Tutumlar, inançlar ve üst bilişlerin yeme davranışı üzerindeki yordayıcı etkileri
The predictor effects of attitudes, beliefs and metacognitions on eating behavior
- Tez No: 465687
- Danışmanlar: DOÇ. DR. H. ÖZLEM SERTEL BERK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bozulmuş yeme davranışları, beden memnuniyetsizliği, yeme tutumları, temel inançlar, üst bilişler, Disordered Eating Behaviors, Body Dissatisfaction, Eating Attitudes, Core Beliefs, Metacognitions
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Yeme davranışları sağlığımız üzerinde önemli etkiye sahip olabilmekte ve bozulmuş yeme davranışları özellikle gençlerde oldukça yaygın görülmektedir. Bu çalışmada literatürde yeme davranışı ile ilişkisi belirtilen üst bilişler, yemeye dair temel inançlar, bedene ve yemeye yönelik tutumların bozulmuş yeme davranışı üzerindeki yordayıcı etkileri araştırılmıştır. Türkiye'nin farklı şehirlerindeki vakıf ve devlet üniversitelerinden 200'ü erkek ve 529'u kadın toplam 729 öğrencinin katıldığı araştırmada; demografik bilgi formu, Yeme Tutumu Testi Kısa Formu, Beden Bölgelerinden ve Özelliklerinden Hoşnut Olma Anketi, Yeme Tutum İnanç Ölçeği, Üst Biliş 30 Ölçeği, Yeme Bozukluğunu Değerlendirme Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri ve Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği kullanılmıştır. Sonuçlar cinsiyet ve psikopatoloji kontrol edildiğinde bozulmuş yeme davranışlarının temel inançlar, yeme ve bedene yönelik tutumlar tarafından yordandığını göstermektedir. Temel inançların tüm alt boyutlarının yeme davranışına dönüşmesinde yeme tutumları ve bedene yönelik tutumların kısmi aracı etkisi gözlemlenmiştir. Öte yandan üst bilişlerin de yeme davranışı üzerinde yordayıcı etkisi olduğu, bu etkide özellikle düşünceleri kontrol, olumlu inançlar ve olumsuz inançlar alt boyutlarının ön plana çıktığı görülmektedir. Üst bilişlerin de bazı boyutlarının yeme davranışı üzerindeki etkisi kısmen yeme tutumları ve bedene yönelik tutumlar aracılığı ile gerçekleşmektedir. Tüm bu bulgular bozulmuş yeme davranışlarının ortaya çıkmasında sağlık psikolojisi ve klinik psikolojideki öne çıkan modellerin tutarlı olduğunu, üst bilişler ve temel inançların kısmen tutumlar aracılığıyla yeme davranışına etki ettiğini göstermektedir. Bu doğrultuda yapılacak önleyici çalışmaların bu risk faktörlerini göz önüne alarak gerçekleştirilmesi önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Eating behaviors essentially effect our health and disordered eating behaviors are extremely common among the youth. The purpose of this study is to investigate the predictive effects of metacognitions, core beliefs about eating, attitudes towards eating and body on eating behaviors. The population of the study consist of a total 729 students (200 male and 529 female) from the state and foundation universities in different cities of Turkey. A sociodemographic form, Eating Attitudes Test Short Form-26, Body Image Questionnaire, Eating Disorder Belief Questionnaire, Metacognitions-30 Questionnaire, Eating Disorder Examination Questionnaire, Scale 90 Short Form, Depression, Anxiety and Stress Scale were used in the present study. Results indicated that eating behaviors were predicted by core beliefs, eating and body attitudes while controlling sex and psychopathology. Besides, attitudes towards eating and body partially moderated the effect of core beliefs on eating behaviors. Furthermore, metacognitions and particularly its thought control, positive and negative belief subscales also significantly predicted eating behaviors. Additionally some subscales of metacognition had partially an effect on eating behaviors through body and eating attitudes as well. The results of the study suggested that metacognitions and core beliefs had an effect on eating behaviors partially via attitudes. As a result, this findings support that the theories of health and clinical psychology explain the etiology of disordered eating behaviors in consistency. Thus, it is essential that the preventive studies take into account of these risk factors.
Benzer Tezler
- Üstbilişsel inançlar ve farkındalığın obsesif kompulsif belirtiler ve yeme tutumları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining the effects of metacognitive beliefs and mindfulness on obsessive compulsive symptoms and eating attitudes
ÜMİT EGE IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL
- Üniversite öğretim elemanlarının kendilerinde algıladıkları stres düzeyi ile depresyon semptomlarının ilişkisinin incelenmesinde duygusal şemalar, üstbilişsel şemalar ve fonksiyonel olmayan bilişlerin aracılık rolünün karşılaştırılması
Comparing the mediating role of emotional schemas, metacognitive schemas and dysfunctional cognitions in the relation between perceived stress level and depression symptoms of faculty members
YELİZ BÖREKÇİ
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİS ÖZERK
- Öğretmenlerde tükenmişliğin akılcı olmayan inançlar ve mesleki bazı değişkenlere göre yordanması
The prediction of the teachers burnoud according to the irrational beliefs and vocational variables
BÜLENT GÜNDÜZ
Doktora
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONGÜL SONAY GÜÇRAY
- İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik davranışları
Başlık çevirisi yok
CENGİZ İBİCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHİRE ASLAN
- Yaratıcı örgüt kültürü ve yönetim
Başlık çevirisi yok
HALİL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA AYDIN