Mardin merkezde bulunan Osmanlı Dönemi mezar taşları
Ottoman Era tomb stones in Mardin city center
- Tez No: 459649
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. OKTAY BAŞAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Mezar mimarisini şekillendiren en önemli unsur insanların inanç sistemleri, ölümü algılama biçimleri ve ölen kişiye duydukları saygı olmuştur. Kimi toplumlar ölülerini yakmış, kimileri derin kuyulara atmış, kimileri de kuşlara parçalatmış ya da toprağa gömmüştür. Bir çukurun açılması ve ölünün buraya konulmasıyla bu işlem gerçekleştirilmiştir. Mezar olarak tabir edilen bu çukurun şekli, ölenin mensup olduğu topluma, dine, yaşadığı bölgeye, etnik aidiyete ve inanca göre farklılık göstermiştir. İslam dünyası başta olmak üzere bütün kültürlerde ölüleri toprağa gömerek ortadan kaldırmak en çok tercih edilen yöntem olmuştur. İslam Dininde yerden yüksek, büyük ve gösterişli mezarlar her ne kadar hoş karşılanmasa da zamanla insanlar yöneticilerinin, değerli din âlimlerinin ve ölen yakınlarının anısı için büyük ve gösterişli mezarlar yapmışlardır. Mezar taşları bir milletin kültür birliğini göstermenin yanı sıra çevrelendikleri şehirlerin, yerleşim yerlerinin ve ait oldukları toplumların damgasını da bünyelerinde taşıyan önemli eserlerdir. Osmanlı mezar mimarisi İslamiyet öncesi inanç sistemi ile İslamiyet sonrası yeni inancın Anadolu ve Mezopotamya'da ki kadim kültürlerle etkileşime girmesiyle yeni bir kimliğe börünmüştür. Batılılaşmayla beraber Osmanlı sanat dünyasına giren farklı form ve üsluplarla zenginleşmiş, Anadolu'nun çok kültürlülüğüyle birlikte özgün bir kimliğe bürünmüştür. Mardin Mezar Taşları; Türk, Kürt, Arap, Süryani gibi etnik farklılıklarla; İslamiyet, Hristiyanlık, Süryanilik gibi dinlerin ve bu dinlere ait inanç sistemlerinin tarihsel süreç içerisinde bir arada harmanlandığı, sanat anlayışlarının ortak form ve süslemeyle hayat bulduğu kültür malzemeleridir. Mardin, bu çok kültürlülüğü bir potada eriterek, harmanlamış hem sivil hem de dini mimaride özgün bir kimlik ortaya çıkarmıştır Çalışma ile gelişim çizgisini takip etmekte zorlanılan Mardin mezar taşlarının bir dönemine ışık tutulması amaçlanmıştır. Mezarlarda yatanların kimlik bilgileri tespit edilerek kayıt altına alınmış, Türk ve bölge sanatındaki önemleri vurgulanmaya çalışılmıştır. Mardin Merkezde bulunan mezarlık ve hazire alanlarındaki 300 mezar taşının incelenmesi yapılmıştır. Fotoğrafları çekilmiş, ölçüleri alınmış, estampajları çıkartılmış ve farklılık arz eden 75 örnek kataloğa alınmıştır. Özellik arz eden örneklerin çizimleri yapılmış, Arapça kitabe metinleri okunup, Türkçeye çevrilmiştir. Tipoloji, yazı ve süsleme özellikleri bakımından incelenen bu kültürel varlıkların Sanat Tarihi içindeki yerleri vurgulanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The most important factor that shape tomb architecture are human's belief systems, the types of death perceptions and respect for the deceased. Some communities have burned their dead, some have thrown them into deep wells and some got birds to savage their deceased or buried them in the ground. The process of burying is carried out by placing the deceased into a pit which had been opened before. The shape of this pit, which is called as a tomb, varied according to deceased society, religion, region, ethnicity and faith that he/she belongs to. Burying has been the most preferred method to eliminate the dead in all cultures, especially in the Islamic world. Even if higher than ground, big and ostentatious tombs are not approved in Islam religion, over the time people made big and ostentatious tombs for their managers, estimable religious scholars and for the sake of their relatives who died. Tombstones, as well as showing nation's culture unit, are important works of art which embody surrounded city, settlements and the community they belong to. Ottoman's tomb architecture gained a new dimension and took a unique identity with multiculturalism of Anatolia in different forms and styles with the belief system prior to Islam and the new belief after Islam that interact with Anatolia and ancient cultures of Mesopotamia and westernization. Mardin Gravestones, which live in various forms and blend different ethnic differences such as Turks, Kurds, Arabs, Assyrians, religions such as Islam, Christianity and the belief systems of these religions in the process of history, are culture materials. Mardin blended ethnicity and their culture in a melting pot and revealed their identity in both civilian and religious architecture. With this study, the research of cemetry in Mardin center and 300 grave stones in the attendance area conducted, from these graves 75 of them photographed, measures was taken, estempaj removed, drawings of important samples was done and Arabic and Ottoman Turkish texts was translated into Turkish. The importance of these cultural elements, whose decorative features was examined, in the history of art was determined. This study aimed to shed light on a period of Mardin gravestones that has been difficult to monitor their development line. The tombs and the gravestones which belong to that period and identity information of the dead, buried in these tombs, are registered and their importance in Turkey and in the regional art tried to be highlighted.
Benzer Tezler
- Merkezileşme sürecinde Mardin'de imar ve inşa faaliyetleri
Zoning and construction activities in Mardin during the Ottoman centralization process
ÖMER FARUK ATİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihMardin Artuklu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FASİH DİNÇ
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Diyarbakır Çifte Han'ın incelenmesi ve koruma önerileri
Diyarbakir Cifte Han (Caravanserai) restoration project
ESMA AĞIRMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Şerif Mardin düşüncesi ışığında Türk modernleşmesi açısından sivil toplum ve Osmanlı kaynakları
In terms of the thought of Şerif Mardin, the civil society and its Ottoman sources from the angle of the Turkish modernisation
YILMAZ YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2007
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BESİM F. DELLALOĞLU
- Dini mekânlara kimliğini kazandıran mimari ögeler: Mardin örneği
Architectural elements that give religious places their identity: Mardin example
FATMA TUNÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İç Mimari ve DekorasyonHasan Kalyoncu Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL BİNGÖL