Türkiyede kentsel dönüşümün uygulama esasları
Principles of urban renewal applications in Turkey
- Tez No: 471139
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK BİLİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Kamu Yönetimi, Law, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Kentsel dönüşüm uygulamaları, ülkemizdeki sosyal meselelerin etkisi altında, zaman içinde farklılık göstererek günümüze kadar gelmiştir. Özellikle 1980 ve 1990'lı yıllarında, kırsaldan büyükşehirlere doğru, daha iyi bir yaşam amacıyla yoğun bir göç hareketi başlamıştır. Bu göç dalgasını takiben, büyükşehirlerin etrafında gecekondu yapılanmaları baş göstermiştir. Tapulu ve maliklerince yönetilen alanların, harita bürolarınca fiili parselasyon esasına göre yer göstermeyle satılması, kentleşmenin ilk kuralsız görünümünü oluşturmuştur. Belediyelerin yapılaşma arazilerini üretmedeki yetersizliği ve deneyimsizliği de kontrolsüz yapıların çoğalmasına sebep olmuştur. Ülkemizdeki durumun geldiği noktayı gösterebilmek amacıyla özellikle İstanbul'u ele aldığımızda çok yoğun kaçak yapılaşma olduğu görülmekte ve imar planı olmaksızın yapılmış riskli yapı stokları karşımıza çıkmaktadır. Ruhsatlı yapılar dahi gerek korelasyon gerek bağıl malzeme sıkıntısı sebebiyle riskli yapı durumundadır. Bu kontrolsüz gelişime idarenin seçim dönemleri gibi belli zaman zarflarında göz yumması hatta gelir aracı olarak dahi görmesi bu kaçak ve kontrolsüz yapılaşmayı tetiklemiş, üstelik alışkanlık haline getirmiştir. Ülkemizin, tabii afetlere her an maruz kalınabilecek bir coğrafyada bulunduğu gerçeği unutulmamalıdır. Özellikle 1999 Marmara Depreminden sonra, plansız kentleşmenin sonuçları daha somutlaşmıştır. Çocukların barınma ihtiyacı fikriyle yükseltilen lakin hiçbir fen'i altyapısı olmayan bu yapılara karşı müdahale kaçınılmaz hale gelmiş, köklü çözümlere yönelinmiştir. Tüm bunlarla beraber halkımızın insan fıtratına uygun alanlarda yaşama isteğiyle de artık kentsel dönüşüm olgusunu ülkemizin en önemli gündemlerinden biri haline getirmiştir. Dünyada ise, fabrika alanlarının yaşam alanlarına dönüştürülmesi ve fabrika alanlarının yeniden inşası, kentsel dönüşüme örneklik teşkil etmiştir. Türkiye'de, mevcut yapı stokunun, insan ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak olduğudur. Bu sebeple kanun koyucu tarafından, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çıkarılarak kentsel dönüşüm uygulamasının önemli bir yasal altlığı düzenlenmiştir. Yapılan düzenlemenin temel amacı, kanunun 1. Maddesinde de açık bir şekilde belirtildiği üzere insan ve fen öğesidir. Ancak son dönem uygulamada mevcut yapı stokunun güçlendirildiği, hatta üst katlara imarlaşma sağlanmak suretiyle yapı stokunun daha da arttırıldığı görülmektedir. Bu da maalesef, kanunun gerekçesinden açıkça sapmaya sebep olmuştur.6306 sayılı Kanunda fen açısından yapıların doğal afetlere karşı güçlendirilmesinin yanında park, cami, okul, yeşil alan gibi sosyal donatı alanlarıyla planlı şehirleşmenin sağlanması gerekmektedir.Bu hususlar ihmal edildiği takdirde hedeften sapılacağı kuşkusuzdur. Netice olarak, çıkarılan kanunlar ve mevzuat değişiklikleri ile başlatılan kentsel dönüşüm; ülkemiz açısından bir zorunluluktur. Büyükşehirlerdeki kaos, düzensizlik, kaotik yapı stokunun artması gibi sebepler gözönüne alındığında ülkemizin kentsel dönüşüm çalışmalarına çok ciddi ihtiyacı vardır. Bu sebeple kentsel dönüşüm olgusu iyi tahlil edilmeli; kentsel dönüşüm alanlarının, rezerv yapı alanlarının ve riskli yapı alanlarının bölge ve ada bazlı olacak şekilde kentsel dönüşüme tabi tutulması gerekmektedir. İmar planları yapım ilkeleri ve şehircilik ilkeleri çerçevesinde yapılaşma alanlarının belirlenmesi gerekmektedir. Hatta şehir planlama ilkeleri konusunda gerek üst ölçekli planlar gerekse alt ölçekli planların hazırlanması ve mevcutların revize edilmesinde toplumun farklı katmanlarındaki kişilerin dâhil olacakları danışma kurulları oluşturularak idarelerce yapılacak planlama süreçlerine katılımının sağlanması gerekmektedir. Bilimsel çevrelerce getirilen eleştiriler doğrultusunda kentsel dönüşümün kanunun amacına uygun bir şekilde yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Urban renewal applications, under the influence of social matters in our country, has been lived up to the very day though showing differences time and time again. Especially in 1980s and 1990s, intensive migration towards cities from rural areas has been initiated to find better life standarts. Following this migration waves, around the big cities slums has been built. Land management offices selling private lands administrated by their respective owners by showing where they are in accordance with practical parcellation caused urbanization's first irregular shape to come into existence. The lack of ability and experience of municipalities in producing settlement areas caused disorganized structures to increase in number. To demonstrate the situation that our country has achieved, primarily when we consider İstanbul, we can see very intensive illegal housing and dangerous building stocks without a zoning plan. Even the authorized buildings are dangerous considering both correlation and relative material issues. Government overlooks this disorganized development in such times as elections and even saw it as a way of income thus encouraging this illegal and disorganized settlement, on top of that this has already became a kind of habit. Our country is located in a georgraphy which could easily be under effect of natural disasters, this fact should never be forgotten. Especially after 1999 Marmara Earthquake, the consequences of unplanned urbanization became concrete. Intervention against these buildings which were erected without any liable foundation with the idea to provide shelter for the kids became inavitable, and radical solutions were seeked to apply. Together with all these reasons, the will of the public wanting to be in more appropriate places for humanbeings made the idea of urban renewal one of the most important matters. In the world, turning industrial zones into residental zones and reconstruction of industrial zones exemplifies the urban renewal. The available building stock in Turkey is far from responding the needs of humans. Because of this, by the legislator, an important legal basis regulation has been published for urban renewal application; code 6306 Law About Areas Under the Risk of Disaster. Main purpose of the regulation, as it was indicated in the first article of the law, human and environment. But recently, available building stock has been strengthened and even permissions for higher buildings have been prevailed, thus an increase in building stock can be observed. And this, unfortunately, clearly shows that this regulation has been abused. In the law code 6306, for environmental reasons, besides strengthening the buildings against natural disasters, there is a need for such recreational places as parks, mosques, schools, green areas etc. to execute the urbanization in an organized fashion. If these matters are overlooked, it will not be surprise to be out of desired destination. As a result, urban renewal is an obligation for our country which was launched with the publishment of the laws and legislations. When such reasons as chaos, disorder, increase in chaotic building stock in big cities considered our country seriously needs urban renewal studies. For this reason the term“urban renewal”has to be analyzed precisely; reserve building areas and dangerous building areas have to be included in urban renwal as islan basis and area basis. Zoning plans have to be done around construction principles and urbanization principles. On top of all these, in the matters of urban planning principles, both upper-scaled plans' and lower-scaled plans' preparations and revision of those in presence has to be investigated by a commission which consists of people from different layers of society. According to the criticism of scientific circles the law and regulation about urban renewal has to be investigated, studied and made accordingly.
Benzer Tezler
- Evaluation of sustainability performance of urban regeneration projects: The case of the north entrance of Ankara urban regeneration project
Kentsel dönüşüm projelerinin sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesi: Kuzey Ankara girişi kentsel dönüşüm projesi örneği
CANSU KORKMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN BALABAN
- Türkiye de kentsel dönüşüm:Avrupa örnekleri ile kentsel dönüşümün gelişimi, Ayazma-Tepeüstü örneği
Urban transformatin in Turkey:Development of urban transformation with European examples
ÖYKÜ HUN BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRİ HAKAN DENLİ
- Kentsel mekanda niteliğin artırılmasında bir araç olarak kentsel dönüşüm: İngiltere ve Türkiye karşılaştırması
Urban transformation as a tool for increasing quality in urban space: Comparison of England and Turkey
MİNE NARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA ÜNLÜ
- Kentsel dönüşüm proje iş süreçleri için konumsal veri modelinin geliştirilmesi
Development of spatial data model for urban regeneration project work flow process
EZGİ SEZGİN
Doktora
Türkçe
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YOMRALIOĞLU
- Urban design in education: A flexible computational spatial model
Eğitimde kentsel tasarım: Esnek bir hesaplamalı uzamsal model
MİRAY BAŞ YILDIRIM
Doktora
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU