Türkiye ekonomisinin liberalleşme süreci (1923-1990)
Liberalisation process of the Turkish economy(1923-1990)
- Tez No: 461644
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SELAMİ ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Kamu Yönetimi, Economics, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
I inci Dünya Savaşı sonucunda yenik düşmüş olan Osmanlı Devleti'nin mirasını devralmış olan Türkiye Cumhuriyeti öncelikle I inci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı nedeniyle tahrip olmuş ülkeyi yeniden inşa etmeyi amaçlamıştır. Ülkenin ekonomik anlamda da inşasını gerçekleştirilebilmesi için yerli bir sanayinin kurulması ve geliştirilmesi amacıyla özel kesimin özendirilmesi ve korunması amaçlanmıştır. Bu amaçların gerçekleştirilmesi için öncelikle İzmir'de bir İktisat Kongresi toplanmış ve geniş katılımlı bu toplantıda ekonomi alanında izlenecek politikalar belirlenmiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında liberal politikalar izlenmesine karşın 1929 yılında dünyada patlak veren ekonomik krizin etkisiyle liberal politikalardan koparak devletçi ekonomik modele geçilmek durumunda kalınmıştır. II. Dünya savaşına kadar geçen dönemde devletçi-müdahaleci politikalar izlenmiş, savaşın başlamasıyla birlikte savaş ekonomisi uygulanmak durumunda kalınmıştır. Savaşın sona ermesinden sonra Türkiye'de tek partili siyasal yaşamdan çok partili siyasal yaşama geçilmiş ve Demokrat Parti döneminde, BM üyeliği, Amerikan Yardımları, Kore Savaşı ve NATO üyeliğinin de etkileriyle liberal ekonomik politikalara dönüş yaşanmıştır. Demokrat Parti Döneminin sonlarına doğru Amerikan yardımlarının kesilmesi ve doğal etkenler nedeniyle liberal politikalar başarısızlığa uğramıştır. Bu başarısızlığın ülke içindeki siyasi sorunlarla birleşmesi 1960 yılında askeri darbeyle sonuçlanmıştır. 1960 yılından itibaren liberal ekonomik politikalardan uzaklaşılmış, planlı ekonomik model benimsenmiştir. Beş yıllık kalkınma planlarıyla gerçekleştirilen bu model 70'li yılların sonuna değin sürmüştür. Ancak 70'li yılların sonlarından itibaren kalkınma planlarında ön görülen hedeflerin tutturulamaması nedeniyle ekonomide meydana gelen olumsuz gidişatın ülke içinde meydana gelen toplumsal ve siyasal sorunlarla birleşmesi yeni bir askeri darbeyi beraberinde getirmiştir. 1980 yılında gerçekleşen darbe sonrasında yine aynı yıl içerisinde kabul edilen 24 Ocak Ekonomik İstikrar Kararları uygulamaya geçmiştir. Esasen Türkiye ekonomisini tam anlamıyla liberalleştirme amacıyla benimsenen bu kararlar 70'lerin sonlarında dünyada ortaya çıkmış olan Yeni Sağ düşüncesinin ürünüdür. Kararların uygulayıcısı ise yine aynı görüşü benimsemiş olan Turgut Özal olacaktır. 1983 yılında iktidara gelen Özal Hükümetleri ekonomide tam anlamıyla liberalleşme yönünde politikalar benimsemiş ve uygulamıştır. Dış ticaret serbestisi, serbest döviz kuru, özelleştirme vb. uygulamalarla liberal politikalar hayata geçirilmiş ve Özal Döneminin sonunda kabul edilen 32 sayılı kararla Türkiye'de liberalleşme süreci hemen hemen tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The Republic of Turkey, inherited the legacy of the Ottoman Empire, which had been defeated in the World War I, aimed primarily to rebuild the ruined country due to the World War I and the War of Independence. It is aimed to encourage and protect the private sector in order to establish and develop a domestic industry so that the construction of the country in the economic sense could be realized. In order to achieve these goals, an Economy Congress was held in Izmir and policies to be followed in the field of economy were determined at this widely attended meeting. Despite liberal policies being followed in the first years of the Republic, in 1929, due to the economic crisis that broke out in the world, liberal politics had to be broken and statist economic models had to be carried into effect. In the period until World War II, statist-intervening policies were followed and war economy had to be implemented along with the beginning of the war. After the end of the war, the multi-party political life in Turkey was begun. During the Democratic Party Period Turkey returned to the liberal economic policies by the effects of UN membership, American aids, Korean War and NATO membership. Democratic Party's liberal politics failed because of the cuts of American aids and natural factors towards the end of the period. The union of this failure with the political problems in the country resulted in the conquest of the military in 1960. From 1960, the liberal economic policies have been removed and the planned economic model has been adopted in Turkey. This model, which was implemented with five-year development plans, lasted until the end of the 70's. However, at the end of the 70s, due to the failure to attain the targets set in the development plans, the unfavorable trend in the economy has brought a new military intervention in connection with the social and political problems that have taken place in the country. After the coup d'etat in 1980, the January 24th Economic Stability Decisions, which were adopted in the same year, came into effect. These decisions, which are essentially adopted to fully liberalize the Turkish economy, are the product of the“New Right Thinking”that emerged in the world in the late 70s. Turgut Ozal, who has adopted the same opinion, has become the practitioner of the decisions. The governments of Ozal, who came to power in 1983, adopted and implemented policies fully liberalized in the economy. Liberal policies such as foreign trade liberalization, free exchange rate, privatization and similar applications have been implemented during Ozal Period. The liberalization process in Turkey has been almost completed with Decision 32, which was adopted at the end of Ozal Period.
Benzer Tezler
- Türkiye'de siyaset kurumu ve devletçilik olgusu (1908-1960)
Başlık çevirisi yok
İHSAN KESER
Doktora
Türkçe
1992
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. CİHAT ÖZÖNDER
- Türkiye'de otomotiv sektöründe doğrudan yabancı sermaye yatırımı ve bölgesel istihdam profilindeki değişim
Foreign direct investment and change in regional employment profile in the automotive sector in Turkey
OKTAY KAAN HÜGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiBursa Teknik ÜniversitesiUluslararası Ekonomi Politikası Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEVAT BİLGİN
- Bankalarda kredi verme sürecinde bilanço analiz tekniklerinin kullanılması
The Use of balance sheet analysis techniques in the process of grantig credits in banks
MEHMET MURAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeGazi ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVZAT AYPEK
- Trends in female labor force participation in Turkey in the period 1988-2008: Structural decomposition and factor content analyses
Türkiye'de kadının iş gücüne katılımında 1988-2008 yılları arasında görülen eğilimler: Yapısal ayrıştırma ve faktör içerik analizleri
ALAZ ŞAFAK MUNZUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. D. ŞİRİN SARAÇOĞLU
YRD. DOÇ. DR. EBRU VOYVODA
- Türkiye'de finansal serbestleşme ve fonksiyonel gelir dağılımı
Financial liberalization and functional distribution of income in Turkey
PELİN YILMAZ