Şer'iye sicillerine göre 1824 - 1834 yıllarında Diyarbakır'da sosyal iktisadi ve kültürel hayat
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 4553
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. YAŞAR OCAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1988
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
arihin ilkçağlarından beri“lmid”adıyla bilinen Diyarba kır, İslâmiyet le beraber“Diyarbekir”, adını da almış ti. Osmanlı lar' m hakim oldukları devirler boyunca şehir hem“Âmid”ve hem- de“Diyarbekir”adlarıyla anılmıştır. Şehir Osmanlı döneminde Diyarbekir Eyâletinin paşa san cağı idi. Daha çok Osmanlı döneminde şehirleşerek gelişme gösteren şehrin, gelişmesini temin eden unsurlar, ticarî ve sınaî faaliyet lerle, imar faaliyetlerine dayanmaktadır. Siyâsi ve asicerî açılardan ele alındığında şehrin, İran ve Irak'a yapılan seferlerde, stratejik yönden büyük bir önemî hâiz olduğu görülmüştür. XVIII ve XIX. yüzyıl Diyarbakır valileri aynı zamanda Di yarbakır'a yakın ve uzak çevrelerin, maden nazırlığı görevlerin de de bulunmuşlardır. Bu dönemde şehir mütesellimlerce idare e- dilmiştir.^ehir halkının mütesellimi eri sürekli olarak destek lemeleri, Diyarbaıcır valilerinin otoritelerini ve fonksiyonları nı bir hayli zayıflatmıştır. Bu yüzden II.Mahmud ülke çapında olduğu gibi, Diyarbakır 'da da,mütesellimleri ortadan kaldırmak istemişse de, merkezî otoritenin zayıf oluşu yüzünden bunda ba- sarı sağlayamamıştır. merkezî otoritenin zayıf lığı, asayişin sağlanmasını da büyük ölçüde engellemişti. Bu dönemde Diyarbakır ve çevresi asa yişi iyice bozulmuş, hırsızlık, yaralama ve cinayet gibi olaylar mutad hale gelmişti. Asayişe ait olayların, kadılar ve mahkemece önlenememesi, kadılık müessesesini iyice zayıflatmıştır.Bu dönem Diyarbakır'ının bir diğer problemi de halkın ağır vergi yükü altında ezilmesidir. Evlilik ve aile müessesesinin temeli olan nikahın, sade ce sözle değil, resmen de tescil edildiği, sicil kayıtlarından anlaşılmaktadır. Bazı hıris t iyonların Türk ve müslüman âdetleri ne göre evlenmeleri, onlar arasında, Türk âdetlerinin yayıldığı nı gösteren önemli bir delildir. Bu dönemde tımarlı sipahilerinin seferlere katılmamala rı ve isyanlar çıkarmaları, tımarlarının teker teker lağvedil mesine sebep olmuştur. üne bu dönemde Medreselerin ülke genelinde, büyült bir gerileme göstermesinden Diyarbakır da nasibini almıştır, Hele hele ailelerin, çocuklarını mektebe gondermiyerek sanata verme leri;, cahilliğin iyice yeyılmasına sebep olan başlıca hususlar dan biriydi.
Özet (Çeviri)
Des les premieres epoques de 1* his t oire, Diyarbakır fut ecranu comme MAmid“”Avec l*embrassement de 1' islâm, elle prit egalement nom de Diyar bakır. Pendant les epoques ou les Ottomans regnlrent, on dit h la £üis“Diyarbakır et Imid”. A l'epoque d«Ottomans,la ville etait“Paşa Sancağı”(drapeau de Pacha) du departement de Diyarbakır, A cette epoque,elle fut urbanisee et developpee davantage. Les principales Elements qui permettaient de developper etaient des activites industrielles et commerciales. En allant a la guerre contre İran et Irak, elle eut 1' importance strategique. Aux XVIII et XIX eme siecles,les prefets de Diyarbakır furent,en mime temps, les ministres des mines a 1'entour proche et loin de la region. A cause de ces fonctions difficiles,la ville fut dirigee par les“mütesellim”. Les Mütesellim, qui vinrent du peuple indigene, trouvaient toujours appui aupres du peuple de la ville.Ainsi,les fonctions administratives des prefets devinrent faible. Mahmut II voulut supprimer“les Mütesellim”dans le prog ramme du mouvement de renovation. Mais il ne ^gut pas y reussir en,raison de faiblesse de 1» administration centrale,Ce la em-» p§cha d1 assurer la securite. Cleat pourquoi,vols actions de bles- ser, crimes augmenterent a Diyarbakır. Hi kadi ni tribunal ne fut empeohe ces evenements.A cause de cela mission de kadi devint faible. A cette epoque le peuple etait dans l'embarras â cause d 'abundance des impdts.L'acte de mariage ne fut pas seulement oralement mais aussi fut inscrit a «şer* iye sicili“.Quelques cretiens furent maries conformement aux coutumes Turc. Lea coutumes Sure furent propagees panoi les cretiens. Pendant cette epoque le corps des janissaires fut supprime/'Les Tımarlı sipahiler ”perseveraient â ne pas aller a laguerre et se revoltaient.Les tımar de Diyarbakır furent supprimes l'un apres 1' autre. A cette epoque les sciences positives furent oubliees et la qualite de 1' education fut diminuee tout â fait.
Benzer Tezler
- Şer'iye sicillerine göre XIX. yüzyılın ilk yarısında Çankırı'da aile
According to sharia court registers the family in the first half of the 19th century, in Çankiri
HATİCE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BEŞİRLİ
- Şer'iye sicillerine göre Trabzon'da borç-alacak ilişkileri 1112-1126/1701-1714
According to the khadi courts credit-loans relations in Trabzon 1112-1126/1701-1714
EYYUB ŞİMŞEK
- Şer'iye sicillerine göre Trabzon'da mülk satışları 1160-1170/1747-1757
According to sharia courts property sellings in Trabzon 1160-1170/1747-1757
TURAN AÇIK
- Şer'iye sicillerine göre Trabzon'da mülk satışları (1171-1182/1758-1769)
According to court records property sellings in Trabzon (1171-1182/1758-1769)
YÜCEL DURSUN
- Şer'iye sicillerine göre 17. yüzyılda Bor'da sosyal ve ekonomik hayat
Social and economic life in Bor in the seventeenth centry according to 'şer'iye sicilis'
MUSTAFA KORKMAZ