Peyzaj bağlantılılığının saptanması ve değerlendirilmesi: Malatya kenti ve yakın çevresi örneği
Identification and assessment of landscape connectivity: Case study of Malatya city and surroundings
- Tez No: 465066
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRAN ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bağlantılılık, artan nüfus ve bunun sonucunda artan insan faaliyetleri sonucunda bozulan ekolojik dengenin yeniden sağlanması için kullanılan araçlardan biridir. Tez çalışmasında peyzaj bağlantılılığı kavramı mekânsal ölçümler ve göstergeler kapsamında ele alınmıştır. Tezin amacı Malatya ilinde tez çalışması kapsamında belirlenen ekolojik sınır içerisinde Nazım İmar Planlarına altlık oluşturacak şekilde peyzaj bağlantılılığını nicel yöntemler ile ortaya koymak ve peyzaj koruma, kullanım ile yönetim hedefleri kapsamında değerlendirmektir. Bu amaçla potansiyel bağlantılılık güzergâhlarını saptayabilmek için doğal alanlardaki mekânsal ölçümlerden parçalılık, doğallık ve çeşitlilik ölçümleri yapılmıştır. Bunun yanı sıra yeraltı suyu beslenimini destekleyen alanların saptanması için geçirimlilik analizi (toprak, jeolojik geçirimlilik ve akarsu yoğunluğu birlikte değerlendirilerek) ve önemli yaşam alanlarını belirleyebilmek için gösterge tür (Ursus arctos L. - boz ayı, Lutra lutra L. – avrupra su samuru, Lepus europaeus P. - bayağı tavşan) habitat analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen tüm analizler, hassas peyzajların belirlenebilmesi için analitik ağ süreciyle değerlendirilmiştir. Analitik ağ süreci sonucunda, analizi gerçekleştirilen her bir gösterge için elde edilen öncelik değeri örtmeler yönteminde ağırlık değerleri olarak kullanılmış ve böylece hassas alanlar belirlenmiştir. Doğal alanlar arasındaki bağlantılılık ArcGIS arayüzü olan Linkage Mapper yazılımı ile belirlenmiştir. Belirlenen güzergâhlar iklim göz önüne alınarak değerlendirilmiş güzergâhların genişlikleri tanımlanmış ve akarsu koridorları ile birlikte ele alınarak çalışma alanında potansiyel bağlantılılık güzergâhları ortaya konulmuştur. Belirlenen güzergâhlar peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri kapsamında değerlendirilmiştir. Tez çalışmasıyla ortaya konulan bağlantılılılık modeli ile mevcut modellerden (hassas alanların belirlenmesi ve akarsu koridorlarının göz önüne alınması) farkldır. Model kapsamında ele alınan parametrelerin ele alınış ve değerlendiriliş biçimleri, modeli sadece yerel anlamda değil evrensel anlamda da uygulanabilir kılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Connectivity is one of the tools that is used for reinstating the ecological balance that is disrupted due to increased population and consequently increased human activities. The landscape connectivity concept is tackled under the scope of spatial measurements and indicators in the thesis. The objective of the thesis is to demonstrate the landscape connectivity in quantative methods that will create a basis for the master structural plan within the ecological limits identified in Malatya province within the scope of the thesis study and assess them in terms of landscape protection, use and management targets. For that purpose, fragmentation, naturality and diversity measurements were carried out to identify the potential connectivity routes. In addition to that, permeability analysis (by assessing soil, geological permeability and river density altogether) was performed to detect the areas that support the underground water recharge and indicator species (Ursus arctos L.-brown bear, Lutra lutra L.- european otter, Lepus europaeus P-european hare) habitat analysis was conducted to determine crucial habitats. All the analyses performed are assessed with the analytic network process to identify sensitive landscapes. As a result of the analytic network process, the priority value is used as the weight value in the map overlay method for each indicator analysed and thus the sensitive areas are identified. Connectivity among natural areas is set with Linkage Mapper software that has an ArcGIS interface. Width of the identified routes is defined, routes are assessed by taking climate into consideration and potential connectivity routes are revealed in the study area by considering river corridors as well. Identified routes are assessed within the scope of landscape planning and design principles. The connectivity model is a different model than the existing ones (as it identifies sensitive areas and considers river corridors). The way the parameters are handled and assessed within the model makes them applicable not only in the local sense but also in the universal context.
Benzer Tezler
- Çok katmanlı kültürel mirasın korunmasında kapasite geliştirme yaklaşımı ve katılım: Bergama (Pergamon) kenti
Capacity building and participation in the conservation of multi-layered cultural heritage: the case of Bergama (Pergamon) city
GÜLCE GÜLEYCAN OKYAY
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMET BİNAN
- Ekosistem hizmetleri arasındaki bağlantılılığın peyzaj planlama süreci açısından değerlendirilmesi: Şanlıurfa Karacadağ örneği
Evaluation of the connectivity between ecosystem services in terms of landscape planning: The case study of Sanlıurfa Karacadağ
KEVSER SENA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜL KARADENİZ
- Kentsel yeşil alan erişilebilirliğinin saptanması için CBS tabanlı bir model önerisi: Ankara, Çankaya ilçesi örneği
A GIS-based model proposal for determining the urban green space accessibility: Ankara, Çankaya district
ECEM HOŞGÖR
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİCLE OĞUZ
- Karaağaç'ın (Ulmus Glabra Huds.) yapısal bağlantılılığının farklı iklim değişikliği senaryolarına göre modellenmesi
Karaagac's (Ulmus Glabra Huds.) modeling structural interchange according to different climate change scenarios
BUSE AR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA GÜLÇİN
- Yeşil altyapı bağlamında açık/yeşil alan sistemlerinin uygulama olanaklarının araştırılması: Aşağı Büyük Menderes havzası örneği
The investigation of implementation possibilities for green space systems in the context of green infrastructure: The case of Lower Catchment of Great Meander
DERYA GÜLÇİN
Doktora
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL TULÜHAN YILMAZ