Kültür ve mekân etkileşiminin halk bilimsel çözümlemesi: Türkiye'deki Yedi Uyurlar Mağaraları
Folk culture and space scientific analysis of interaction: Seven Sleepers Cave in Turkey
- Tez No: 462164
- Danışmanlar: PROF. DR. M. ÖCAL OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Yedi Uyurlar Efsanesi, kendisini Tanrı ilan eden zalim bir hükümdarın zulmünden kaçarak bir mağaraya sığınan ve burada yüzyıllar boyunca uyuyan yedi genç arkadaş ve köpeklerini anlatır. Yazılı kaynaklara göre, efsanenin, Hristiyanlığın doğduğu dönemlerde yayılmıştır ve İslamiyet'e geçmiştir. Efsanenin aynı zamanda bir Kur'an kısası olması onu İslam kültürü açısından diğer anlatılara kıyasla daha önemli kılmaktadır. Efsane, günümüzde yayılma alanlarında bulunan mağaralar ve bu mağaraların çevresinde yarattığı kültürel birikim ile yaşamaktadır. Eldeki kaynaklara göre Dünyada otuz üç/kırk dört, Türkiye'de bilinen ve ziyaretgâh olarak kabul edilen dört adet (Kahramanmaraş/ Afşin, Mersin/ Tarsus, İzmir/ Efes, Diyarbakır/ Lice) Yedi Uyurlar mağarası olduğu kabul edilmektedir. Tezde ilk olarak efsanenin tarihsel yönü, Hristiyan ve Yahudi kültürlerindeki durumu, yazılı kaynaklar aracılığıyla incelenmiştir. Ardından bir Kur'an kıssası olarak İslam kültüründeki varlığı incelenmiş, İslami kaynaklarda hem Kehf sûresi hem kıssa ile ilgili veriler analiz edilmiştir. Ardından günümüzde Türkiye sınırları içerisinde sözel bellekte yaşayan bir anlatı olarak“Yedi Uyurlar Efsanesi”varyantları ve yayılma alanları ile ele alınmıştır. Halk bilimsel olarak tezin dikkati, bir efsane mekânı olarak Türkiye sınırları içerisindeki Yedi Uyurlar mağaralarında kültür-mekân etkileşiminin fotoğraflanması ve görüntü kayıtlarının halk biliminde etnofotografi yöntemi ile kullanılması üzerinedir. Bu amaç doğrultusunda, mağaralarda yaşatılan kültürel birikim, kültür- mekân etkileşimi bağlamında derlenerek analiz edilmiştir. Derlemelerde somut olmayan kültürel miras mekânı olarak Yedi Uyurlar mağaralarının zamanla geçirdiği kültürel değişim-dönüşüm tespit edilmiştir. Çalışmaların merkezine alınan görüntü kayıtları aracılığıyla etnofotografi yönteminin halk biliminde kullanımı örneklendirilmiştir. Anahtar Kelimeler : Yedi Uyurlar, Eshâb-ı Kehf, Efsane, Kültür- Mekân, Etnofotografi.
Özet (Çeviri)
According to the Seven Sleeper's legend a ruler who proclaimed himself a god. Escape from the persecution of ruler and refuge in the cave describes seven friends and their dog who have been sleeping her for centuries. According to writing sources the legend when Christianity is born, the legend spreads during periods and then passed to Islam in terms. Islamic culture is more valuable than other cultures. Because at the same time the legend is mentioned in the Koran. The legend lives today with teh caves and the cultural accumulations that they have created around the caves. According to available sources there are thirty three caves/ forty four caves all over the word. There are four caves (Kahramanmaraş/ Afşin, Mersin/ Tarsus, İzmir/ Efes, Diyarbakır/ Lice) in Turkey than can be visited. These caves are know as caves that Seven Sleepers.First of all the historical direction of the legend, that in the Christianity and Jewish religion has been reviewed by written sources. After examined the place in Islamic culture as a Koran's parable. In Islamic sources Kehf surah and the parable with relevent date have been analyzed today in the borders of Turkey Seven Sleepers legend's versions and sperading areas are examined as a narrative living in oral culture. The theisis content is folklore as in Turkey photographic and image recordings of the cave's space and culture in the actions are used as etnographic in the folklore. In accordance with this purpose, culture accumulation od caves have been analyzed in terms of culture space interactions. The cahnege – transformation over time of caves has been determined as on intangible cultural heritage space. Etnographic method through which the video recordings are illustrated in the study of the use of public science center. Key Words : Seven Sleepers, Eshâb-ı Kehf, Legend, Cultural-Space, Etnography
Benzer Tezler
- Sustainable park model: A qualitative approach in sustainability assessment of parks
Sürdürülebilir park modeli: Parkların sürdürülebilirliklerinin değerlendirmesi için niteliksel bir yaklaşım
MELODY SAFARKHANI
Doktora
İngilizce
2023
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK
- Türk halk oyunlarında oyun yeri
The places of Turkish folk dances
GİZEM GÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bale ve DansEge ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖCAL ÖZBİLGİN
- Kutsal mekan bağlamında Mardin Süryanilerinin anlatıları
The narratives of Mardin Syriac in the context of sacred place
HATİCE KÜBRA UYGUR
Doktora
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİN ÖĞÜT EKER
- Amateur music performances as the right to the city
Kent hakkı olarak amatör müzik performansları
AHMET MÜCAHİT GÜVEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP GONCA İNCEDERE
- Kültürel mirasın aktarımında müzelerin işlevselliği (Samsun örneği)
The functionality of museums in the transmission of cultural heritage (the example of Samsun)
YASEMİN KARACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN