Geri Dön

Ergenlerin sosyal zekâ, sosyal kaygı, akran ilişkileri, internet bağımlılığı ve sosyal bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiler

Relationships among relational social connectedness, internet addiction, peer relations, social anxiety and social intelligence levels of adolescents

PDF İndir

  1. Tez No: 466365
  2. Yazar: MUSTAFA SAVCI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FERDA AYSAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Ergen, sosyal zekâ, sosyal kaygı, akran ilişkileri, internet bağımlılığı, sosyal bağlılık, Adolescent, social intelligence, social anxiety, peer relationships, Internet addiction, social connectedness
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 242

Özet

Bu araştırmanın amacı ergenlerin sosyal zekâ, sosyal kaygı, akran ilişkileri, internet bağımlılığı ve sosyal bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu genel amaç doğrusltusunda literatürde yer alan kuramsal açıklamalar ve araştırma sonuçları dikkate alınarak geliştirilen hipotetik model test edilmiştir. Önerilen hipotetik modelde, sosyal zekânın sosyal kaygı; sosyal kaygının, akran ilişkileri ve internet bağımlılığı; akran ilişkileri ve internet bağımlılığının, sosyal bağlılık üzerindeki doğrudan etkisine ilişkin hipotezler öne sürülmüştür. Ayrıca sosyal zekânın akran ilişkileri, internet bağımlılığı ve sosyal bağlılık ve sosyal kaygının internet bağımlılığı üzerindeki dolaylı etkisine ilişkin hipotezler öne sürülmüştür. Bu araştırma 578'i kız ve 413'ü erkek olmak üzere internet kullanan 991 ergen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği, Ergenler için Sosyal Kaygı Ölçeği, Akran İlişkileri Ölçeği, Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formu, Sosyal Bağlılık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Önerilen hipotetik model, araştırma verilerinin yapısal modellerin ön şartlarından normallik, doğrusallık, çoklu bağlantı problemi, aykırı değerler ve örneklem büyüklüğü kriterlerini karşıladığı dikkate alınarak Maximum Likelihood yöntemi ile test edilmiştir. Önerilen hipotetik model test edilmeden önce her bir örtük değişkenin yapısal modellerde kullanılabilecek yeterlikte olup olmadığı, ölçüm modelleri ile test edilmiştir. Ölçüm modelleri Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. DFA sonucunda her bir örtük değişkene ait ölçüm modellerinin kabul edilebilir uyum değerlerine sahip olduğu saptanmıştır. Ardından önerilen hipoetik model genel örneklemde test edilmiştir. Analiz sonucunda hipotetik modele ait bütün yolların .001 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Hipotetik modele ait uyum indeksleri χ2= 1414.453, sd= 424, χ2/sd= 3.336, RMSEA= .049, GFI= .91, AGFI= .90, CFI= .93; IFI= .93, TLI (NNFI)= .92 olarak bulunmuştur. Bu bulgular önerilen hipotetik modelin genel örneklemde araştırma verileri ile iyi uyuma sahip olduğunu göstermektedir. Önerilen hipotetik modelin örtük değişkenleri ve örtük değişkenlere ait alt boyutların cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı ilişkisiz örneklemler için t testi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda sosyal zekâ, akran ilişkileri ve sosyal bağlılık değişkenlerinde kız ergenlerin lehine bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Cinsiyete göre farklılaşan değişkenler dikkate alınarak, önerilen hipotetik modelin genel örneklemin yanısıra hem kız ergen örnekleminde hem de erkek ergen örnekleminde test edilmesine karar verilmiştir. Önerilen hipotetik model kız ergen ve erkek ergen örnekleminde test edilmeden önce her iki örneklemde örtük değişkenlerin ölçüm modelleri test edilmiştir. Ölçüm modelleri DFA aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. DFA sonucunda her bir örtük değişkene ait ölçüm modellerinin kabul edilebilir uyum değerlerine sahip olduğu saptanmıştır. Ardından önerilen hipoetik model kız ergen ve erkek ergen örnekleminde ayrı ayrı test edilmiştir. Analiz sonucunda hipotetik modele ait bütün yolların iki örneklemde de .001 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Hipotetik modele ait uyum indeksleri kız ergen örnekleminde χ2= 1055.944, sd= 424, χ2/sd= 2.490, RMSEA= .051, GFI= .90, AGFI= .88, CFI= .92; IFI= .92, TLI (NNFI)= .92 ve erkek ergen örnekleminde χ2= 807.955, sd= 424, χ2/sd= 1.906, RMSEA= .047, GFI= .89, AGFI= .88, CFI= .94; IFI= .94, TLI (NNFI)= .93 olarak saptanmıştır. Bu bulgular önerilen hipotetik modelin genel örneklemin yanı sıra kız ergen ve erkek ergen örnekleminde de doğrulandığını göstermektedir. Araştırmada elde sonuçlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, hem genel örneklemde hem kız ergen örnekleminde hem de erkek ergen örnekleminde sosyal zekânın sosyal kaygı, sosyal kaygının akran ilişkileri ve internet bağımlılığı, akran ilişkileri ve internet bağımlılığının sosyal bağlılığı anlamlı düzeyde ve doğrudan etkilediği, sosyal zekânın akran ilişkileri, internet bağımlılığı ve sosyal bağlılığı ve sosyal kaygının internet bağımlılığını anlamlı düzeyde ve dolaylı etkilediği saptanmıştır.

Özet (Çeviri)

The aim of this research is to examine the relationship among adolescents' social intelligence, social anxiety, peer relationships, internet addiction and social connectedness levels. The hypothetical model developed based on theoretical explanations and research results in the literature was tested for this general purpose. In the proposed hypothetical model, hypotheses regarding the direct effect of social intelligence on social anxiety, social anxiety on peer relationships and internet addiction, peer relationships and internet addiction on social connectedness have been put forward. In addition in the proposed hypothetical model, hypotheses regarding the indirect effect of social intelligence on peer relationships, internet addiction, and social connectedness and social anxiety on social connectedness have been put forward. The research was conducted on 991 (578 girls and 413 boys) adolescents using internet. Tromso Social Intelligence Scale, Social Anxiety Scale for Adolescents, Friendship Qualities Scale, Young Internet Addiction Test Short Form, Social Connectedness Scale, and Personal Information Form were used as data collection tools in the research. The proposed hypothetical model has been tested by the Maximum Likelihood Method considering that the data of the research models meet the criteria of normality, linearity, multicollinearity, outliers and sample size from the preconditions of structural models. Before the proposed hypothetical model was tested, each latent variable was tested with measurement models to determine if it could be used in structural models. The measurement models were carried out through the Confirmatory Factor Analysis (CFA). The result of the CFA is that the measurement models of each latent variable have acceptable fit indexes. The proposed hypoetic model was then tested in the general sample. As a result of the analysis, all the paths of hypothetical model were found to be statistically significant at .001 level. The fit indexes of hypothetical models were found as χ2= 1414.453, sd= 424, χ2/sd= 3.336, RMSEA= . 049, GFI= .91, AGFI= .90, CFI= .93; IFI= .93, TLI (NNFI)= .92. These findings suggest that the proposed hypothetical model has good fit with the data in the general sample. The t test was used to test whether the latent variable was differentiated according to gender. As a result of analysis, social intelligence, peer relationships, and social connectedness variables were found to be a differentiation in favor of girl adolescents. The proposed hypothetical model has been tested both in the general sample and in the girl adolescent sample as well as in the boy adolescent sample. The measurement models were tested in both samples before the hypothetical model was tested. Measurement models were carried out via CFA. As a result of the CFA, it has been determined that the measurement models of each latent variable have acceptable fit indexes. Then the proposed hypoetic model was tested separately in the girl and boy adolescent samples. As a result of analysis, it was found that all the paths of hypothetical model were statistically significant at .001 level in both samples. The fit indexes of hypothetical models were determined as χ2= 1055.944, sd= 424, χ2/sd= 2.490, RMSEA= . 051, GFI= .90, AGFI= .88, CFI= .92; IFI= .92, TLI (NNFI)= .92 in the girl adolescent sample and χ2= 807.955, sd= 424, χ2/sd= 1.906, RMSEA= . 047, GFI= .89, AGFI= .88, CFI= .94; IFI= .94, TLI (NNFI)= .93 in the boy adolescent sample. These findings suggest that the proposed hypothetical model is confirmed both in the general sample and in the girl and boy adolescent samples. When the results obtained in the research were evaluated as a whole, it was found that direct effect of social intelligence on social anxiety, direct effect of social anxiety on peer relationships and internet addiction, direct effect of peer relationships and internet addiction on social connectedness are significant. In addition indirect effect of social intelligence on peer relationships, internet addiction, and social connectedness and indirect effect of social anxiety on social connectedness are significant.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    319115

    Üstün yetenekli çocuklar ve ailelerinde duygusal ve davranışsal özellikler

    Emotional and behovioral characteristics of gifted children and their families

    FATMA YILDIRIM

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BURAK BAYKARA

  2. Tez No

    191538

    Epileptik nöbet geçiren-sağlıklı çocuğu olan annelerin tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi

    Studying of burnt out levels of mothers of with children having epileptic seizures and healthy children with respect to different variables

    SEVİL AKMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    PsikolojiAnkara Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLHAN SEZGİN

  3. Tez No

    703382

    Çocuk psikiyatrisi kliniğine ayaktan tedavi için başvuran 12-18 yaş ergenlerde anksiyete duyarlılığı ve ilişkili faktörlerin incelenmesi

    An investigation of anxiety sensitivity and associated factors in adolescents aged 12-18 years admitted to the child psychiatry clinic for outpatient treatment

    TİLBE ERTEN ALMAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikiyatriManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞERMİN YALIN SAPMAZ

  4. Tez No

    780018

    Ergenlerin duygusal zeka düzeyi, sosyal medya bozukluğu ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of relation between adolescents' emotional intelligence, social media disorder and social appearance anxiety level

    ŞEYMA AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Çocuk Gelişimi Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE MERVE İMİR

  5. Tez No

    632237

    Sosyal anksiyete bozukluğu tanılı ergenlerle sağlıklı kontrollerin Wisconsin kart eşleme testi kullanılarak yürütücü işlevler açısından karşılaştırılması

    Comparison of executive functions between adolescents with social anxiety disorder and healthy controls using Wisconsin card sorting test

    SELİN AYŞE İPEK BAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZALP EKİNCİ

Geri Dön