Sigara kullanan ve kullanmayan genç yetişkin erkeklerde olumsuz duygu durumun dikkat yanlılığına etkileri
Effects of negative mood on attentional bias in smoker and non-smoker young adult men
- Tez No: 456867
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZEYNEL BARAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Deneysel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu çalışmanın amacı, deneysel olarak oluşturulmuş olumsuz duygudurumun sigara kullanıcılarında sigara kullanma isteği ve sigara kullanımıyla ilişkilendirilmiş görsel uyarıcılara yönelik dikkat yanlılığı üzerindeki etkilerinin Görsel Nokta Yeri Belirleme Görevi (GNYBG) kullanılarak incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 18-30 yaş aralığında 80 genç yetişkin erkek katılımcı deneysel olarak oluşturulan olumsuz ve nötr duygusal içerikli manipülasyonlara maruz bırakılmışlar ve ardından GNYBG'ne tabi tutulmuşlardır. Uygulama üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, Duygu Durum Sıfat Çiftleri Listesi (DDSÇL) ile katılımcıların duygudurum manipülasyonu öncesindeki duygusal durumları saptanmış, manipülasyondan sonra yapılacak değerlendirme için ön ölçüm oluşturulmuştur. Sonrasında, duygudurum manipülasyonu uygulanmıştır. Deney grubundaki katılımcılara Olumsuz Duygudurum manipülasyonu sunulurken, kontrol grubundaki katılımcılarda duygudurum değişimlemesi yapılmamıştır. Uyaranların sunumunun ardından sigara kullanan katılımcıların Sigara İçme İstekliliği Ölçeği (SİİÖ) ile sigara kullanma isteklerinde bir değişim olup olmadığı, Fagerström Nikotin Bağımlılığı Testi (FNBT) ile de bağımlılık düzeyleri ölçülmüştür. Akabinde, DDSÇL tekrar uygulanmış ve manipülasyon için son ölçüm oluşturulmuştur. Deneyin ikinci aşamasında, tüm katılımcılar GNYBG'ne tabi tutulmuşlardır. Deneyin üçüncü ve son aşamasında, Olumsuz Duygudurum manipülasyonuna maruz bırakılan katılımcılara, Olumlu Duygudurum manipülasyonu uygulanmıştır. Doğru tepki sayısı ve bu tepkilere ilişkin süre ölçümleri, 2(Grup: Sigara Kullanan ve Sigara Kullanmayan) x 2(Duygudurum: Olumsuz ve Nötr) x 2(Uzaysal Konum: Sağda ve Solda) x 2(İlişki Durumu: Sigara İlişkili ve Sigara İlişkisiz) son iki faktörde tekrar ölçümlü karma ANOVA deseni ile analiz edilmiştir. Bulgular, Sigara Kullanan katılımcıların sigara ilişkili resimlere karşı daha doğru ve hızlı tepkide bulunduğunu, dolayısıyla sigara kullananların, sigarayla ilişkili uyarıcıları daha hızlı işlemlemekte olduğunu ve dikkat yanlılığı ortaya koyduğunu göstermiştir. SİİÖ bulgularına göre, maruz kalınan işlemler sonrası sigara kullanma isteğinin arttığı; DDSÇL bulgularına göre, uygulanan olumsuz duygudurum manipülasyonunun işe yaradığı gösterilmiştir. GNYBG'ye ilişkin bulgulara göre, Sigara Kullanan grup, hem Nötr hem de Olumsuz Duygudurum koşullarında sigara ilişkili resimden sonra gelen nokta işaretine daha hızlı tepkide bulunmakta ve bu grupta sigara kullanma isteği artmaktadır. Tüm bu bulgular sigara ilişkili uyarıcılara maruz kalmanın, sigara kullanma istekliliği üzerinde, olumsuz duygudurumdan daha etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Anahtar Sözcükler Nikotin, Sigara, Bağımlılık, Dikkat Yanlılığı, Olumsuz Duygudurum, Görsel Nokta Yeri Belirleme Görevi, Duygu Durum Sıfat Çiftleri Listesi
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the effects of experimentally created negative emotion on cigarette smokers' craving and attentional bias to the smoking related visual stimuli using Visual Dot Probe Task (VDPT). In accordance with this purpose, 80 young adult male participants in 18-30 age range were exposed to experimentally generated negative and neutral mood conditions and then subjected to the VDPT. The experiment was carried out in three stages. In the first stage, participants' emotional state before the mood induction manipulation was determined via Mood-State Adjective Pairs List (MSAPL) and pre-test measurement was taken for comparison with the post-test measurements after the manipulation. Then, the mood induction manipulation was applied. While the negative emotional manipulation was presented to the participants in the experimental group, any mood induction was not performed in participants in the control group. After the presentation of the stimuli, to measure whether or not there was a change in smoking willingness the Smoking Craving Scale (SCS) was applied to smokers and dependence levels were also measured by the Fagerström Nicotine Dependence Test (FNDT) on them. Next, the MSAPL was reapplied and the final measurement for manipulation, post-test, was created. In the second phase of the experiment, all participants were subjected to the VDPT. During the third and the final phase of the experiment, positive mood manipulation was applied only to the participants exposed to the negative mood condition. Measurements for the correct responses and reaction times related to the correct responses were analyzed by 2 (Group: Smoker, Nonsmoker) x 2 (Mood State: Negative, Neutral) x 2 (Spatial Position: Right, Left) x 2 (Relationship: Smoking-related, Nonrelated) mixed ANOVA with repeated measures on the last two factors. Results indicate that, the smokers react more accurately and quickly to smoking related pictures. Thus, the smokers are more likely to process cigarette-related stimuli faster and showed a attentional bias to them. According to the SCS findings, there is an increase in the desire for smoking after exposing to the cigarette-related stimuli; according to the findings of the MSAPL, the applied negative mood manipulation has been shown to work. According to the findings of the VDPT, the smoking group, both in the neutral and in the negative mood conditions, give more faster responses to the dot mark following the cigarette-related stimuli and the desire for smoking in this group is increasing. All these findings indicate that the exposure to the cigarette-related stimulants is more effective on the smoking desire than the negative mood. Keywords Nicotine, Tobacco, Dependency, Attentional Bias, Negative Mood, Visual Dot Probe Task, Mood-State Adjective Pairs List
Benzer Tezler
- Sigara kullanan ve kullanmayan genç, yetişkin ve yaşlılarda dikkat yanlılığı
Attentional bias in young, adult, and old cigarette smokers and non-smokers
ESRA KISACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ŞENYÜZ
- Sigara kullanımı ve sigarayla ilişkili ipuçlarının sanal hafta görevindeki ileriye dönük bellek performansına etkilerinin incelenmesi: Stratejik izlemenin, geriye dönük belleğin ve çalışma belleğinin rolü
Effects of smoking and smoking cues on prospective memory performance during a virtual week: The roles of strategic monitoring, retrospective memory, and working memory
GÜN PAKYÜREK
- Hemşirelerde sigara kullanımının incelenmesi
Investigation of smoking use in nurses
DİLBA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL ONUR NOYAN
- Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencilerinde alkol, sigara kullanımı ve ilişkili olduğu etmenler
Alcohol and tobacco use and factors associated with of alcohol and tobacco in The Yuzuncu Yil University Students.
MEHMET EMİN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Halk SağlığıYüzüncü Yıl ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. LÜTFULLAH BEŞİROĞLU
- Determination of adaptation to The Mediterranean diet of young individuals living in the Turkish Republic of Northern Cyprus
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan genç bireylerin Akdeniz diyetine uyumlarının belirlenmesi
ASLIHAN SOYAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Beslenme ve DiyetetikYeditepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HÜLYA DEMİR