Kelkit'in geleneksel kültürü bağlamında Âşık Nurhani şiirlerinin bağlamsal kurama göre incelenmesi
IIn term of Kelkit's traditional culture, examining Âşik Nurhani's poems according to context theory
- Tez No: 462287
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YAKICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 333
Özet
Geleneksel kültür, toplumun kültürel kodlarla nesilden nesile taşıdığı halk anlatıları, ritüelleri, halk sanatları...vd oluşmaktadır. Geleneksel yaşantıda insanlar aynı sosyoekonomik düzeye sahip olduklarından aralarında ortak bir şuur oluşmaktadır. Halkın acıları, korkuları, beklentileri, mutlulukları bu ortak şuuru beslemektedir. Yörede çocuklara anlatılan masallar veya çocukların şahit olduğu etkileyici olaylar o dönemin kültürel özelikleriyle yaşamakta, üzerine yeni kültürel motifler eklenmekte, yetişkinlik çağına gelen bireylerden sanatsal yeteneğe sahip olan kişilerin sazından ve sözünden dökülenler âşık edebiyatını oluşturmaktadır. Bağlamsal kuram üzerinden yapılan bu çalışmada gelenek unsurlarının döngüsel bir etkileşim içerisinde olduğu kanaati geliştirilmiştir. Çalışmada bu döngüsel etkileşim dikkate alınarak Kelkit'in sözlü kültürü, âşık edebiyatı ürünleri (özellikle Âşık Nurhani) incelendi. Bölgede geleneksel yaşantı canlılığını korumaktadır. Bu geleneksel yaşantıda kendi imajlarını kullanarak âşıklar üretmektedir. Yetişen bu âşıklar bölge yaşantısının bekelntilerini göz önünde bulundurarak eserler ortaya koymaktadır. Bu yolla tüketim bağlamında şiirlerinin beğenilmesini sağlamakta ve usta âşık olabilme imkanını elde etmeye çalışmaktadırlar. Bu döngüsellik dikkate alınarak Kelkit'in beşeri özellikleri anonimleşen edebiyatı, ritüelleri, âşıkları incelenmiştir. Bu genel inceleme Âşık Nurhani şiirleri özelinde araştırılmış, şiirlerin oluşumu, âşığın üretim ve tüketim bağlamları ele alınmıştır. Yapılan bu çalışmada Kelkit'te yaşayan, kültürün parçası olan bireylerle görüşülüp derleme yapılmıştır. Eldeki bulguların bir kısmı ritüellere katılarak veya doğal gözlem sonucunda elde edilmiştir. Bölgenin beşeri ve tarihsel özellikleri ise yazılı kaynaklardan, Kelkit'te araştırma yapan mühendis, tarihçi, araştırmacılarla yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Bölgede yaşayan âşıklarla yüz yüze, vefat eden âşıkların ise aile üyeleriyle görüşülmüştür. Kelkit yöresindeki beş âşığın şiirlerinde yöre insanının ortak değerlerinin kullanıldığı görülmektedir. Kelkit ve çevresinde doğup yetişen âşıkların üretim bağlamında çocukluklarından bu yana sanatsal alt yapılarını besleyen sözlü kültür, yaşam şartları; tüketim bağlamında ise yöre insanının takdirini toplama, ders verme, çeşitli duyguları dile getirme istekleri ürün ortaya koymalarını sağlamıştır. Bölgenin geleneksel kültürünün bütün unsurları (sözlü kültürü, âşık yaratmaları, uygulama, pratik, ritüeller...vb) iç içedir. Kelkit'in sosyal yapısı, ekonomik faaliyetleri, coğrafi özellikleri gibi etkenlerle de ortaklık geliştirmesine katkı yapmıştır. Anahtar Kelimeler : Bağlamsal kurarn, Kelkit, geleneksel kültür, Âşık Nurhani.
Özet (Çeviri)
Traditional culture consists of folk's stories,rituels and arts that quote (transfer) the society from generation to generation with cultural codes. In traditional life, because people have the same socio-economic level, common conscious arises. This conscious is full of their sufferings,fears,expectations and happinesses(joys ). A folk story that are told the children in the region and impressive events that the children witnessed have survived with the cultural properties of the period and hava been added on new cultural motifs. Minstrel Literature consists of ones with artistic talent among the people who came to adulthood and their words pouring from the reed. It iş observed that there is a cyclical interraction when we take into account the tradition , production and consumption context according to context theory. İn this study this problematic has been taken into consideration and has been reduced in the specific of Kelkit. The conventional life in the region has maintained its vitality. They grow new Minstrels by using on their own manners in the traditional life. These Minstrels exhibit works by considering the expectations of people in the region. Thus,they have tried the people to admire their poems in the consumption context and to obtain the possibility of being a master Minstrel . By considering this cyclical , human characteristics of Kelkit, anonymizing literature, rituels and Minstrels are examined. This general examination deals with the formation of poems,the Minstrel 's production and consumption context by investigating Minstrel Nurhani's poems. In this study (work), it was interviewed with people living in Kelkit and being a part of the culture and compilations were made. It was obtained as a result of natural observation by adding the rituels on a portion of the available evidences and by being a part of this. The region's human and historical features have been obtained from written sources and interviews with the engineer researching in Kelkit,historian and researchers. Key Words : Context theory, Kelkit, traditional culture, Minstrel (Âşık) Nurhani.
Benzer Tezler
- Muş ilinde kültür turizmi potansiyelinin coğrafi yönden değerlendirilmesi
Evaluation of tourism potential in terms of geography in Muş
HASAN SAYILAN
- Tokat-Reşadiye'de geleneksel oyun müzikleri
Traditional dance music in the Tokat-Reşadiye
TİMUR EŞİGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. ÖCAL ÖZBİLGİN
- Niksar konakları
Ni̇ksar mansions
MÜSLÜM AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP GÜN
- Gümüşhane ili Kelkit ilçesinde çiftçilerin organik tarım faaliyetine katılımı üzerine bir araştırma
A research on participation of farmers to organic farming Kelkit dictrict of Gümüşhane province
NESRİN ÖZCAN
- Gümüşhane ili Kelkit havzası ilçelerinin gastronomi turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi.
Evaluation of gastronomic tourism potential of Kelkit basin districts in Gümüşhane province.
BARIŞ PİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TurizmGümüşhane ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ÇALIK