Irak Kürdistan'ında tasavvuf tarikatları siyasi, toplumsal faaliyetleri ve fikirsel alt yapısına yönelik bir okuma
Tasavvuf talikatlari in Iraq Kurdistan a reading on political, social activities and the intellectual substructure
- Tez No: 459648
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FERZENDE İDİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Arapça
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Konunun özeti aşağıdaki açıklamanın etrafında dönmektedir. Tasavvuf ruh ve şeffaflı alemidir. Ve kulluk olan ihsan mertebesine ulaşmanın yoludur. sufiyye ismi giydikleri elbiseye nisbetle oluşmuştur. Ve bu isim onlara kullanılmıştır. Hakiki mutasavvıf kitap ve sünnete sımsıkı bağlı olandır. Tasavvuf işlerden, sanatlardan, siyasetten uzaklaşma değildir. Tarikatın kitap ve sünnette aslı vardır. İlk olarak tarikatı tesis eden semavi vahiydir. Tarikatın Allaha yakın olmak için mertebeleri vardır. Tasavvuf hicri 4. Asırdan beri Kürdistana gelmiştir. Kürdistanda 4 tane tasavvuf tarikatı vardır. Kadiriyye tasavvuf tarikatlarının en meşhurudur. Ve şeyh Abdulkadir geylaniye nisbet edilir. Kendisi Bağdatta tesis etmiştir. Memleketin farklı yerlerine dağılmıştır. Zikirleri cehridir. Bu tarikat Barzanciye ailesinin çalışmalarıyla Kurdistanda yayılmıştır. Şeyh Maruf ennudvi o ailedendir.“Japonların günleri”adlı eseri vardır. Kadiriyye tarikatının en meşhur ricalleri şöyledir; tarikatın müessisi Şeyh Abdulkadir: alim, ilmiyle amil, muslih bir kişiydi. Tasavvufun, toplumun islah edilmesine çağırdı, bidatlerle savaştı. Hayatı boyunca islama hizmet etti. 91 yıl yaşadı. Onun çok önemli kitapları vardır. Kadiriyye tarikatının Kurdistanda alimler arasında ilmi ve dini bir aktivitesi vardır. Hayatı boyunca islama hizmet, telif ve tedris yönünden uğraşan Şeyh Maruf Ennudvi el Betzenci gibi. Onun bir çok kitabı vardır. Şeyh Nureddin elBirifkani tarikatta önde gelen alimlerdendir. Alim ve mutevazi biriydi. İnsanlar arasında onun bilinen etkileyici bir rolü vardı. Munasib şeyleri elde etmek için kanların dökülmesine sebep olmadı. Aynı şekilde siyasi yönden de kadiriyye tarikatında Şeyh Mahmud elHafid vardır. Mustakil bir devlette kurd istiklaline çağıran ilk kişidir. İngilter inparatorluğuyla savaşmıştır. Osmanlıyla savaşmıştır. Ve aynı şekilde Irak ordusuyla da savaşmıştır. Bir çok sıkıntıya uğramıştır. Düşmanlardan hiç birine boyun eğmemiştir. Kurdistanda bulunan Nakşibendiyye tarıkatının ilk tesis eden kişi Şeyh el Hacdunidir. Sonra ikinci muessis Muhammed Bahauddin enNakşibendi elBuharidir. Bu tarikat aynı şekilde birçok ülkeye de yayılmıştır. Bu tarikatın büyük bir rolü vardır. Tasavvufun yabancı sömürgelere karşı savaşmada apaçık bir rolü vardır. Bahauddin enNakşibendi el Bamuti bu tarikatın en önde gelen adamlarındandır. Onun farklı alanlarda bir çok çalışmaları vardır. İngiltere sömürgeciliğiyle savaştı. Bundan dolayı hapse atıldı. Yabancı sömürgeciliği kabul etmeyişinin hemen ardından Bamurti yeri işgal edildi. Onun, talebelerinden halifelerinden çok kişi vardır. Bu tarikat Mevlana Halid enNakşibendi nin çalışmalarıyla Kurdistana girdi ve çabucak yayıldı. Mevlana Halid bu tarikatın Kurdistana yayılmasından dolayı bir çok sıkıntıya maruz kaldı. Mevlana Halid komşu devletlerde olan Şehrezurla bir araya geldi. O alim, ilimde yüksek ve tarikata çağıran ve irşad eden biriydi. Onun birçok telifleri ve şiir divanları vardır. Araştırmacı bu tarikatın ilmi ve dini yönünü alim , Erbilde tatikata irşad eden ve İslama 100 yıl bıyunca hizmet eden şeyh Mustafa enNakşibendiye dayandırır. Araştırmacı nakşibendiyye tarikatında siyasi yönünü de Barzaniyye Şeyhlerine dayandırır. Ve onların siyasi olaylarda büyük rolünü ve Irak Kurdistanında farklı bir çok askeri ve siyasi yönelmelere karşı cesaretlerine değinmiştir. Orada Halvetiyye el Kasriyye tarikatı da vardır. Onların sadece Akara şehrinin Şuşi köyünde tek bir takiyyeleri vardır. Şeyh Şemsuddin elKutub el Abbasi onların en önde gelen adamlarındandır. Kurdistana Halvetiyye Tarikatını getiren ilk kişidir. Şeyh Tahir eşŞuşi Halvetiyye tarikatının önemli adamlarındandır. Alim,Şair ve edib bir kimseydi. İslama Sireti Nebeviyyeyi nazm etmekle çok hizmet etmiştir. Kurdistanda başka sufi tarikatları da vardır. Rıfaiyye tarikatı gibi. Bu tarikat mensupların da Erbilde tek bir takiyyeleri vardır. En önemli adamları tarikatın Müessisi Şeyh Ahmed erRifaidir. Araştırmacı Irak kurdistanın gezmiştir ve ona şu hasıl olmuştur; tekkelerin, ilmi medreselerin çokluğu bakımından Irak Kurdistanın tasavvufla dolmuştur. Mutasavvıfların büyük bir aktiviteleri ve apaçık bir rolleri vardır.
Özet (Çeviri)
Summary of the research is about the following: Sufism is a world of transparency, spirituality and an access to the status of charity in worship, the name of Sufism is attributable to their dresses, the real Sufi is a person adhering to Qur'aan and the Sunnah of the Prophet, Sufism does not mean to stay away from work and crafts and does not mean to stay away from politics. This method has its origin in the Qur'aan and the Sunnah of the Prophet, the first founder of Sufism is the heavenly revelation, but this method has degrees to get closer to God Almighty. Sufism came to Kurdistan since the fifth century, and there are in Kurdistan four Sufi methods, Alqadiriya that is the most famous Sufi method, is attributed to Sheikh Abdulqader Al-gailani, who founded in Baghdad and then spread across the whole country and their ritual to praise God is aloud. This method spread in Kurdistan, thanks to the Albarzngeh family's efforts including Sheikh Maarouf Alnodhi during the Babanis time, the most prominent figures of Alqadiriya is Sheikh Abdulqadir, the founder, where he was a reformer, a scientist and a worker called for the reform of the Sufism and the reform of society and fought heresies, he served Islam throughout his life and died at the age of 91 years old and had a lot of invaluable books.Alqadiriya has scientific and religious activities in Kurdistan by scholars such as Sheikh Maarouf Alnodhi Albarzngeh who worked throughout his life in science, teaching and writing, the service of Islam and had a lot of invaluable books. One of the prominent scholars of Alqadiriya was Sheikh Nouraddin Albrifkani who was a prominent and a humble scholar and had a significant, influential and known role among the people and did not cause in bloodshed for positions. Also, within the Alqadiriya method in the political aspect, comes the struggling fighter Sheikh Mahmoud ALhafid, the first person called for the independence of Kurds in an independent state, who fought against the greatest British Empire, fought against the Ottomans and also fought the Iraqi army and subjected to many tribulations but did not give up to the enemy. The researcher talks about ALnaqshbandiya method in Kurdistan region, where its first founder is Sheikh Algajdoni, then the second founder Sheikh Muhammad Bahaalddin Alnaqshbandi ALbukhari. This method spread in many countries and had a prominent role in the fight against colonialism, and the most prominent figures of this method was Sheikh Bahaalddin Alnaqshbandi Albamrni, who had efforts in various fields, fought against British colonialism and jailed for that, the city of Bamarni was occupied for refusing foreign colonialism, and he had a lot students and successors. This method entered to Kurdistan thanks to Maulana Sheikh Khalid Alnaqshbandi's efforts, it spread rapidly and Maulana Sheikh Khalid suffered a lot of suffering because of its spread in Kurdistan, and then a conflict happened between him and Albarzngeh family.Among the most prominent figures of the Alnaqshbandi method in Kurdistan is Maulana Khalid Alnaqshbandi who brought this method from India and spread it in Kurdistan and the neighboring countries. The origin of Maulana Khalid Alnaqshbandi is from Shahrazour area; he was a proficient scholar, guide and mentor of the method, and had a lot of books and poetical works. On the scientific and the religious aspect of this method, the researcher talkes about Sheikh Mustafa Alnaqshbandi, the scholar and the leader of Alnaqshbandi method in Erbil, who served Islam hundred years. The researcher dealt with the political aspect of Alnaqshbandi method where he talked about the chiefdom of Albarzani (the Sheikhs of Barzan area) and their prominent role in political events, their struggle against the various military and political trends in Iraqi Kurdistan. There is also another method called AKhaluatiya Alqasiriya, who has one hospice in the town of Aqra / Alshosh village, one of its prominent figures is Sheikh Shamsaddin Alqutb Alabbasi, the first person who brought AKhaluatiya method to Kurdistan. One of AKhaluatiya method scholars is Sheikh Tahir Alshoshi who was a scholar and a poet and a writer served Islam through composing the Prophet's biography. In Kurdistan, there are other Sufi methods, as the AlRifai who has one hospice in Erbil and its most prominent scholar is Sheikh Ahmed Rifai, founder of the AlRifai method. The researcher traveled in Kurdistan region of Iraq and founded out that Kurdistan has been and still is full of Sufism where much of the Hospices and scientific schools, and Sufis have a prominent role and large activities in Kurdistan.
Benzer Tezler
- Dı edebiyata Kurdistana Irakê de romana siyasî
Irak Kürdistan edebiyatında siyasi roman
KARUKH DARA MOHAMMED MOHAMMED
Yüksek Lisans
Kürtçe
2018
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL EROL
- Bextiyar Elî'nin Hinara Dawî ya Dinyayê romanında büyülü gerçekçilik
Di romana Bextiyar Elî ya Hinara Dawî ya Dinyayê da realîzma efsûnî / Magical realism Bextiyar Eli's in the novel Hinara Dawî ya Dinyayê (World's last pomegranate)
AYŞEGÜL ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FARUK KAZAN
- The situation of fdi and economic growth in Iraqi Kurdistan region (During the period 2007-2012)
Irak Kürdistan Bölgesi'nde yabancı doğrudan yatırımın durumu ve ekonomik büyüme (2007-2012)
NEWAR AMEEN SALEH SALEH
- Factors affecting the increases in unemployment in Iraqi Kurdistan Region
Irak Kürdistan Bölgesinde işsizlik artışına neden olan faktörler
BARZAN ZRAR BAKR BAKR
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
EkonomiYüzüncü Yıl Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA FEHİME AYDIN
- E-management application constraints at universities in Iraqi Kurdistan Region
Irak Kürdıstan Bölgesindeki üniversitelerde e-yönetim uygulamalarının kısıtlanması
ABDULLAH MOHAMMED OZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimBingöl Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER ERDOĞAN