Tanzimat Dönemi hikaye ve romanlarının söz varlıklarının tespiti ve Türkçe bakımından değerlendirilmesi
The assets of the Tanzimat Period novel and history detection and Turkish evaluating
- Tez No: 463351
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİF ALİ BOZKAPLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 943
Özet
İlkel toplumlarda bile tüm kusursuzluğuyla karşımıza çıkan dil, insan zekasının geliştirdiği en mükemmel yapıdır. İster gelişmiş bir endüstriyel toplumun dili olsun ister metali işlemeyi bilmeyen bir kabilenin dili olsun gramerlerinin karmaşıklığı ölçüsünde birbirlerinden aşağı kalır yanları yoktur. Dilleri bir diğerinden üstün kılan, sözvarlıklarının zenginliğidir. Dilin gelişmişliği, kelime haznesinin ve anlatım yollarının zengin ve çeşitli olmasına bağlıdır. Dilde mevcut olan kelime ve kelime öbeklerinin toplamına söz varlığı adı verilir. Söz varlığı hem dilin kendi öz kaynaklarıyla hem de dışarıdan dile kelime dahil etme yoluyla zenginleştirilebilir. Her gün değişim halinde olan söz varlığı, günün gerekliliklerine göre şekil alır. Bilimdeki keşifler ve icatlar yeni isimlendirmelere ihtiyaç duyar. Siyasi değişimler kimi kelimeleri öne çıkarırken kimilerini kullanım dışı bırakabilir. Dinin, felsefi düşüncenin, sanatın ve edebiyatın kelime kadrosunu devrin öne çıkan kültürü belirler. Dil sosyoekonomik ve sosyokültürel bir değerdir ve bu sebeple yükselebilir, dünyaya hakim olabilir, gerileyebilir, hatta ölebilir. Toplumların tarih boyunca yaşadığı değişimleri, geçirdiği evreleri dili inceleyerek analiz etmek mümkündür. Dili tarihe gömülmüş bir millet siyasi ve ekonomik olarak da çökmüştür. Tarih devirleri boyunca Türkler iki büyük değişim yaşamışlardır. Bunlardan ilki İslamiyet'in kabulüdür. Orta Asya Medeniyeti dairesinde yer alan Türkler, Orta Doğu çıkışlı bir din olan İslamiyet'i kabul ederek Orta Doğu Medeniyeti dairesine girmişlerdir. Yeni medeniyet söz varlığını da beraberinde getirmiştir. Türkler'in tarih boyunca yaşadıkları ikinci büyük değişim de Tanzimat Fermanı'nın ilanıdır. Bu olayla birlikte bin yıl boyunca yer aldıkları Orta Doğu Medeniyeti'ni terk edip, Avrupa yani Batı Medeniyeti'ne yüzlerini çevirmişlerdir. Söz varlığı da bu değişime ayak uydurmakta gecikmemiştir. Ama her geçiş döneminde olduğu gibi eskinin ve yeninin bir arada bulunduğu bir ara evre yaşanmıştır. Tanzimat her anlamda eskinin ve yeninin heterojen olarak yer aldığı bir devrin adıdır. Özellikle bin yıldır kullanılan Arapça ve Farsça terimler yerlerini Fransızca eş anlamlılarına bırakmaya başlamışlardır. Tanzimat devrinden birkaç on yıl sonra terimlerin birçoğunun Batı'dan gelenlerle değiştirildiği görülür. Ama Tanzimat Dönemi her iki medeniyet dairesinin kelime kadrosunu da muhafaza ederek kendine has bir söz varlığı oluşturmuştur. Tanzimat Devri sadece bu dönemde görülen kendine has birçok özelliği ile söz varlığı bakımından incelenmeye değer bir dönemdir.
Özet (Çeviri)
In primitive societies, even the language we all face with perfection, the most perfect work of human intelligence developed. Whether you're an advanced industrial society get a language of the tribe's language does not know the extent of metal processing remains down from each side of the complexity of grammar is not. Language that makes it superior to any other, is the wealth of sözvarlık. Development of language, the vocabulary and expression depends on the way the rich and varied. Language vocabulary name to the sum of existing words and phrases are given. The asset can be both with its own resources in both languages do not include words in a language enriched by outsiders. Every day vocabulary that if change takes shape according to today's requirements. Discoveries and inventions in science needs new naming scratches. It can disable use of some political changes brought forward some of the words. Religion, philosophical thought, determines the outstanding culture of the era art and literature of the word team. Language is the socio-economic and socio-cultural value and could rise, therefore, can dominate the world, you can decrease or even die. Changes throughout history where society is possible to review and analyze the phases of language. Language is embedded in the history of a nation as a political and economic collapse. Turks throughout history have experienced two major changes speeds. The first of these is the adoption of Islam. Located in the Central Asian Civilizations apartment Turkey, the Middle East from accepting Islam is a religion entered the Middle Eastern Civilizations apartment. It has brought with it the promise of being the new civilization. The second big change is the history of the Turks they live during the Tanzimat Edict ads. However, the incident taken place for a thousand years to leave the Middle East civilization, so they turned their faces to the Western European civilization. Vocabulary has also been quick to adapt to these changes. But as every transition of the old and the new are combined there was an intermediate stage. Reforms in every sense, a transfer of title takes place as the old and the new heterogeneous. Especially Arabic and Persian terms used for a thousand years have begun to leave their French synonyms place. After a few decades of the Tanzimat era, many of the terms we see that replaced with from the West. But keeping the word Tanzimat Period office staff of both civilizations has created a unique vocabulary. Tanzimat period is a period to be examined only in terms of asset value with many unique features seen in this period.
Benzer Tezler
- Tanzimat'tan II. Meşrutiyet'e Türk hikâye ve romanında ebeveyn-çocuk ilişkisi
From tanzimat II. parent-child relationship between Meşrutiyet in Turkish story and its roman
OSMAN AKKAN
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BOZDOĞAN
- САБАХАТТИН АЛИНИН ӨМҮРҮ, ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫ ЖАНА ӨРНӨКТҮҮ АҢГЕМЕЛЕРИНИН КЫРГЫЗЧА КОТОРМОСУ
Başlık çevirisi yok
ALİMAN BUZURMANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2005
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİCAN CİGİTOV
- Tarık Buğra'nın romanlarında yakın dönem Türk siyasi hayatı
Political life of Turkey in the novels of Tarık Buğra
İLYAS DİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. FATİH ANDI
- Selâhattin Enis'in romanlarında şahıslar dünyası
The world of personalities in Selahattin Enis' novels
HÜMEYRA ECEVİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıBursa Uludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV SINAR UĞURLU
- Ahmet Mithat Efendi'nin romanlarında yapı ve tema
The structure and theme in the Ahmet Mithat Efendi?s novels
ŞAMİL YEŞİLYURT
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜMTAZ SARIÇİÇEK