Geri Dön

Alman sosyolojisinde yöntem tartışmaları (1870-1914)

Methodological debates in German sociology (1870-1914)

  1. Tez No: 465601
  2. Yazar: MEHMET ALİ AKYURT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL COŞKUN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sosyoloji, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Alman Sosyolojisi, Yöntembilim, Yöntem Tartışmaları, Tarihselci Gelenek, Adcılık, Yorumlayıcı Sosyoloji, German Sociology, Methodology, Methodological Debates, Historicist Tradition, Nominalism, Interpretive Sociology
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 489

Özet

Bu çalışma, Almanya'da sosyolojinin kuruluş evresinde sosyal bilimler alanında yapılan yöntem tartışmalarından hareketle sosyolojinin tarihselci gelenek içinden nasıl çıktığını araştırmaktadır. Tarihselci gelenek Almanya'da daha 18. yüzyıl sonlarında romantik okulun bazı kaziyelerini benimseyerek fakat spekülatif tarih felsefelerine karşı çıkarak şekillenmeye başlamış; erken 19. yüzyılda rasyonalizme karşı ampirizmi, realizme karşı nominalizmi esas alan“insanın bilimi”projesinin bir ürünü olarak gelişmiştir. 1850'lerde pozitivizmin ve maddeciliğin, 1860'lardan itibaren de kötümserliğin ve Yeni Kantçılığın yükselişi gibi gelişmeler karşısında daha rafine ve formüle edilmiş hale gelmiştir. Nitekim bu gelenek, çalışmanın kapsadığı 1870-1914 aralığında Alman sosyal bilim ortamına hakim konumda olmuş, bu dönemin yöntem tartışmalarında aktif ve merkezî bir rol oynamıştır. Sosyal bilimlerin isimlendirme ve tasnifi, pozitivizm ve organizmacılık, tarihte bilimsellik, doğalcılık (yöntem tekliği-ikiliği) ve bilimsel araştırmanın değer yargısından bağımsızlığı gibi problematikler 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Droysen, Lamprecht, Schmoller, Menger, Dilthey, Windelband ve Rickert gibi tarihçi, millî iktisatçı ve filozofların yanı sıra Schäffle, Gumplowicz, Tönnies, Simmel ve Weber gibi“sosyolog”lar tarafından yoğun bir şekilde tartışılmıştır. TÜBİTAK 2214/A Araştırma Burs Programı ve İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından (Proje Numarası: 50641) desteklenen bu tez, anılan yöntem tartışmalarını“sosyolojinin sosyolojisi”sahasındaki birikimden faydalanarak sosyolojik bir perspektifle ele almaya çalışmakta; Tönnies, Simmel ve Weber üzerinden ilk dönem Alman sosyolojisinin, içinden çıktığı tarihselci sosyal bilim geleneğiyle ilişkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Özet (Çeviri)

Based on methodological debates aroused in the field of social sciences in the foundation period of German sociology, this study explores how sociology roots in the historicist tradition. The historicist tradition formed itself in late 18th century Germany adopting some premises of romantic school and opoosing speculative philosophies of history, and developed as a product of the project called“science of humanity”which grounded on ampiricism againts rationalism, and on nominalism against realism. With developments such as rise of positivism and materialism in 1850s, and of pessimism and Neo-Kantianism beginning from 1860s, it became more refined and formulated. Thus this tradition has dominated the German social scientific environment in the 1870-1914 period which constitutes the scope of this study, and played an active and central role in methodological discussions of this period. Problematics such as naming and classification of social sciences, positivism and organicism, scientificness in the disipline of history, naturalism (methodological monism and dualism) and value-freedom of scientific research have been discussed intensely since the second half of 19th century by early“sociologists”such as Schäffle, Gumplowicz, Tönnies, Simmel and Weber, in addition to historians, political economists and philosophers such as Droysen, Lamprecht, Schmoller, Menger, Dilthey, Windelband and Rickert. This thesis which has been supported by TUBITAK 2214/A Research Fellowship Programme and Scientific Research Projects Coordination Unit of Istanbul University (Project Number: 50641) analyzes the mentioned methodological debates from a sociological point of view using the literature accumulated in the field of“sociology of sociology”, and based on Tönnies, Simmel and Weber, tries to figure out the relationship between early German sociology and the historicist tradition in German social sciences which it stems from.

Benzer Tezler

  1. Alman sosyal bilim geleneğinde yöntem tartışmaları: Din sosyolojisi açısından bir çıkarım

    Methodological debates in the German social science tradition: An implication for the sociology of religion

    FATİH YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET CEM ŞAHİN

  2. Bir mücadele alanı: Klasik batı müziği'nde uluslararası piyano yarışmaları

    A field of struggle: International piano competitions in western classical music

    EMRAH ERGENE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MüzikMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Müzikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELİF DAMLA YAVUZ

  3. Türkiye'de kurumsal çeviri alanında kısıtlar/güç ilişkileri, çeviri sosyolojisi odağında üretilen çözümler

    Constraints/power relations in the field of institutional translation in Turkey and solutions produced from the focal point of the sociology of translation

    SEVCAN SEÇKİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE BOGENÇ DEMİREL

  4. 2000 sonrası bağımsız Türk sinemasında gençlik

    Youth in independent Turkish cinema after 2000

    ERDİNÇ YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Sahne ve Görüntü SanatlarıGazi Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİLİZ ERDEMİR GÖZE

  5. Music as mediating the self and the social: An ethnographic field study at the Music for Peace Foundation, El Sistema Turkey

    Kişisel ve toplumsal bir aracı olarak müzik: Barış İçin Müzik Vakfı, El Sistema Türkiye'de etnografik bir alan çalışması

    ELİF CEYDA ÇEKMECİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR