Ankara ilinde reçetelenen ilaçlara bağlı istenmeyen etkilerin izlenmesi ve farmakovijilans konusunda farkındalığın artırılması
Monitoring the unintended effects of prescribed drugs in Ankara and improving the awareness of pharmacovigilance
- Tez No: 462530
- Danışmanlar: PROF. DR. BELMA KOÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Bu tez çalışması ile Ankara ilinde gözlenen AİR sıklığı; AİR'lere neden olan ilaç grupları ve en sıklıkla etkilenen sistem-organ sınıflarının belirlenmesi amacıyla veri toplanması, Ankara içinde olası bölgesel farklılığın tespit edilebilmesi ve hastaların AİR bildirimi konusunda farkındalığının artırılması hedeflenmiştir. Araştırma, Ankara ili Çankaya, Yenimahalle ve Elmadağ ilçelerinde rastgele örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olan eczanelere başvuran hastalar ile yüz yüze görüşülerek yapılan bir anket çalışması olarak yürütülmüştür. Toplamda 359 tanesi yetişkinlerde, 69 tanesi çocuklarda olmak üzere 428 anket tamamlanmıştır. Bu anketlerden 170 (%39,7) tanesi Çankaya, 127 (%29,7)'si Yenimahalle ve 131 (%30,6)'i Elmadağ bölgesinde yapılmıştır. Anketlerin %19,6'sının (n=84) bir veya daha fazla AİR içerdiği tespit edilmiştir. İlçeler arasında AİR görülme sıklığı yönünden anlamlı bir fark saptanmamıştır. Saptanan AİR'ler Sistem Organ Sınıfları'na göre değerlendirildiğinde en sıklıkla etkilenen sistem-organ sınıfının“Deri ve Deri altı Doku Hastalıkları”(%19,8) olduğu belirlenmiştir. En sıklıkla AİR'ye neden olan ilaç grubu,“Sistemik Kullanılan Antiinfektifler %21,1)”olup, bu grup içinde“florokinolon”grubu antibiyotikler ilk sırada yer almıştır.Tüm anketler incelendiğinde %9,6 (n=41)'sında AİR'nin bir eczacı ya da hekime bildirildiği ve %7,7 (n=33)'sinde AİR'nin ciddi olarak nitelendirilebildiği belirlenmiştir.“AİR'lerin TÜFAM'a bildirilmesi gerektiği biliniyor mu”sorusuna verilen“evet”yanıtlarının oranı %7,7'dir. Saptanan AİR'lerin ilaç ile ilişkisi değerlendirilmiş olup bu ilişki AİR'lerin %20'sinde“olası”ve %80'ninde“mümkün”olarak belirlenmiştir. Saptanan AİR'lerin %86,8'i ilacın Kısa Ürün Bilgisinde yer almaktadır.Cinsiyete göre AİR ve AİR'ye neden olan ilaç grupları değerlendirildiğinde kadın hastalarda AİR ve ciddi AİR görülme oranında bir artış belirlenmekle birlikte, kadın-erkek hastalar arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Sonuç olarak, Ankara ilinde hastaların reçetelenen ilaçlara bağlı olarak önemli düzeyde AİR ile karşılaştıkları ve bazı AİR'lerin ancak tedavi sonucunda iyileştiği belirlenmiş; karşılaşılan AİR'lerin bir eczacı ya da hekime bildirme bilincinin hastalar arasında oldukça düşük olduğu ve bildirim yapmanın öneminin yeterince kavranmadığı tespit edilmiştir. Farmakovijlans konusunda farkındalığın artırılması ve eczane eczacılarının bu sistemdeki yerinin güçlendirilmesi için daha fazla bilgilendirme, eğitim, ve çalışmaya gereksinim bulunmaktadır. Eczacıların bilgi ve farkındalığının artırılması ile AİR bildirimlerinde artış olacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
With this thesis study, it was aimed to collect data for determination of the frequency of observed ADR in Ankara province; the drug groups causing the ADRs and the most frequently affected system-organ classes. On the other hand, it was also planned to identify possible regional differences within Ankara and to improve the awareness of patients about ADR reporting was aimed. The research was carried out as a questionnaire survey conducted face to face with patients who applied to pharmacies determined by random sampling method in Çankaya, Yenimahalle and Elmadağ. A total of 428 questionnaires were completed, of which 359 were adults and 69 were children. 19.6% (n = 84) of the questionnaires included one or more ADRs. There was no significant difference for frequency of ADR seen among these districts. When the ADR's were evaluated according to the System Organ Classes, it was determined that the most frequently affected system-organ class was“Skin and Subcutaneous Tissue Diseases”(19.8%). The most frequent ADR causing drug group was“Antiinfectives For Systemic Use”(21.1%), among which fluoroquinolone group antibiotics were the first. When the all questionnaires examined, it was seen 9.6% (n = 41) of the ADR's were reported to a pharmacist or a doctor and 7.7% (n = 33) of ADR's were classified as serious. The rate of“yes”answers given to the question of“Do you know that ADRs should be reported to TÜFAM?”is 7.7%. The relationship of the ADRs with the suspected drugs were evaluated, and the relationship was determined as“probable”in 20% of the ADRs and“possible”in 80% of the ADRs. 86.8% of the detected ADRs are found in the Summary of Product Characteristics of the drug. When ADR and the drug groups causing the ADR were evaluated according to the gender, although the incidence of ADR and severe ADR in female patients was higher, the difference between male and female patients was not statistically significant. In conclusion, it was observed that patients in Ankara experienced ADR's depending on prescription drugs at a significant level and some of the ADRs were recovered only after treatment; it has been determined that awereness of reporting of the ADRs to a pharmacist or a physician was very low among patients and the importance of the ADR reporting was not sufficiently understood. There is a need educational programmes for improving awareness of pharmacovigilance and to strengthen the community pharmacists place in this system. It is predicted that, increase of the knowledge and awareness of pharmacists will lead to increase of ADR reporting.
Benzer Tezler
- Jenerik ilaçların dünyada ve Türkiye'de yeri ve önemi üzerinde bir çalışma
A study on the concept and importance of generic pharmaceuticals in Turkey and the world
DERYA ERTURUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara ÜniversitesiEczacılık İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ ŞAR
- Antibiyotiklerin akılcı kullanımına yönelik stratejiler ve etkilerinin araştırılması
Strategies for the rational use of antibiotics and analysis of their effects
HAKKI ÖZTÜRK
Doktora
İngilizce
2023
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik MikrobiyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRCAN KAYAASLAN
- Hızlı antijen testi uygulamasının antibiyotik reçetelenmesine etkisinin akılcı ilaç kullanımı kapsamında değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of rapid antigen test application on antibiotic prescription in the context of rational drug USE
DENİZ UZUN
Doktora
Türkçe
2018
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL KARA
- Ankara ilinde çalışan Aile Hekimliği asistanlarının asetilsalisilik asit kullanımı hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları
Knowledge, attitude and behaviours of family medicine resident physicians working in Ankara regarding acetylsalicylic acid uses
NURİ KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN GÖRPELİOĞLU
- Liderliğe manevi yaklaşım: Barış odaklı bütüncül liderlik modeli geliştirilmesi
A spiritual approach to leadership: Developing a peace-oriented holistic leadership model
FAZİLET SEÇİL KALYONCU
Doktora
Türkçe
2024
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZNUR ÖZDOĞAN