Samarra kentinde Abbasi Dönemi Dar-ülhilafa el-Cevsakul Hakani kompleksi
Abbasid Period Caliphate Palace house complex (Jawsaq al-Khaqany)
- Tez No: 469902
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGE HÜRMÜZLÜ KORTHOLT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Samarra, hilafet, Abbasiler, saray, kompleks, Cevsakul-Hakani, mimari plan, Samarra, caliphate, Abbasid, palace, complex, Cevsakul-Hakani, architectural plan
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Samarra, Halife Mu'tasam tarafından inşa edilen ve İslam dönemine ait İslami eser içeren tarihi bir Irak kentidir. Samarra yaklaşık yarım yüzyıl boyunca, sınırları batı tarafı Akdeniz kenarından başlayan Çin sınırlarına kadar uzanan İslam Devleti'nin başkentiydi. Samarra Kenti'ne sekiz Abbasi halifesi tarafından hükmedilmiştir. Samarra'nın, su kaynakları, verimli toprak vb. doğal faktörlerin yanı sıra siyasi ve askeri ve iktisadi açıdan stratejik konuma sahip olması nedeniyle, Samarra Kenti Halife Mutasam tarafından İslam Dünyasının başkenti olarak seçilmiştir. Ayrıca bu şehirde yapılan, cami, cadde, saray yerleşim birimi sulama sistemleri gibi en önemli projeler, Abbasi halifeleri Halife Mutasam ve Halife el-Mütevekkil tarafından gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Cevsaku'l-Hakani Sarayı şehrin en önemli yapısıydı çünkü hilafet makamının merkeziydi, ayrıca Cevsaku'l Hakani Sarayı uzun süre önemli bir rol üstlenmiştir. Öte yandan bu sarayın planı, mimari unsurları ve dekorasyonları açısından tarihi ve sanatsal öneme sahip olmuştur. Bu büyük sarayın bina ve müştemilat kalıntıları büyük bir alan işgal etmekte olup, yaklaşık bir milyon metre kare yüzölçümüne sahiptir. Sarayın planı şu bölümlerden oluşmaktadır: Birinci bölüm sarayın batı kesimidir. Bu kesim, Babul-Amma, taht salonu ve aksesuarları, harem bölümü, büyük meydan, ve saray suru dışında konumlanan batı bahçesini içerir. İkinci bölüm sarayın doğu kesimidir. Bu kesim küçük bodrum (aslanlar uçurumu), ıstıblat, sardaklar, polo oyunu pisti, seyirciler tribünü ve yarışma pistinden oluşur. Bunlardan da anlaşılacağı üzere bu bölüm sarayın spor yarışma eğlenme ve dinlenme bölümüdür. Üçüncü bölüm sarayın kuzey kesimidir. Bu bölüm Beytul-Mal olarak bilinen devlet hazinesi, kare planlı konuk karşılama salonu, duvarlarla çevrili bir yerleşim birimi ve saray muhafızları için tahsis edilen asker kışlasından oluşmaktadır. Ancak bu bölümde henüz herhangi bir arkeolojik kazı ve araştırma yapılmamıştır. Dördüncü bölümde ise, ortasında daire planlı bir fıskiye bulunan büyük bir bahçe vardır ve yer yer yapı kalıntıları izleri de bulunmaktadır. Ancak burada da sarayın kuzey bölümü gibi araştırma ve kazı çalışmaları yapılmamıştır. Beşinci bölüm saray planının orta kesimi, büyük bodrum veya geometrik gölet adıyla tanınan derin ve büyük bir dairevi alandan oluşmaktadır. Mimari açıdan sarayın bazı kesimlerinde iki katlı binalar yapılmıştır. Ayrıca pis su akıtılması için kullanılan, sarayın toprakaltı bölümlerinde bazı kubbeler de yapılmıştır. Çatı örtüsü konusunda, geniş alanların örtülmesinde kullanılan yarım kubbe üst örtülü çatılar inşa edilmiştir. Dekorasyon açısından, bu sarayda keşfedilen motiflerin çoğu, üçüncü Samarra tipi (C Tipi) adıyla bilinen dekorasyonlardan oluşmaktadır. Ahşap malzeme ise saray kalıntılarında, sarayın bazı duvarlarında yapı malzemeleriyle birlikte kullanılmıştır. Ayrıca sarayda renk ve boyut açısından farklı ve çeşitli çömlek ve porselen parçalarının kalıntıları bulunmuştur. Bununla birlikte sarayda üstün işçilikle yapılmış çeşitli cam parçalarının kalıntılarına da rastlanılmıştır. Bu haliyle Cevsakul-Hakani Sarayı'nın büyük bir mimari kompleks olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Home to a large number of Islamic artifacts, Samarra is a historic Iraqi city built by Caliph Mu'tasam. For nearly half a century, Samarra was the capital of the Islamic State whose borders reaching from the western side of the Mediterrenean Coast to the borders of China. The city of Samarra was ruled by eight Abbasid caliphs. The Caliph Mu'tasam made Samarra the capital city of the Islamic World since it had a strategic position in terms of politics, military and economy as well as enjoying vast fertile soil and water resources. Moroeover, the most significant projects such as mosques, streets, palace settlements and irrigation systems were realized by the Caliph Mu'tasam and the Caliph Al-Mutawakkil. Cevsaku'l Hakani Palace was the landmark of the city since it was the center of the caliphate. Therefore, it played a pivotal role for a long time. The palace was of historical and artistic importance due to irs plan, architectural elements and decorations. Erected on a large area, the building and outbuilding remains of this large palace have a surface area of about one million square meters. The plan of the palace consists of the following parts: The first part is the western part of the palace. This section includes Babul-Amma, the hall of throne and accessories, the harem section, the large square, and the western garden located outside the palace walls. The second part is the eastern part of the palace. This section consists of a small basement (lion's abyss), stadium, polo game field, spectators' tribune and a competition field. As it can be understood, this section is the entertainment and recreation section of the palace. The third part is the northern part of the palace. This section includes state treasure known as Beytul-Mal, a square-shaped guest reception hall, a site surrounded by walls and barracks for palace guards. However, there has not been any archaelogical excavations and researches in this section. In the fourth section, there is a large garden with a circular fountain in the middle and there are traces of building residues. And there were not any researches and excavations in this part like the northern one. The fifth part is the central part of the palace plan, and consists of a deep and large circle area known as large basement or geometric pond. Two-storey buildings were constructed due to the architecture. Besides, some domes, used for drainage, were built in the underground sections. As for the roof covering, half-dome roofs, used in covering large areas, were built. In terms of decoration, most of the motifs discovered in this palace consist of decorations known as the third Samarra type (Type C). The wooden material was used in the remains of the palace as well as with building materials some walls of the palace. In addition, various remnants of pottery and and porcelain parts were found in the palace. They were different in terms of color and size. Besides, remains of various glass pieces which were made with superior craftsmanship were also found in the palace. It can be said that the Cevsakul-Hakani Palace is a great architectural complex.
Benzer Tezler
- Determination of copeptin and oxidative stress markers in heart failure patients
Kalp yetmezliği hastalarında copeptin ve oksidatif stres belirteçlerinin tespiti
SURA SALIM MOHAMMED MOHAMMED
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
KimyaKarabük ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜSLÜM KUZU
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHAD K. Y. AL-DULAIMI
- Kuruluşundan başkentlik dönemi sonuna kadar Sâmerrâ
Samarra from establishment to the end of the capital period
MURAT BIYIKLI
Doktora
Türkçe
2021
TarihErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN SAMUR
- Correlation between prolidase activity and vitamin d deficiency in sera of women with primary and secondary infertility in Samarra city
Samarra ilinde birincil ve sekonder kısırlı kadın seralarında prolidaz aktivitesi ile d vitamini eksikliği arasındaki ilişki
BASHIYA ABED HUSSEIN AL-BADRI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
BiyokimyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VOLKAN EYÜPOĞLU
- Samarra şehir pazarındaki meyve ve sebzelerde bağırsakparazitinin tanımlaması
Identification of intestinal parasite in fruits and vegetables in Samarra city market
MOHANAD MOHAMMED HASAN HASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL AKILLI ŞİMŞEK
PROF. DR. AYSİR SALEH MOHAMMED AL-SAMARRAİ