Medya psikolojisi bağlamında internet kullanıcılığı ile oluşan endişeler: Mahremiyet endişesi
Concerns caused by internet usage in media psychology context: Privacy concern
- Tez No: 454595
- Danışmanlar: PROF. DR. MUKADDER ÇAKIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, İletişim Bilimleri, Psychology, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Medya Psikolojisi, Mahremiyet Endişesi, İnternet Kullanıcılığı, Mahremiyet, Gözetim, Media Psychology, Privacy Concern, Internet Usage, Privacy, Surveillance
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 323
Özet
Dünyadaki internet kullanım artışının hayatlarımız üzerinde bir dizi etkisi bulunmaktadır. Eski zamanlardan beri toplum içerisinde önemli bir yeri ve işlevi bulunan gözetimin internet kullanıcılığı ile günlük yaşam pratiklerinin içerisinde giderek daha çok yer alması ve suçun internet aracılığıyla giderek çeşitlenmesi bu etkilerden bazılarıdır. İnternet kullanıcıları, gözetime ve siber suçlara maruz kalmaya dair endişelerinin yanı sıra çevrimiçi ortamlarda maruz kaldıkları etmenler sebebiyle mahremiyet endişesi de yaşamaktadır. Son dönemlerdeki bilimsel çalışmalarda internet kullanıcılarının yaşadığı mahremiyet endişesine daha çok dikkat çekilmektedir. Bu çalışmaların bulguları mahremiyet endişesinin farklı biçimlerine işaret etmekte, mahremiyetin geçmişi göz önüne alındığında internetten sonra geçirdiği önemli dönüşüm fark edilmektedir. Bu tez çalışması internetin insan hayatına kattığı yeni süreçlerin varlığında internet kullanıcısının yaşadığı endişe biçimlerini ve bu endişelerin çevrimiçi davranışa etkilerini, mahremiyet endişesine yaptığı vurgu çerçevesinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Yürütülen araştırmada mahremiyet endişesinin çevrimiçi davranışlara etkisine hangi değişkenlerin aracılık ettiği ve internetin teknolojik, sosyal, psikolojik ve politik anlamda getirdiklerine ilişkin farklı türdeki bilginin bu ilişkide bir rol oynayıp oynamadığı analiz edilmeye çalışılmaktadır. Bunun için uzmanlık alanları farklı olan 40 akademisyenle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın diğer bir amacı da çevrimiçi ortamlardan sağlanan psikolojik fayda ve kişisel kazancın mahremiyet endişesine ve çevrimiçi davranışlara nasıl etki ettiğinin saptanmasıdır. Çalışma bu yönü ile interdisipliner bir alan olan Medya Psikolojisi kapsamına girmekte ancak araştırmada konuya ilişkin eleştirel bir duruşu mümkün kılacak sosyal bağlam ve toplumsal faktörler de sorgulandığından Medya Psikolojisi'nin kapsamını aşmaktadır nitekim araştırma sonucunda elde edilen bulgular da bu yaklaşımın gerekliliğini ortaya koymuştur. Farklı psikolojik unsurların sosyal medya kullanımını belirlediği, bu mecraların kullanılıyor olması halinde buralardan sağlanan psikolojik yararların mahremiyet ihlali risklerine ilişkin algıyı etkilediği araştırma kapsamında yapılan görüşmeler ışığında elde edilen bulgular arasındadır. Araştırmayla aynı zamanda sosyal medyanın sunduğu gizlilik ayarlarının kullanıcılara sağladığı doyumun mahremiyet endişesini gideren bir unsur olduğu ortaya çıkmıştır. Gözetime ilişkin bilginin ve farkındalığın boyutlarının akademisyenlerin uzmanlık alanına göre farklılaştığı, gözetimin araştırmaya katılan akademisyenlerin çoğu tarafından gerekli görüldüğü, gözetimin gerekli olmadığını düşünen akademisyenlerin hem gözetim hem de mahremiyet endişesi yaşadıkları çalışmanın bulguları arasındadır. Araştırma ile birlikte akademisyenlerin yarısından fazlasının mahremiyet endişesi yaşamasına karşılık neredeyse hepsinin çevrimiçi mahremiyet ihlaline karşı önlem aldığı gözlenmiştir. Çalışmanın bulguları konu ile ilgili diğer çalışmalar ışığında yorumlanmış, bulguların yeni sosyal olgulara işaret ediyor olabileceği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The increase in internet usage in the world has a number of effects on our lives. Surveillance's, which has an important role and function in society since ancient times, taking more part in the daily life practices with the use of internet; and crimes' increasing diversification via the internet are some of these effects. Internet users; as well as having worries about being subject to surveillance and cybercrime; are also concerned about their privacy, because of the factors they are exposed to in online environments. In recent scientific studies, more attention is paid to the privacy concerns of internet users. The findings of these studies point to different forms of privacy concerns; while, considering the history of privacy, its significant transformation after the internet era is noticed. This study; in the context of its emphasis on privacy concerns, aims to analyze the forms of anxiety experienced by internet users and the effects of these anxieties on online behavior, in the presence of new processes that the internet adds to human life. In the research conducted, it is being attempted to analyze that; which variables mediate the effects of privacy concern on online behavior, and whether different types of information about the internet in terms of technological, social, psychological and political point of view play a role in this relation or not. For this, semi-structured interviews were held with 40 academicians with different fields of expertise. Another purpose of the research is to determine how the psychological benefits and personal gain from the online environments affect privacy concerns and online behavior. With this aspect, the study is within the scope of Media Psychology, which is an interdisciplinary field; however, it is beyond the scope of Media Psychology, as social context and societal factors are questioned in order to enable a critical stance on the subject in the research; as a matter of fact, the findings obtained as a result of the research also revealed the necessity of this approach. Different psychological factors' determining the use of social media, and the psychological benefits', which are provided by these environments when they are utilized, influencing the perception of the risks regarding the privacy violations, are among the findings of the interviews made within the scope of the research. The research also revealed that the satisfaction provided by the privacy settings offered by the social media is a fact that relieves the privacy concerns of the users. The facts that; the extent of the knowledge and awareness on surveillance differed according to the expertise of the academicians; that the surveillance was deemed necessary by most of the academics involved in the survey; that the academicians, who think that there is no need for surveillance, are concerned about both surveillance and privacy; are among the findings of the study. With the study, it is observed that, although more than half of the academicians were concerned about privacy, almost all of them have taken measures against breach of privacy online. The findings of the study have been interpreted in the light of other studies related to the subject, and it has been argued that the findings may indicate new social phenomena.
Benzer Tezler
- Социалдык Медиа Колдонуучуларынын Купуялуулук Көйгөйлөрү Жана Андан Кабардар Болуусу: Кыргызстандагы Студенттердин Мисалында
The privacy concerns and awareness of social media users:On example of university students in Kyrgyzstan Sosyal medya kullanıcısı üniversite öğrencilerinin mahremiyet endişeleri ve farkındalıkları: Kırgızistan örneği
CANARA KADENOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2020
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDOĞAN AKMAN
- Dijital yayıncılık ile dönüşen izleyici pratikleri
The transformation of audience practices due to digitalization
SEZİN ÇİNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN MAHMUTOĞLU
- Selective exposure to online news: A qualitative study of young internet users in istanbul
Internette haberlerden seçimli etkilenme: Istanbul'da yaşayan genç internet kullanıcıları ile niteliksel bir çalışma
BURAK AK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA YAZICI
- Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ile yalnızlık ve psikolojik dayanıklılık ilişkisi üzerine bir alan araştırması: Selçuk Üniversitesi örneği
A field study on the relationship between social media addiction and loneliness and psychological resilience of university students: Example of Selçuk University
SULTAN POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT ÇAKIR
- Sosyal medya zorbalığının siber boyutu: Hitit Üniversitesi örneği
Cyber dimension of social media bullying: The case of Hitit University
BAHRİYE KERMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiHitit ÜniversitesiAdli Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET TATAR