Türk romanında basın hayatı (Başlangıcından II. Dünya Savaşı'na)
Press as reflected in the Turkish novel (From it's beginning to World War II)
- Tez No: 462099
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZIM H. POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 815
Özet
Türk romanı üzerine belirli zaman aralıkları esas alınarak çeşitli tematik çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada da modern Türk romanının ilk örneğinin verildiği 1872'den 1940'a kadarki zaman aralığında yayımlanan Türk romanları,“basın hayatı”teması etrafında incelenmiştir. Özellikle Türk basınının kuruluş döneminde, yetişmiş meslek çalışanları bulunmadığı için alandaki boşluğu edebiyatçılar doldurmuştur. Öyle ki 1960'lara kadar basın dünyasında edebiyatçı yazarların çoğunlukta olduğu görülmektedir. Çok yönlü mesleki faaliyetleri bulunan bu yazarlar bir yandan matbuat dünyasında çeşitli görevlerde çalışmışlar diğer yandan da farklı türlerde edebî eseler vücuda getirmişlerdir. Bu eserlerin birçoğu“roman”türünde kaleme alınmıştır. Dolayısıyla yazar, bizzat içinde bulunduğu basın dünyasını, kurgusal dünyaya taşıma imkânına sahip olmuştur.“Yazmak”,“basmak”ve“yayımlamak”fiilleri üzerine kurulu gerçek yaşantısını ve bu yaşantıda şahit olduğu ayrıntıları romanlarına aktarabilmiştir. Araştırmamızın amacı romanlardaki bu bilgilere ulaşıp onlardan hareketle Türk basın hayatının, roman dünyasına nasıl yansıdığını incelemektir. Bugüne kadar basın ve edebiyat arasındaki ilişkiyi romanlardan yola çıkarak araştırmaya çalışan birkaç çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışmalar hem inceledikleri romanlar bakımından hem de problem boyutları bakımından çok sınırlı tutulmuşlardır. Bu sınırlanmanın en büyük sebebi problem boyutu olarak sadece romanlardaki gazeteci tipi veya gazetelerdeki edebî faaliyetlerle ilgilenilmesidir. Söz konusu çalışmalardan faklı olarak bu araştırmanın problem boyutu, araştırma için incelenen romanlardaki basın ve basım dünyası ile ilgili ulaşılabilen tüm bilgiler oranında genişletilmiştir. Dolayısıyla basın ve basım dünyasında yer alan her roman kişisinden, bu dünyada yaşanan her olay unsuruna kadar ulaşılabilen tüm bilgiler araştırmaya dâhil edilmiştir. Bu doğrultuda 1872-1940 arasında yayımlanan otuz dört romancıdan yetmiş dokuz Türkçe telif roman incelenmiştir. İnceleme sonucunda basın hayatıyla ilgili veri sağlanabilecek iki bin elli yedi fiş çıkarılmıştır. Eldeki fişler mümkün olduğunca ayrıntıya girerek ve birbirleri arasındaki ortaklıklar gözetilerek tasnif edilmiştir. Tasnif işlemi bittikten sonra araştırmanın bulgusu niteliğindeki tez içeriği ortaya çıkarılmıştır. İçerik dört ana bölüm üzerine kurulmuştur ve bölümler kişiden topluma doğru genişleyen bir çerçeveye göre düzenlenmiştir. Dördüncü bölümden sonra ulaşılan sonuçların verildiği“Sonuç”; romanlarda geçen süreli yayınların listelendiği, incelenen romanların yazar adına ve yayın yıllarına göre verildiği“Ekler”ve araştırmanın tamamında geçen şahıs, yer, eser, süreli yayın adları ve tarihî dönemler/olaylardan oluşan“Dizin”gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Türk basını, Türk edebiyatı, edebiyat-basın ilişkisi, 1872-1940 Türk romanı.
Özet (Çeviri)
Several thematic studies were carried out about the Turkish novel based on certain time periods. This dissertation explored Turkish novels published from 1872, when the first modern Turkish novel was published, up to 1940, under the theme of“press”. Since Turkish press lacked experienced professionals particularly during its foundation period, men of letters filled the gap in this field. In fact, it could be clearly seen that until after the 1960s most writers in press consisted of men of letters. On one hand, these versatile writers did different jobs in the press, on the other hand, they produced literary works in various genres, many of which were novels. Thus, the writers had the opportunity to reflect press, which they were personally familiar with, in their fictional works. They could narrate in their novels their real lives that were based on the verbs“to write”,“to print”, and“to publish”, with all details they witnessed. The aim of this study was to reveal all this information in the novels, and in this way to examine how Turkish press was reflected in the novels. Literature review showed that a few studies were done which examined the relationship between literature and press in novels. However, these studies were limited in terms of the novels they examined and the scope of problem. The most obvious reason for such a limitation was that these studies focused merely on the type of journalist in novels or literary activities in newspapers. Different from such studies, the scope of this study was expanded to the extent of all information obtained about the press and publishing world in the novels examined for the dissertation. Accordingly, this study included all information about the characters in the press and publishing world and all events happening there. Therefore, this dissertation explored a compilation of seventy nine novels by thirty four novelists, which were published between 1872 and 1940. At the end of the study, a total of two thousand and fifty seven badges were prepared, which could provide data about the press. These badges were classified in most possible details, taking their common features into consideration. After the classification, the content of the dissertation was produced, which could also be regarded as the findings of the study. The content was based on four main parts and these parts were arranged in a frame which expands from the persona to society. Following the fourth part comes“Conclusion”, where the results were given, then“Appendix”, where periodicals in the novels were listed and the selected novels were given according to writers' names and publication dates, and finally comes“Index”, which consisted of the names of people, places, works, periodicals quoted in the whole study, and historical periods/events. Key Words : Turkish press, Turkish literature, literature-press relationship, Turkish novel from 1872 to 1940.
Benzer Tezler
- Türk romanında Ruslar
Russian in Turkish novel
FATİH ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. SEMA UĞURCAN
- Orhan Pamuk ve poetikası
Orhan Pamuk and his poetics
ÖZGE SAĞIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL SAKALLI
- Kültürel adaptasyon ekseninde Osmanlı polisiye romanlarında halk anlatısı izleri
Traces of folk narrative in Ottoman detective novels on the axis of cultural adaptation
MURAT YİLMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıYeditepe ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR GÖKPINAR
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun romanlarında gerçekçilik
Başlık çevirisi yok
NAZLI SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- Türk romanında basın hayatı (1940-2000)
Press life in the Turkish novel (1940-2000)
ZEHRA YAZBAHAR
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZİM HİKMET POLAT