen faktörler ve bu faktörlerin ikili ilişkilere gösterdiği etkiler ele alınmıştır. 16 Mart 1921'de imzalanmış Moskova Antlaşmasının BMM hükümetinin Doğu sınırının güvenliğini sağlaması açısından büyük önemi ortaya konulmuştur. 1918-1920 yıllarında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin Osmanlı Devleti ve 1920-1922 Azerbaycan SSC'nin BMM hükümeti ile münasebetleri; siyasi, diplomatik, askeri ve ekonomik yönleriyle ele alınmıştır. Bu çerçevede Sovyet Rusya ve Azerbaycan'ın Türk Milli Mücadelesine yaptığı maddi ve manevi yardımlar ayrıntılı olarak araştırılmış olup özellikle 27 Nisan 1920'de Azerbaycan'ın Sovyetleşmesinden sonra Azerbaycan SSC'nin Türk Milli Mücadele Harekatına sağladığı yardım ve desteğe yer verilmiştir. Ama en önemlisi Türk milletinin gücü ve Milli Mücadeleye önderlik etmiş Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının mücadele azmi, akılcı ve tutarlı politikası, BMM hükümetinin hem siyasi hem de stratejik başarısının Türk Milli Mücadele Harekatını zafere götüren faktörler olduğu vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study has been the subject Relations of Turkish Grand National Assembly with the Soviet Russia and Azerbaijan at the Turkish National Struggle (1920-1922). This study of covering the period beginning with the Bolshevik Revolution and until to the Lausanne Peace Treaty, have been indicated with general lines relations of Grand National Assembly with the Soviet Union and Azerbaijan. Beginning the diplomatic relations between Ottoman Empire and Russia during the period of Ivan III (1462-1505), although the most of the time negative developments at various times because of common interests it has developed in a positive way. After the First World War, coming to power the Bolsheviks by announcing secret agreements that the Tsardom of Russia signed with the Allied Powers and have announced that they rejected these treaties. The Ottoman Empire was defeated in World War I and on 30 October 1918 was signed the Armistice of Mudros. After this agreement, has begun the Turkish National Struggle in Anatolia against the Turkish territories allocation policy of imperialist states. Political conditions of that period, the precursors of the Turkish National Struggle Operation and the leaders of the Soviet Russia as a result of conditions imposed by the necessity to pursue a policy of solidarity, has created the need for collective action and cooperation. Under these circumstances, the Allied States, through the South Caucasus Republics for the prevention the Turkish National Struggle, Soviet expansionism and Soviet-Turkish relation has revealed the idea of Caucasian Wall. Involving the four year historical process of Relations of Turkish Grand National Assembly with the Soviet Russia and Azerbaijan during the Turkish National Struggle of present study have been also subject the signing in 1918 the Brest-Litovsk peace treaty, occurring in the context of military, political and regional changes in the Caucasus region the Soviet Russia-Ottoman relations and during the Turkish National Struggle in Anatolia Relations of Turkish Grand National Assembly with Soviet Russia and Azerbaijan. Also are discussed the factors that affect the relations of Soviet Russia and Turkish Grand National Assembly in 1920-1922 years and showed the effects of these factors to the bilateral relations. On 16 March 1921 was signed the Treaty of Moscow in which great importance in terms of ensuring the security of the eastern boundary of the government of the Grand National Assembly. In this study has been considered the relations in the political, diplomatic, military and economic aspects Ottoman Empire with Azerbaijan Democratic Republic in the 1918-1920 and Azerbaijan SSR with the government of Grand National Assembly in the 1920-1922. In this study was investigated in detail material and spiritual aid of Soviet Russia and Azerbaijan to the Turkish National Struggle. Especially after the Sovietization of Azerbaijan on 27 April 1920 Azerbaijan SSR began to provide help and support to the Turkish National Struggle. But most importantly has emphasized that the power of the Turkish nation and the fight perseverance, rational and consistent policy of the National Struggle under the leadership of Mustafa Kemal Pasha and the friends has played a major role both politically and strategy success of the government of Grand National Assembly and it led to the victory operation of National Struggle.
Benzer Tezler
- The relations of Istanbul and Ankara within the press of Turkish national struggle (1918-1922)
Türk milli mücadele basınında İstanbul ve Ankara arası ilişkiler (1918-1922)
ALİ DEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
TarihOrta Doğu Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER TURAN
- Türk-Sovyet ilişkileri kapsamında Kafkasya'daki siyasi, kültürel ve ekonomik olayların Türk basınına yansıması (1920-1928)
The reflection of political, cultural and economic events in the caucasus on the Turkish press within the scope of Turkish-Soviet relations (1920-1928)
AYŞE NUR KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN YEŞİLOT
- Lozan konferansı sürecinde İsmet Paşa
Ismet Pasha in loussane conferance process
SEYHAN AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAtatürk ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN CEVİZLİLER
- Siyasi olaylarla 1917-1945 dönemi Türk-Sovyet ilişkileri
Başlık çevirisi yok
A.TUNCAY ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL MELEK
- 1917 Bolşevik Devrimi'nin Osmanlı Mebuslar Meclisi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki yankıları
Repercussions of the 1917 Bolshevik Revolution on the Ottoman Chamber of deputies and the Grand National Assembly of Turkey
RECEP KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTOPRAK