Kentsel saçaklanmanın kent örüntüsü üzerindeki etkisinin fraktal geometri ile tespiti; Isparta örneği
Detecti̇on of the effects of urban sprawl on urban pattern with fractal geometry; The sample of Isparta
- Tez No: 470718
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKAN POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Sanayi Devriminden sonra yaygınlaşan sanayi aktivitelerinin ve teknolojik altyapının gelişimi tüm kentlerde değişimlere ve dönüşümlere yol açmış, çok yönlü ve katmanlı yeni bir alan kullanımı tipinin oluşmasına neden olmuştur. Günümüzde artık neredeyse her kentte kamuya ait veya özel, bireysel kullanıma veya aile kullanımına uygun, dinlenme veya çalışma için, ödüllendirmek veya cezalandırmak için, saklamak veya göstermek için, üretim veya tüketim için, bireysel veya kurumsal amaçlar için, barış veya savaş için tasarlanmış mekânlar ve yapılar bulunmaktadır. Farklılaşan bu alan kullanımı tipleriyle her mekânsal birim kentin farklı noktalarında yer seçmeye başlamış ve meydana gelen büyüme tipleri de değişmeye ve farklılık göstermeye başlamıştır. Bu alan kullanım biçimlerinin bazıları kent içerisindeyken, bazıları da giderek kentten kopuk alanlarda yer seçmeye başlamış ve böylelikle yörekentler meydana gelmeye başlamıştır. Bununla birlikte kentler giderek genişlemeye, yayılmaya, büyümeye başlamış ve gelişimini kentin çeperlerinde bulunan kırsal alanlara doğru devam ettirmiştir. Bu durum, beraberinde birbirinden kopuk, korunan ya da korunması gerekli alanların amaçsızca kullanıldığı veya kullanılamadığı, kentle arasında kullanılmayan alanların bulunduğu (urban-rural fringe), merkezden uzak, sürekliliği ve bir kimliği olmayan yeni bir takım örüntü biçimleri ortaya çıkarmıştır. İşte, kentte gözlemlenen bu büyüme şekli uluslararası yazında 'urban sprawl' olarak adlandırılmaktadır. Bu kavram dilimizde hem“kentsel saçaklanma”hem de“kentsel yayılma”olarak kullanılmaktadır. Bu tezde“kentsel saçaklanma”kavramı kullanılmış ve bunun nedeni tez kapsamında ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Günümüzde, kentlerin kent sınırlarına/kenarlarına/çeperlerine doğru ve/veya kent çeperlerinin dışına doğru yayılması ya da saçaklanması gitgide artmaya ve önüne geçilmez bir durum haline gelmeye başlamıştır. Bu tez çalışmasında kentlerin değişen bu yeni büyüme biçimi ve bu büyüme biçiminin zaman içerisinde kentin mekânsal örüntüsüne olan etkisi 'Isparta' örneğinde incelenmiştir. Bu çalışmanın kapsamında kentsel saçaklanmanın kent örüntüsü üzerindeki etkisi iki aşamada ele alınmıştır. İlk aşamada Isparta örnekleminde, Isparta kentinin mekânsal örüntüsünü belirleyen planlama çalışmaları tarihsel süreçte ele alınarak kent örüntüsü üzerindeki etkileri incelenmiştir. İkinci aşamada ise Isparta kenti yerleşik alan örüntüsünün büyüklük, doluluk-boşluk değişimi analiz edilmiş 2003 yılından 2015 yılına kadar 2'şer yıl arayla alınan uydu görüntüleri“Fractalyse”programına uygun hale getirilerek“Fraktal Geometri”yöntemiyle ölçülmüştür. Bu çalışmada özetle; kentlerin büyüme dinamiklerinin hızla değiştiği, kentte bulunan farklı mekânsal kullanım tiplerinin kentin dışında veya çeperinde yer seçerek yeni büyüme şekli olan“kentsel saçaklanma”yı oluşturduğu, bu saçaklanmanın yıllar bazında kentin örüntüsünü nasıl etkilediği 'Isparta' örneği üzerinden 2 ayrı veri seti kullanılarak ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
After the industrial revolution, industrial activities and technological power had been increased. This increment had been caused many changes and transformations in all cities. Today there also exist, in almost all cities, public and private buildings, buildings for assemblies or for single individuals, for rest and industry, for music and silence, for honoring or punishing, for hiding or displaying, for production or consumption, for commercial and industrial purposes, for defense and for war. With the differences in landuse every spatial unit has been choosed its specific space in different places in city. And that's why growth type of cities has been changed and it started to show differencies. Some of these space usages choose city center, some of them choose distant spaces from city centers (fringe areas). Because of this choice suburbans had been occured. Gradually cities began to spread, expand, grow and become closer to the rural areas on the sprawl of the cities. This situation reveals urban-rural fringe areas which of them are disconnected, far from the city center and without continuity and identitiy. Here this situation observed in city is called 'urban sprawl' in the international literature. It has been translated and used in Turkish literature as two term. One from them is“kentsel saçaklnma”and the other one is“kentsel yayılma”. In this thesis we use“kentsel saçaklanma”in return of“urban sprawl”and the reasons of using this term are gived in this thesis descriptively. Today sprawling of cities to city's borders/edges/peripheries has been increased. And this seems to be a unstoppable and continuous situation. In this study we research this new style of cities growth and this style's impact on cities pattern. The aim of study is to reveal how urban sprawl occured and what kind of changes it caused and how it changes city by the time in the sample of“Isparta”. In the scope of this thesis we use two way to examine urban sprawl effects on urban pattern. One of them is to investigate all planing actions from the past to the future. By dint of this way we will observe how changed city's pattern by the time. The second way is to use fractal geometry to observe city's pattern. We use satellite images from 2003, 2005, 2007, 2009, 2011, 2013 and 2015 then we streamline them for the program called“Fractalyse”and we measure changes of urban pattern with fractal geometry. In conclusion, in this study we handle with cities changable growth styles and how this growth style change cities pattern gradually.
Benzer Tezler
- Kentsel saçaklanmanın verimli tarım topraklarının amaç dışı kullanımına etkisi: Ankara örneği
The effects of urban sprawl on the misuse of fertile agricultural lands: Ankara case
DİNÇER SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM VAROL
- Kentsel saçaklanmanın tarım arazisi piyasasına etkilerinin analizi: Aydın ili Efeler ilçesi örneği
Analysis of efects on agricultural land market of urban sprowl: The case study of Efeler district of Aydin province
CANSU BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatEge ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİT ENGİNDENİZ
- Kentsel saçaklanmanın tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına etkileri: Şanlıurfa ili örneği
Effects of urban sprawl on misuse of agricultural lands: The example of Şanlıurfa province
İSA FIRATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiHarran ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REMZİYE ÖZEL
- Kentsel saçaklanma alanlarındaki tarım arazilerinin hedonik fiyat modeli yardımıyla değerlemesi
Valuation of agricultural lands in urban sprawl by using hedonic price modelling
FATMA YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZUHAL KARAKAYACI
- Critical evaluation of ?adjacent areas? concept from urban growth perspective in Turkish urban planning: The case of Ankara
Kentsel büyüme bakış açısından Türkiye kent planlamasında ?mücavir alan? kavramının eleştirel değerlendirmesi: Ankara örneği
SİBEL YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. ÇAĞATAY KESKİNOK