Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı almış ergenlere yönelik bilişsel davranışçı bir tedavi programı geliştirme ön çalışması
A prealiminary research of developing cognitive behavioral treatment program for adolescents with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD)
- Tez No: 470506
- Danışmanlar: PROF. DR. OYA SORİAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu tez çalışması, DEHB'si olan ergenlerin, yönetici işlev becerilerini güçlendirmeyi ve yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen bir BDT programı hazırlama projesinin ilk adımı olarak planlanmıştır. Bir ön araştırma niteliğinde olan bu tez, üç çalışmadan oluşmaktadır. Birinci çalışmada, Brown Dikkat Eksikliği Bozukluğu Ölçeği-Ergen Formu'nun (Brown DEBÖ-E) ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Algılanan Yaşam Kalitesi Ölçeği-Ergen Formu'nun (DEHBAYKÖ-E) geçerlik ve güvenirlikleri incelenmiştir. Yaşları 14-18 yaş arasında değişen DEHB tanısı almış (n=54) ergenlerle, normal (n=200) ergenlerden oluşan bir örneklem üzerinde, Brown DEBÖ-E'nin Cronbach alfa katsayısı .92, test tekrar test korelasyonu .94,, yapı geçerlik analizlerinde tek faktörlü olduğu saptanmıştır. Aynı örneklemde DEHBAYKÖ- E'nin Cronbach alfa katsayısı .89, test tekrar test korelasyonu .93, yapı geçerlik analizlerinde tek faktörlü olduğu bulunmuştur. İkinci çalışmada, alan yazındaki benzer programlar incelenerek“Yönetmen Benim-Ergen”BDT grup programı hazırlanmıştır. Üçüncü çalışmada ise hazırlanan BDT programı yaşları 15-17 arasında değişen DEHB tanısı almış 12 ergenden oluşan bir grupta uygulanarak, programın DEHB semptomları, yönetici işlevler, yaşam kalitesi ve umutsuzluk düzeyi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Grup BDT programı sonrasında, katılımcıların Brown DEBÖ-E toplam puan ile organizasyon ve öncelik belirleme, odaklanma ve dikkati sürdürme alt ölçek puan ortalamalarının program öncesine kıyasla anlamlı bir biçimde daha düşük olduğu bulunmuştur DEHBAYKÖ-E puan ortalamaları ise bilişsel davranışçı grup terapisinden sonar anlamlı bir biçimde artmıştır. Öte yandan, Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) ile değerlendirilen umutsuzluk düzeylerinde anlamlı bir düşüş ve hem ergenler hem de ebeveynler tarafından bildirilen DEHB semptomlarında anlamlı bir azalma saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis study is planned as the first step of developing CBT program aimed at strengthening executive function skills and improving quality of life for adolescents with ADHD consists of three studies. In the first study, the validity and reliability of the Brown Attention Deficit Disorder Scale for Adolescents (BADDS-Adolescents) and Perceived Quality of Life Scale in Attention Deficit Hyperactivity Disorder for Adolescents (PQoLS-ADHD-Adolescents) were examined. On the sample consisted of adolescents with ADHD (n=54) and normal (n=200) aged between 14-18 years, BADDS-Adolescents' the Cronbach's alpha coefficient and test-retest correlation were found .92 and .94 respectively. It was also found that BADDS-Adolescents comprised of one factor. On the same sample, PQoLS-ADHD-Adolescents' Cronbach's alpha coefficient and test-retest correlation were found .89 and .93 respectively and it was found that PQoLS-ADHD-Adolescents comprised of one factor. In the second study, similar programs in the literature were examined and“Yönetmen Benim-Adolescent”CBT group program was prepared. In the third study, the CBT program was applied to a group of 12 adolescents with ADHD, aged 15-17 years, and the effectiveness of program on ADHD symptoms, executive functions, quality of life and hopelessness were examined. After the CBT group program, participants' mean scores of BADDSAdolescents, BADDS-Adolescents organizing and activating to work and sustaining attention and concentration subscales were found to be significantly lower. The mean scores of PQoLS-ADHD-Adolescents were significantly increased after group program. In addition, a significant decrease in hopelessness levels assessed by Beck Hopelessness Scale (BHS) and a significant decrease in ADHD symptoms reported by both adolescents and parents was found.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve özgül öğrenme güçlüğü olan bireyler ve sağlıklı kontroller arasında bilişsel performans ve okuma analizinin göz izleme ile karşılaştırılması
Cognitive performance differences between patients with attention deficit hyperactivity disorder and specific learning disorders and healthy controls and comparison of reading performances with eye tracking
MEHMET ALİ DONBALOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAtatürk ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEN YILDIRIM DEMİRDÖĞEN
- Tip 1 diabetes mellitus tanısı almış çocuk ve ergenlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri, anne sütü alımı ilişkisi ve otoimmünite
Association between attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) symptoms, breastfeeding and autoimmunity in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus
FERDA VOLKAN GÖNÜLLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN SABUNCUOĞLU
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklarda ebeveyn duygu düzenleme becerilerinin anksiyete semptomları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi
The relationship between parental emotion regulation skills and anxiety symptoms and quality of life in children with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZALP EKİNCİ
- Ergenlerde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun açıklayıcı fenomenolojik analiz ile incelenmesi
An interpretative phenomenological analysis of attention deficit hyperactivity disorder in adolescents
ARİF ERDEM KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerde akıllı telefon kullanım düzeyi ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu semptom şiddeti ilişkisi
Correlation between level of smartphone use and attention deficit hyperactivity disorder symptom severity in adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
FUNDA DANDIL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriGaziantep ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM GÖKÇEN