Geri Dön

Management of post disaster reconstruction projects: A comparative analysis with conventional projects

Afet sonrası yeniden yapım projelerinin yönetimi: Geleneksel yapım projeleri ile karşılaştırmalı bir analiz

PDF İndir

  1. Tez No: 467268
  2. Yazar: OMIMAH MOHAMMED SAEED AL-SAADI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRAH ACAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 198

Özet

Afetler, özellikle ekonomik açıdan az gelişmiş dünyada, artan bir şekilde can ve mal kaybına neden olmaktadır. Afet sonrası yeniden yapım - ASYY (Post-Disaster Reconstruction - PDR) projelerinin başarıyla tamamlanması, temel hizmetlerin yeniden aktif hale gelebilmesi ve felaketlerden sonra normal yaşama dönülebilmesi açısından hayati öneme sahiptir. ASYY projelerinin yönetimi, farklı ve çok sayıda paydaşın katılımıyla genellikle karmaşık hale gelmektedir. Özellikle aftlerin ölçeği büyüdüğünde, geleneksel projelerde benimsenen proje yönetimi yaklaşımlarının yetersiz kalabileceği ifade edilmektedir. Pek çok araştırmacı, proje yönetimi disiplininin bilgi birikimi bu alana daha etkin bir şekilde dahil edildiği taktirde, afet sonrası yeniden yapım projelerinin karmaşıklıklarıyla daha kolay başa çıkılabileceği kanaatindedir. Her ne kadar son yıllarda ASYY projeleri ve proje yönetimi arakesitinde odaklanan çalışmaların sayısı artsa da, mevcut literatür görece yetersizdir ve konuyu ele almak için sistematik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tez çalışması, ASYY projeleri konusunda deneyimli proje yöneticilerinin bilgi birikimini anlamayı ve sistematik biçimde derlemeyi hedeflemiştir. Bu amaçla gerek kapsamlı bir literatür taraması, gerekse bir saha çalışması yürütülmüştür. ASYY projelerinin yönetilmesine ilişkin mevcut literatür, geleneksel uluslararası katılımla projeler ile ASYY projeleri arasındaki farklılıkları kavramak amacıyla kapsam yönetiminden entegrasyon yönetimine kadar proje yönetiminin temel bilgi alanlarına göre karşılaştırılmıştır. Sahadan toplanan nitel veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Böylelikle ASYY projelerinin yaşam döngüsüne yönelik çıkarsamalar yapmaya yönelik süreç temelli bir kıyaslama da hedeflenmiştir. Farklı türde afetlerden edinilen tecrübelere ve alınan derslere dayanarak bu farklılıkların yeterince anlaşılmasının, gelecekte ASYY projelerinin yönetimi üstlenecek proje yöneticileri için yararlı bir girdi oluşturacağı düşünülmüştür. Araştırma üç aşamalı olarak tasarlanmıştır. Kapsamlı bir literatür taramasından oluşan ilk aşamanın bulguları, proje yönetiminin bilgi alanlarına göre düzenlenen sistematik tablolar halinde sunulmuştur. İkinci aşamada, İstanbul Teknik Üniversitesi'nin (İTÜ) elektronik anket platformu VETİ (www.veti.itu.edu.tr) kullanılarak tasarlanan, kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşan, Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan anket formu, afet sonrası yeniden yapım (ASYY) projeleri konusunda deneyim sahibi proje yöneticileri hedef kitle olarak belirlenerek profesyonellerin yaygın olarak kullandığı Linkedin, Yahoogroups ve dijital platformlar üzerinden dağıtılmıştır. Tasarlanan ölçüm enstrümanı, proje yöneticilerinin ASYY projelerini geleneksel yapım projeleri ile kıyaslamalarını ve bu tür projelerdeki kritik başarı faktörlerini belirtmelerini sağlamaya yöneliktir. Anket formunun açık uçlu soruları proje yöneticilerinin bu tür projeler konusunda derinlemesine geri bildirim sağlamalarını amaçlamıştır. Ancak, ankete geri dönüş olmaması ve ASYY projeleri konusunda deneyim sahibi proje yöneticilerine bu yolla ulaşmanın güç olacağının anlaşılması üzerine araştırma stratejisi değiştirilerek nitel strateji benimsenmiştir. Tasarlanan ölçüm enstrümanı bir araştırma protokolü olarak kullanılarak ASYY projeleri konusunda deneyimli profesyonellere yüz yüze, telefonla veya Skype üzerinden erişilmeye çalışılmıştır. Veri toplama sürecinde uzmanlarla temas kurmak amacıyla Şubat 2017'de Ürdün'e, Mart 2017'de Lübnan'a seyahatler gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya veri sağlayan profesyoneller, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası, İslami Kalkınma Bankası gibi uluslararası kuruluşlarda veya uluslararası sivil toplum örgütlerinde ASYY projelerinde sorumluluk üstlenmiş uzmanlardır. Araştırmanın bulguları, proje yönetiminin çeşitli bilgi alanlarının birbirleri ilişkili olarak ASYY projelerinin başarısı açısından önemli olduğunu gösterse de, sahadan gelen veriler özellikle kapsam yönetimi, zaman yönetimi, maliyet yönetimi ve temini yönetimi alanlarındaki performansın ASYY projelerini geleneksel yapım projelerine kıyasla daha belirleyici olduğunu ortaya koymuştur. Bunlara ek olarak paydaş yönetimi alanı ASYY projelerinin başarısı açısından özellikle kritik bir bilgi alanıdır. Kaynak kısıtlılığı; yüksek derecede belirsizlik; projelerin özellikle erken aşamalarında güvenilir enformasyona erişim güçlüğü; proje alanının kimi zaman geniş bir coğrafyaya yayılması; geleneksel projelere kıyasla daha fazla sayıda paydaşla çalışma zorunluluğu gibi faktörler, ASYY projelerinde kapsam yönetimini güçleştirmektedir. Süre kısıtlılığı; sıkışık iş programları ile çalışma zorunluluğu; afet koşullarının ve kaynak kısıtlamalarının aktivite sürelerinin belirlenmesini ve gerçekçi süresel tahminler yapılmasını güçleştirmesi gibi faktörler, geleneksel projelere kıyasla ASYY projelerinin başarısı için daha kritik olarak görülmektedir. Kaynak kısıtlılığının ASYY projeleri için önemi dikkate alındığında, maliyet yönetimi konusuna yapılan vurgunun anlaşılabilir sebepleri bulunmaktadır. Araştırma bulguları, literatürde sıklıkla vurgulanan ve tezde ayrıntılı olarak aktarılan bir dizi faktöre ek olarak döviz kurlarındaki hareketlilik; ekonomik olarak az gelişmiş ülkelerde sigorta şirketlerinin afet koşullarında devreye girememesi ve çeşitli güvenlik riskleri gibi faktörlerin ASYY projelerindeki önemini ortaya koymaktadır. Temin yönetimi, ASYY projelerinin başarısı için kritik görülen bilgi alanları arasındadır. Acil gereksinmelerin sağlıklı bir temin planlaması için çok az zaman bırakması ve kaynak seçimi konusundaki alternatiflerin kısıtlığı bu tür projelerde temin yönetimini güçleştirmektedir. Yukarıda belirtilen ve diğer proje yönetimi bilgi alanlarının tümünde karşılaşılan zorluklarla başetmek adına, sahada çalışan proje yöneticilerinin çeşitli stratejiler geliştirdikleri görülmektedir. Tez çalışmasının ilgili bölümlerinde bu stratejiler ayrıntılı olarak aktarılmıştır. Ancak temel olarak söylenebilir ki, afet sonrası yeniden yapım projelerinde görev alacak proje yöneticilerinin süre, maliyet, kalite yönetimi ve diğer alanlarda edinecekleri teknik bilginin yanında, özellikle afet psikolojisi gibi 'soft' alanlarda edinecekleri beceriler, bu tür projeleri başarıyla tamamlamaları açısından önemlidir. Yapılan tez çalışması, ASYY projelerinin yönetimi alanında yapılacak daha kapsamlı araştırmalar için sadece bir başlangıç niteliğindedir. Proje yönetiminin farklı bilgi alanlarının her biri kendisine özgü girdiler, araçlar ve çıktılar içermekte, yapı sektörü içinde birbirinden farklı uzmanlık alanlarının kapsamına girmektedir. Gelecekte yapılacak çalışmalarda bu farklı bilgi alanlarına ayrı ayrı yoğunlaşılması, ASYY projelerinin yönetimi konusunda kapsamlı veriler elde edilmesini sağlayacaktır. Bu bilgi alanları içinde paydaş yönetimi konusu özellikle önemlidir. Proje Yönetimi Enstitüsü (Project Management Institute) tarafından 2005 yılında yayımlanmış olan afet sonrası yapım projelerinin yönetimini konu alan rehber (Project Management Methodology for Post-Disaster Reconstruction), konunun genel çerçevesine ilişkin bir yol haritası çizmekte, ancak proje yönetimi bilgi alanlarındaki uygulamaların ve genel olarak proje yönetim sürecinin işleyişinin ayrıntılarına girmemektedir. Bu ayrıntılar ancak kapsamlı saha çalışmaları ile ortaya konulabilir ve profesyonellerin yararlanabileceği kaynaklar hale getirilebilir. Proje yöneticileri yanında ASYY çabalarının üst ölçekte yürütülmesinden sorumlu hükümet ve hükümet dışı karar vericiler ve diğer profesyoneller, bu farklılıkların daha iyi anlaşılmasından ve ASYY projeleri ile proje yönetimi arasında daha sistematik bir bağlantı oluşturmasından yararlanacak başlıca taraflar arasında görülebilir.

Özet (Çeviri)

Disasters increasingly cause loss of lives and property especially in the economically less developed world. Successful delivery of post-disaster reconstruction (PDR) projects is critically important to restore basic services and return to normalcy after disasters. Management of PDR projects can be quite sophisticated with the involvement of different stakeholders. Many scholars agree that disaster recovery operations can be more successful if the know-how of project management discipline can be more effectively integrated into the field to cope with the complexities of PDR efforts. Researchers suggest that the conventional construction processes may be inadequate especially in the case of large-scale disasters, which require a higher degree of coordination effort. Although the number studies that focus on the intersection of disaster recovery and project management has increased in recent years, the literature is relatively scarce and systematic research efforts are needed to address the topic. Despite the recognition of the role of project management approach in disaster recovery, adaptation of the conventional project management approaches and tools to the disaster recovery context have not been adequately addressed in the literature, especially in a systematic relation to the project management knowledge areas and processes. This thesis aims to compile the present knowledge from the literature and practice on how project management know-how is/can be integrated into PDR operations to restore the built environment resource-efficiently. Additionally it aims to make a process-based comparison according to the project management life cycle as defined by the Project Management Institute (PMI). A thorough understanding of these differences, based on lessons learned from different real-life cases, and their project managers can be a valuable input to prepare guides or reference sources for other managers, who may undertake PDR projects in future. Available literature were filtered according to project management knowledge areas from scope management to integration management to highlight the differences between conventional construction projects and PDR projects. Both quantitative and qualitative findings were collected and analysed, aimed at a comparison of the challenges in conventional and PDR projects according to PM knowledge areas. Governmental and non-governmental decision makers and professionals who are in charge of PDR efforts can be the primary beneficiaries from a better understanding of these differences and a stronger connection between post-disaster reconstruction efforts and project management.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    444450

    Deprem sonrası geçici barınma ünitelerinin görsel ve yarışma proje örnekleri üzerinden incelenmesi

    Analysing of the visuals of post quake temporal shelter units and samples of the competition projects

    HÜSEYİN UZUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. CEM DOĞAN

  2. Tez No

    171079

    Afet sonrası yeniden yapılandırma sürecinde coğrafi bilgi sistemlerinin kullanımı

    The use of geographic information systems in the process of post-disaster reconstruction

    SÜLEYMAN SALİH BİRHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. DARÇIN AKIN

  3. Tez No

    887431

    Afet sonrası yeniden yapılanmada işbirliğine dayalı stratejik mekansal plan model önerisi: Hatay örneği

    Collaboration based strategic spatial plan model proposal for post disaster reconstruction: Hatay example

    CEM YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA ÜNSAL

  4. Tez No

    858874

    Management of physical built environment reconstruction after disaster challenges, priorities, and strategies

    Afet sonrası fiziksel yapılı çevrenin yeniden inşasının yönetimizorluklar, stratejiler ve öncelikler

    FADI ORFALI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    MimarlıkAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Afet ve Savaş Sonrası İmar ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SALAH HAJISMAIL

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH DİLSİZ

  5. Tez No

    688249

    Afet sonrası kalıcı konut uygulamalarına yönelik kullanıcı memnuniyeti araştırması: Çankırı-Merkez-İnandık Köyü örneği

    User satisfaction survey on post-disaster permanent housing applications; the case of İnandik, the Central Village of Çankırı-Turkey

    ELİF NUR KUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    MimarlıkKonya Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERRA ZERRİN KORKMAZ

Geri Dön