Kentsel dönüşüm politikalarının kentsel kimlik, mekân ve zanaat ilişkisine etkisi: Şişhane bölgesi, İstanbul
The effect of urban transformation policies on urban identity, space and craft relations: Şişhane district, Istanbul
- Tez No: 467654
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMEN ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Sosyoloji, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Sociology, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Kentsel Kimlik, Zanaat Mahallesi, Şişhane Bölgesi, Aydınlatmacılar, Kentsel Kimliğin Dönüşümü, Urban Identity, Craft Neighbourhood, Şişhane District, Lighting Technology, Transformation of Urban Identity
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
1914 yılında İstanbul'da elektrik santralinin kurulması ve elektrik dağıtımının başlamasından sonra Haliç Tersanesi'nde buharlı gemi yapımı için pirinç malzemeden aksam üreten atölyelerde avizecilik zanaatı doğmuştur. İşi öğrenmek için birbirine yakın yer seçen zanaatkârlar, zaman içerisinde Şişhane Bölgesi'nde yoğunlaşmışlardır. Bugün“aydınlatmacılar”kimliğiyle bilinen Şişhane Bölgesi, atölye ve dükkânlarıyla önemli değerler üreten bir zanaat mahallesidir. Gerek Haliç ve Galata'daki ticari ve mekânsal ilişkileriyle gerekse bünyesinde barındırdığı üretim potansiyeliyle İstanbul'un gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Tarihsel süreç içerisinde bölgede oluşan mekânsal, sosyal ve kültürel katmanlaşma kimlik-mekân ilişkisini güçlendirerek kültürel ve kentsel sürekliliği sağlamıştır. Ancak günümüzde, turizmi canlandırmayı hedef alan projelerle birlikte Şişhane Bölgesi'ndeki aydınlatmacılar kimliği hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Önerilen işlevlere uygun olmadığı gerekçesiyle şehre zararlı atölyelerin bulunduğu iddia edilerek bölgeye baskı yapılmaktadır. Haliçport, Galataport, Tarlabaşı Yenileme Projesi, Haliç Metro Köprüsü ve Haliç Tüp Geçidi gibi projeler ile bölgedeki atölyeleri ve dükkânları kent merkezinden çevreye taşınmaya zorlayan turizm politikaları sözü edilen kimliğin bütünlüğünü tehdit eden önemli gelişmeler olmuştur. Bu noktada Şişhane Bölgesi'nde bulunan ve çevresine kimlik kazandırmış bütüncül aktörlerin değişen ve dönüşen sosyo-ekonomik ve sosyo-mekânsal süreçlerini anlamak önem kazanmıştır. Bu çalışmada, Şişhane Bölgesi'nde kentsel mekânı oluşturan kimlik bileşenlerinin zanaat mahallesiyle ilişkisi çerçevesinde, belirli mekân dönüşümleri ile zanaatkârlığın birbirine etkisi incelenmiştir. Geleneksel üretim yapısı, bu yapının kentle ilişkisi ve kentsel kimliği oluşturmadaki rolü vurgulanarak kentsel ve kültürel sürekliliğin sağlanmasına ilişkin bölgede yaşanan sorunlara değinilmiştir. Aydınlatmacıların kentsel mekânda yoğunlaştığı alanlar ve oluşturduğu zanaat mahallesi yapısı incelenmiş, gözlemler yapılmış ve haritalandırılmıştır. Bunlarla beraber bölgede yer seçmiş çeşitli aktörlerle yapılan görüşmeler değerlendirilmiştir. Bu tez, bölge ile ilgili ileride yapılacak olan araştırmalar ve iyileştirme girişimleri öncesinde konuya daha bilinçli ve doğru yaklaşılabilmesi için kaynak olmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In 1914, following the foundation of power plant and activation of electricity distribution in Istanbul, the craft of chandelier-making has originated in workshops which were producing brass components for the construction of steamboats in Golden Horn Shipyard. In time, craftsmen, selecting site close to each other to learn the occupation, has agglomerated in Şişhane District. Today, Şişhane, goes by the name of“the center of lighting”, is a crafts neighborhood creating significant values with its ateliers and shops. Both its spatial and trade relations with Golden Horn and Galata and containing production potential within itself, Şişhane takes an important place in the progress of Istanbul. In the historical process, social, cultural and spatial accumulation has ensured urban continuity while strengthening identity-space relation. However, recent projects for reviving tourism lead the lighting producers' identity in Şişhane District to enter into a process of rapid change. The district is under pressure since there are allegedly detrimental effects of some workshops and on the grounds that they are incompatible with the proposed functions in the area. Tourism projects forcing ateliers and workshops out the district, together with the large-scale projects such as Haliçport, Galataport, Tarlabaşı Renovation Project, Golden Horn Metro Bridge and Sub-sea Tunnel, are crucial developments threatening the integrity of the identity in question. At this point, it is important to understand changing and transforming socio-economic and socio-spatial processes of integrative actors who construct this identity in the neighborhood of Şişhane. In this study, the interaction of craftsmanship and transformation of a specific site is analyzed within the scope of the relationship between the crafts neighborhood and identity components constituting urban space in Şişhane District. The complications related to urban and cultural identity are addressed, emphasizing the traditional production structure, its connection to the city and its part in the construction of urban identity. Agglomeration areas of lighting producers in urban space and constituted crafts neighborhood structure are examined with on-site observations and mapping studies. Furthermore, these methods are supported by the interviews with the actors who selected site in the district. This research aims at becoming a source for further research and renovation initiatives to approach the matter in hand consciously and properly.
Benzer Tezler
- A transdiscursive enquiry on urban identity
Kentsel kimlik üzerine söylemötesi bir sorgulama
AVŞAR KARABABA
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA AYDINLI
DOÇ. DR. LENA HOPSCH
- Affordability and quality issues in social housing; a comparative study in selected European countries
Sosyal konutta erişilebilirlik ve kalite sorunları; seçilen Avrupa ülkelerinde karşılaştırmalı bir araştırma
SHILAN GHARANFOLI
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Kentsel değişimin konum tabanlı sosyal medya ağları ile incelenmesi: Taksim Meydanı örneği
Evaluating urban change with location based social networks: The case of Taksim Square
ONUR ERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ
- Parsel ölçeğinde kentsel dönüşüm projeleri ile değişen ve dönüşen kentsel mekan :Kadıköy örneği
Changing and regenerating urban space with urban regeneration in parcel scale: Kadıköy sample
MÜGE SARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN KOÇ
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN