Köktürk ve Uygur Dönemi eserlerindeki değerler ve bu değerlere ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri
Values in the works of Kokturk and Uighur Periods and opinions of the prospective teachers about these values
- Tez No: 458726
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN MERT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Eski Türkçe Dönemi, Köktürkler, Uygurlar, Sosyal değerler, Schwatrz Değer Ölçeği, değerler eğitimi, Old Turkish Period, Kokturks, Uighurs, Social Values, Schwatrz Value Scale, Values Education
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 549
Özet
Bu çalışma, Eski Türkçe'nin Köktürk ve Uygur Dönemlerine ait eserlerde yer alan sosyal değerleri analiz etmek ve bu değerlerin günümüzde algılanma düzeyini ortaya koyabilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç çerçevesinde çok yöntemli desenlenen araştırmada, keşfedici sıralı karma desen benimsenmiştir. Çalışmanın nitel boyutu doküman incelemesi yöntemiyle tasarlanmış; bu çerçevede Eski Türkçe Dönemi eserleri arasından İslamiyet öncesi dönemi temsilen seçilen Orhun Yazıtları, Ötüken Uygur Dönemi Yazıtları (Şine Us, Tes, Tariat), Irk Bitig, Huastuanift, Altun Yaruk (Birinci Kitap, Şehzade ile Aç Pars Hikâyesi), İyi ve Kötü Prens Öyküsü, Daśakarmapathāvadānamālā (Çaştani Bey Hikâyesi, Dantıpali Bey Hikâyesi) adlı eserler, Schwartz'ın Değer Ölçeği'nde listenen on temel değer ve alt değerlere göre incelenmiştir. İnceleme sırasında eserlerde yer alan değer ifadeleri tespit edilmiş, bunun için nitel veri toplama tekniklerinden“Doküman Analizi”kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutu ise tarama modelinde tasarlanmış; incelenen eserlerden hareketle“Eski Türkçe Dönemi Eserlerindeki Sosyal Değerlerin Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Adaylarının Görüşlerine Göre Değerlendirilmesine İlişkin Anket Formu”oluşturulmuştur. Bu ankette hem Schwartz Değer Ölçeği'ndeki değerlerin önemine, günümüzde nasıl algılandığına hem de ETD eserlerinden hareketle oluşturulan değer tanımlarına ve eserlerde değerlerin aktarımı ile ilgili tespit edilen süreçlere yönelik maddelere yer verilmiştir. Anket formu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 427 Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı öğretmeni adayına uygulanmıştır. Araştırma neticesinde elde edilen nitel veriler İçerik Analizi Yöntemi, nicel veriler ise Mann-Whitney ve Kruskal Wallis testleri ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ETD eserlerinin sosyal değerler bakımından oldukça zengin kaynaklar olduğu; eserlerde yer alan değerlerin çoğunlukla günümüzde de karşılığının bulunduğu; eserlerden hareketle oluşturulan görüşlere Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı öğretmeni adaylarının büyük oranda katıldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out in order to analyze the social values in the ancient monuments of Kokturk and Uighur Periods of Old Turkish and to reveal the perception level of these values today. In accordance with this purpose; exploratory sequential mixed pattern has been adopted in the research patterned as a multi modal. The qualitative dimension of the work was designed by the method of document examination; within this framework, The works chosen on behalf of the Pre-İslamic Period among the works of Old Turkish Period, Orhun Inscriptions, Uighur Period Inscriptions (Shine Us, Tes, Tariat), Irk Bitig, Huastuanift, Altun Yaruk (First Book, Prince and Hungry Pars Story), Good and Bad Prince Story, DPKAM (Chashtani Bey Story, Dantıpali Bey Story) were examined according to ten basic values and subvalues in Schwartz's Value Scale. During the examination, the value statements expressed in the works were determined and for this,“Document Analysis”was used as qualitative data collection techniques. The quantitative dimension of the work is designed in survey model; starting from this point of view,“Questionnaire Form on the evaluation of the Social Values in the works of Old Turkish Periods according to the views of Turkish - Turkish Language and Literature Teachers Candidates”was created. In this questionnaire, both the importance of the values in the Schwartz Value Scale, the ways in which it is perceived today, the definitions of values created by the action of ETD works, the process oriented substances related to the tranfer of values have been included. The questionnaire was applied to 427 Turkish and Turkish Language and Literature teachers who received educated in 2016-2017 education year. Qualitative data obtained from the research were analyzed by Content Analysis Method and quantitative data were analyzed by Mann-Whitney and Kruskal Wallis tests. As a result of the research, It has been determined that ETD works are very rich sources of social values, the values in the works are available in the present day, Turkish and Turkish language and literature teacher candidates have participated to the views moved in concert with the works.
Benzer Tezler
- Eski Türkçe dönemi eserlerinden Tonyukuk yazıtları, Irk Bitig ve Aç Bars hikâyesi'nin morfolojik ve sentaktik özellikleri
Morphological and syntactic features of Tonyukuk inscriptions, Irk Bitig and the story of aç Bars from old Turkic works
MAHSUN ATSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Bahaeddin Ögel'in kitap ve makalelerindeki eski Türkçe sözcükler hakkında değerlendirmeler
On assesment old Turkic words in Bahaeddin Ögel's books and articles
MUSTAFA SELÇUK DİLSİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Eski Uygur Türkçesinde cümle
Syntax in Old Uighur Turkish
ÜLKÜ POLAT
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ŞİRİN
- Buddhist çevre eski Uygur Türkçesi metinlerinde asli söz varlığı incelemesi
The Buddhist environment of the old Uighur Turkish texts of the original promise of the presence of the review
DİDEM YÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CEVDET ERALP ALIŞIK
- VIII. ve -XIII. yüzyıllar arası Türkçe eserlerde hayvan adları
Between VIII. and XIII. centuries the animal names in the Turkish texts
FERAY CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH KÖK