Tüketicilerin Türkiye'deki kahve zincirlerini tercihlerine yönelik bir karar destek modeli
A decision support model for the assesment of consumer preferences: A case study on coffee house companies
- Tez No: 467143
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF İLKER TOPCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mühendislik Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
İlk defa Etiyopya'da keşfedilen kahvenin büyüleyici aroması ve tadı bütün kıtalara yayılmıştır. Bugün hala insanların vazgeçilmez rutini olan kahve tüm Dünya'da en çok tüketilen alkolsüz içecektir. Geçmişte kahvehanelere Türk kahvesi içmek için giden insanlar, bugün daha modern tasarımlara ve çok çeşitli ürünler sunan kahve zincirlerinde kahvelerini tüketmektedirler. Değişen alışkanlıklar, yaşam standartları ve modern hayatın yoğunluğuyla insanlar sosyalleşmek ve farklı aromaları denemek için kahve zincirlerinin dükkânlarına günün her saatinde uğramaktadırlar. Kahveye olan ilgi, zincirlere olan talep ve keşfinden itibaren hep tüketilen kahve bu projenin konusunun ortaya çıkmasında önemli sebeplerdendir. Bu araştırmanın amacı çok ölçütlü karar verme yaklaşımı kullanılarak üniversite öğrencisi gençlerin hangi kahve zincirinin müşterisi olacağı kararını etkileyen kriterlerin neler olduğunu tespit etmektir. Önerilen karar modeli sadece Türkiye'de varlığını sürdüren kahve zincirlerine yol göstermekle kalmayıp kendi kahve dükkânını açmak isteyen girişimciler içinde rehber niteliğindedir. Kriterler yazın taraması, kahve zincirleri yöneticilerin fikirleri ve müşterilerin fikirlerinin alınması sonucunda oluşmuştur. Kurulan modelde ele alınan seçenekler Türkiye'de en yaygın olan kahve zincirleri olan: Starbucks, Kahve Dünyası, Caffè Nero ve Tchibo'dur. Varlığını sürdüren her kahve zincirinin kendine göre sürdürdüğü pazarlama politikaları birbirinden farklılık göstermektedir. Bundan dolayı her kahve zincirinin hitap ettiği müşteri profili de birbirinden farklıdır. Bazı kahve zincirleri hem çevreye katkı sağlamak hem de sabahları kahvesini alıp işe veya okula giden insanları memnun etmek için karton bardakta kahvelerini sunarak sağlığa zararı olmayan katkı maddeleri kullanarak veya ürün yelpazesinde yer alan her lezzeti diğer zincirlere göre farklılaştırarak pazarda tutunmaktadır. Türkiye'de tüketicilerin kahve zincirlerini seçimi konusunda oluşturulan modelde beş ana kriter ve onlara ait alt kriterler yer almaktadır: finansal özellikler (fiyat uygunluğu, sadakat programı sunulması, satış promosyonu verilmesi), ürün özellikleri (ürün çeşitlerinin çok olması, kendi üretümi olan ürünlerin sunulması, lezzetli ürünler sunulması, taze ürünler sunulması, sağlıklı/ekolojik ürünler sunulması, ürünün sunulma şekli), hizmet özellikleri (çalışanların müşteriye tutumu, hızlı hizmet verilmesi, doğru hizmet verilmesi, hizmet verilme şekli, alışverişte ikramlar, yan ürünler sunulması), mağaza/ortam özellikleri (mağaza tasarımlarının keyifli/renkli olması, ortamın (ürün tüketilen) temizliği, ortamdaki müziğin rahatlatıcı ve hoş bir ambiyans yaratması, ortamdaki aydınlatmanın uygunluğu, ortamda duyulan kokunun güzel ve cezbedici olması, ürünün hazırlandığı yerin düzenli ve temiz olması), ve marka imajı (markanın bilinirliğinin yüksek olması, tüketiciler arasında beğenilen marka olması, tedarikçilerle adil ticaret yapılması, çevre dostu olması). Analitik Hiyerarşi Süreci(AHS), kurulan hiyerarşik yapıya en uygun olan çok ölçütlü karar verme yöntemidir. Bunun nedeni ise AHS karar vericilerin hem niteliksel hem de niceliksel etkenleri aynı anda ele alıp değerlendirebilmesini sağlamaktadır. Kurulan modelde yer alan kriterler, alt kriterler ve seçenekler belirlendikten sonra kahveyi tüketmeyi seven kişilere anketler iletilmiştir. Toplam 130 kişiye anket iletilmiş olup 90 kişi anketin tüm sorularını cevaplamıştır. 80 kişinin cevapları tutarlı görülmüş olup sonucu elde etmek için kullanılmıştır. Yapılan anket çalışmasında ikili karşılaştırma için 1-9 likert skalası kullanılmış olup Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi ile Superdecisions programında değerlendirmeler yapılmıştır. Anket sonuçları ele alınırken genel sonuçların yanı sıra hem de cinsiyete göre anket verileri incelenmiştir. En önemli kriter ürün özellikleri (%35,15) olurken, hizmet özellikleri (%28,16) en önemli ikinci kriter olmuştur. En önemli alt kriterler sırasıyla sağlıklı/ekolojik ürünler sunulması (%12,92) ve çalışanların müşteriye tutumu (%12,34) olurken Aynı zamanda hem kadınlar hem erkekler için en önemli kriter ürün özellikleri olurken en az önemli alt kriter ise ortamdaki aydınlatmanın uygunluğu(%0,92)'dir.“Kendi üretimi olan ürünlerin sunulması”,“Ortamdaki müziğin rahatlayıcı ve hoş bir ambiyans yaratması”,“Ortamda duyulan kokunun güzel ve cezbedici olması”,“Markanın bilinirliğinin yüksek olması”ve“Tedarikçilerle adil ticaret yapılması”alt kriterleri seçeneklerin ağırlıklarını en fazla etkileyenlerdendir. Bu çalışmada temel olarak, Türkiye'de kahve zincirlerinin tercihlerine yönelik bir karar destek modelinde çalışmasına dair çok kriterli karar analizi çalışması yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde yeme içme yerleri ve kahve zincirleri ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Üçüncü bölümde AHP'nin yapısı ve kullanım alanları açıklanmıştır. Dördüncü bölümde modelde yer alan kriterler, alt kriterler ve seçenekler ele alınmıştır. Beşinci bölümde uygulama, altıncı bölümde duyarlılık analizi yedinci bölümde de sonuç ve öneriler yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Coffee beans, the seeds of berries from the Coffea plant, are roasted to prepare a brewed drink, namely coffee. This plant spread all over the world from tropical Africa and now it is cultivated in several countries, especially in the equatorial regions. After fully-grown, coffee berries are picked, processed, and dried. Then, their seeds are roasted. Depending on the desired flavor, this roasting is up to different degrees. According to the legend, the goat herder Kaldi living at the Ethiopian plateau noticed that his goats did not tired and sleep all night after eating coffee beans. He, inquired wise people about this secret of beans. Wise people threw the beans to fire and then a fascinating smell was spread out the room. Hence, Kaldi can be accepted as the first person discovered the coffee beans. Coffee cultivation and trade began on the Arabian Peninsula and spread in Persia, Egypt, Syria, and Turkey by the 16th century. In addition, European people travelled to Near East and coffee reached Europe as a popular drinking. Turkish people met coffee in 1555. They discovered a new method of drinking coffee: the beans were being roasted over a fire and then slowly cooked with water on the ashes of a charcoal fire. Accordingly, Turkish coffee became popular and regarded as a vital part of Turkish traditional cuisine. Also, it is interesting that coffee began to replace the common breakfast drink beverages of the time after people, who drunk a cup of coffee, felt energized and improved the quality of life. For these reasons, coffee shops were quickly becoming centers of social activity and communication in Europe. It was proved that in the United Kingdom, more than 300 shops coffee houses were establidhed in London in 1750s due to the interst of celebrities. On the other side, coffee cultivation in the outside of Arabia become one of the biggest competition and coffee trees were produced worldwide. The most valuable export crops were coffee in the late 1800s. As well as making the coffee bean trade, the evidence of research has shown that moderate coffee consumption (or 3-5 cups daily) have many positive effects on human body such as prevented liver disease, improved memory and reduced risk of type 2 diabetes. Over the last 20 years, the habits, the priorities, and the diet of consumers have changed dramatically because of the modern life. Accordingly, these changes affected the preferences of consumers at food and beverage industry. Today, coffee is a new market for both national and international brands. Different types of coffee, e.g. instant coffee, have entered in Turkish daily life. Afterwards, international big coffee house companies launched in the market: Gloria Jeans in 1999, Starbucks in 2003, Tchibo in 2006, and Caffé Nero in 2007. In the meantime, a local brand, Kahve Dunyasi, entered into the market in 2004. Nowadays there are many local and global coffee house companies at the market. They have different marketing strategies: take-out existence; traditional tasting; offering beverages, snacks, and desserts; using renewable materials and energy. Understanding the economic and social factors as well as brand related issues related with these effects will sustain a competitive advantage for the brands in the industry. Therefore coffee house companies should understand the preferences of consumers as well. Assessment of preferences necessitates a multi criteria decision making (MCDM) approach as there are several, conflicting, weighted, and incommensurable factors affecting consumer preferences. In this study, the assessment of consumer preferences for coffee house companies in Turkey are taken into consideration. As the decision model can be represented as a hierarchy, to analyze it, Analytic Hierarchy Process, one of the most widely used multi-criteria decision method, is utilized. To determine the most appropriate coffee house company for the customers, first, evaluation criteria affecting customer preferences are identified based on a detailed literature review and expert opinions. The authors come up with a set of main criteria that includes financial aspects, product specifications, service characteristics, coffee shop characteristics, and brand image. The criteria of the financial aspects are determined as price affordability, availability of customer loyalty programs, and existence of sales promotion. Product variety, having its own products, deliciousness, freshness, and healthiness of the products, and finally the presentation of the products are the criteria that are considered as the product specifications. The attitude of employees toward customers, the type of service (i.e. self-service, service at a single point, specialized service), speed and accuracy of the service, and offering extra food or beverages without charging are the criteria related to the service characteristics. Among the coffee shop characteristics, there exist cleanliness, coffee shop design, relaxing and pleasant music, suitable illumination, beautiful and charming fragrance. Finally, as brand image criteria, brand awareness, fair trade, eco-friendly image, and being desirable among customers are taken into account. In accordance with iterative steps of AHP, after constructing the hierarchy, the authors pose the customers of coffee house companies pairwise comparison questions to assess the relative priorities of evaluation criteria as well as coffee house companies. Quota sampling is used and graduate students are taken as the target group of the survey. The questionnaire forms were sent to 130 students. 90 of them participated the survey and filled the forms completely. 30 % of the respondents were interviewed on the phone, 40% of the respondents met me in a a coffee shop and 10 % of respondents were communicated via Skype to explain every pairwise questions, criteria and sub-criteria. In addition, 20% of respondents answered questions alone because we did not find a time to meet and explain the questions. When the answers were considered in terms of consistency, 80 respondents were considered eligible to analyze the answer. While 35 of these 80 people are female, the rest is male. All participants are undergraduate and graduate students aged from 20 to 27. According to the results, the product specifications is found as the most important main criterion. Besides, the most preferred criterion for the participants of the survey is revealed as healthiness of the products (12.92%), followed by the attitude of employees toward customers (12.34%). On the other hand, the least preferred criterion for the participants is brand image (7.44%). Among alternatives, the most preferred coffee house is found as Caffé Nero (29.57%), followed by Starbucks (28.30%). Also, female and male respondents' answers were analyzed separately. The most important criterion for both gender is found as product specification (41.54 % for female; 26,65% for male). Although the most preferred sub criterion for female participants of the survey is revealed as healthiness of the products (16.09 %), followed by the attitude of employees toward customers (13.77 %); the most preferred sub criterion for male participants of the survey is price affordability (14,85 %), followed by freshness, and healthiness of the products (12.75 %). Also, the least preferred sub criterion for both gender is brand image (3.7 % for female; 12.98 % for male). Among alternatives, the most preferred coffee house is found as Caffè Nero (31%) and Starbucks (28%) by female participants and Starbucks (27.37 %) and Caffè Nero (27.17 %) by male participants. The least preferred coffee house for both gender is Tchibo (19 % for female; 21% for male) To explore how sensitive the preferences for coffee houses are to changes in the values of criteria and sub-criteria importance, we conducted sensitivity analysis was conducted. If we increase the product specification percentage from its original weight to 50.22%, ranking of coffee shop chains will change from Caffè Nero to Starbucks. When the product variety ratio is rose from 3.85 % to 10.36 %, the most preferred coffee house is changed as Starbucks, followed by Caffè Nero. Similarly, the weight of having its own products, healthiness of the products and relaxing and pleasant music is increased, the most preferred coffee shop chains is Starbucks. On the other hand, Tchibo is the most preferred coffee house provided that fair trade percentage is increased to 71.51%. If presentation of the products is increased from 2.45% to 73.75%, the most preferred coffee shop chain is Kahve Dünyası, followed by Caffè Nero. Sensitivity analysis could be provided that every chain tend to strenghten their weakness and improve own marketing strategies. The survey results can be generalized by expanding the participant group and interacting with other customer groups of the coffee house companies. Although criteria and sub criteria were determined after literature review, interview with coffee shop managers and coffee addicted people; new criteria and alternatives would be changed due to the changing in the customer expectations and conditions of life standards. If people, who live or work in different cities, answered the same survey or group of people is changed, results could be changed and compared with the current results to explain the different cultures and expectations. Provided that the prevalence of a coffee chain in the survey is taken into account in order to analyze results, the prevalence could be seen a profound impanct upon people's choices.
Benzer Tezler
- Uluslararası pazarlara girişte tüketici alışkanlıklarının ve tercihlerinin etkisi: Kahve ve kafeler üzerine bir araştırma
The effect of consumer habits and preferences in the entry to international markets:A study on coffee and coffee shops
MUSTAFA KURUŞÇU
- Türkiye'deki kahve zincir(ler)inde tüketici alışkanlıklarının belirlenmesi ve müşteri memnuniyetinin incelenmesi
Customer satisfaction analysis: consumer behaviour trends of coffee house chain(s) in Turkey
ZEYNEP YELİZ EZEN BALCI
- Deneyimsel pazarlamanın Z kuşağı marka sadakati üzerindeki etkisi:Üçüncü nesil kahve zincirleri üzerine bir uygulama
The effect of experiential marketing on generation Z brand loyalty: An application on third generation coffee chains
DAMLA DEMİRELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ReklamcılıkBahçeşehir ÜniversitesiReklamcılık ve Marka İletişimi Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE BİLSEL
- Hazır kahve satın alma ve tüketim alışkanlıkları: Türkiye'deki tüketicilere yönelik bir uygulama
Instant coffee purchasing and consumption habits: A study on consumers in Turkey
ERSAN HOCAOĞLU
- Analyzing the factors affecting coffee consumption behavior in Turkey, a study on 3rd generation coffee shop consumers
İstanbul, Türkiye'de kahve tüketimi davranışını etkileyen faktörlerin analizi
MOHAMMAD YAMA KARIMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Reklamcılıkİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKAY KARADUMAN