Birinci basamağa başvuran erişkin bireylerin karşılanmamış koruyucu sağlık hizmeti ihtiyacının belirlenmesi
Detecting unmet preventative healthcare needs of adults who apply to primary health care
- Tez No: 471373
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKMAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Halk Sağlığı, Family Medicine, Public Health
- Anahtar Kelimeler: birinci basamak, aile hekimliği, karşılanmamış ihtiyaçlar, koruyucu hekimlik, tarama, primary health care, family medicine, unmet needs, screening, preventive health care
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Giriş ve Amaç: Sağlık hizmeti sunumunda toplumun sağlık durumunun ve ihtiyaçlarının belirlenmesi, hizmet sunumunun önceliklerinin ve kalitesinin belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2000 yılındaki raporunda sağlık sistemlerinin üç temel amacından biri olarak hasta ihtiyaçlarının karşılanması yer almaktadır. Bu araştırmanın amacı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne bağlı olarak hizmete açılan, Pendik Eğitim Aile Sağlığı Merkezi'ne (EASM) kaydolan erişkin (18 yaş üstü) bireylerin karşılanmamış koruyucu sağlık hizmeti ihtiyacının belirlenmesi ve bu ihtiyaçları karşılamaya yönelik öneriler sunulmasıdır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Pendik EASM'de 5 Şubat 2017 – 30 Mart 2017 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evreni, Pendik EASM'ye çalışmanın yürütüldüğü süreçte, herhangi bir sebeple başvuran erişkin bireylerden oluşmaktadır. Çalışma için örneklem seçilmemiş olup, çalışma sürecinde katılmayı kabul eden tüm erişkin bireyler çalışmaya dahil edilmiştir. Gebeler ve 18 yaş altı bireyler çalışmaya dahil edilmemiştir. Katılımcıların koruyucu sağlık hizmeti ihtiyaçlarını yaş gruplarına ve cinsiyetlerine uygun olarak sorgulayan yarı yapılandırılmış 101 soruluk bir anket formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 23.0 istatistiksel paket programından faydalanılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza katılan 500 kişiden, 284 (%56,8) kişi kadın, 216 (% 43,2) kişi ise erkektir, yaş ortalaması 40,92 ± 14,03 yıldır, %79,2'si evlidir, %95,8'i okuma-yazma bilmektedir, %52'si herhangi bir işte çalışmaktadır, %43,2'si ailelerinin aylık gelirinin Türkiye ortalamasının altında olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların okula gittiği yıl ortalama 7,9 ± 4,3 yıl olarak bulunmuş, ortalama VKİ; 27,4 ± 5 kg/m² olarak hesaplanmıştır. Katılımcıların en çok sahip olduğu kronik hastalığın %17 oranıyla, hipertansiyon olduğu saptanmıştır. Sigara içme oranı %24,6, alkol kullanma oranı ise %9,4 olarak saptanmıştır. Obezite tüm katılımcılarımızın %27,6'sını etkilemektedir. Sigara içen katılımcıların %87,9'una sigarayı bırakma konusunda, alkol tüketen katılımcıların %91,49'una alkol kullanımı ile ilgili herhangi bir danışmanlık hizmeti verilmemiştir. Katılımcıların son 1 yıl içerisinde boy ve kilosu yalnızca %11,4 oranında ASM'de ölçülmüş olup, %70,8'inin boy ve kilosu herhangi bir sağlık kuruluşunda ölçülmemiştir. %89 oranında katılımcı beslenme konusunda, % 87,4'ü fiziksel aktivite ve egzersiz konusunda herhangi bir doktor tarafından danışmanlık almamıştır. 35 yaşın üzerinde olan katılımcı tüm bireylerin %50,9'una son 5 yıl içinde kolesterol ölçümü yapılmamıştır. Cinsel yönden aktif olan katılımcıların, %85,4'ü kendisine herhangi bir hekim tarafından cinsel yaşama yönelik bir sorgulama yapılmadığını, %96'sı mutlu bir cinsel yaşam için herhangi bir danışmanlık almadığını, %77'si CYBH'dan korunmak için kondom kullanmadığını ifade etmiştir. Katılımcıların %49,2'si son 10 yıl içinde tetanoz aşısı yaptırmamıştır. 40 yaşın üzerindeki kadın katılımcıların %62,9'u son 2 yıl içinde mammografi çektirmemiştir. 30 yaş üzerindeki kadın katılımcıların %54,8'i ise son 5 yıl içinde smear testi yaptırmamıştır. 50 yaşın üzerinde olan katılımcıların %90,1'i son 1 yıl içinde GGK testi, %87,2'si son 10 yıl içinde kolonoskopi yaptırmamıştır. 65 yaş üstü katılımcılarımızın % 78,3'üne işitme testi, %52,2'sine ise görme testi yaptırması hiçbir hekim tarafından önerilmemiştir. Sonuç: Tüm veriler göz önüne alındığında koruyucu sağlık hizmetleri için halen karşılanmamış büyük bir ihtiyacın var olduğu tesbit edilmiştir. Birinci basamağın koruyucu sağlık hizmetlerindeki rolünün etkinliğini artırmak için acilen yeni stratejilere ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Background and Aim: In the delivery of healthcare, determining the health needs and status of the community is necessary for the evaluation of the content, priorities and quality of the care delivered. In a World Health Organization report (2000), supplying the patient's needs was specified as one of three main goals of the health system. This study aims to detect unmet preventative healthcare needs of adults who apply to the Pendik Educational Primary Care Center (PEPCC) of Marmara University's, Faculty of Medicine, Pendik Training and Research Hospital and to give recommendations about how we may bridge the gap. Method: This is a descriptive study. It was carried out between 5th February and 30th March, 2017 in PEPCC. The study population included adults who applied to PEPCC for any reason within this time period. The only inclusion criteria was the provision of consent. Pregnant women and those below the age of eighteen were excluded. We employed a semi-structured questionnaire comprising of 101 questions about the participant's health status and their preventative healthcare needs, according to their ages. The statistical software package, SPSS 23.0, was used for statistical analysis of the data. Findings: There was a total of 500 participants, 284 female (56.8%), and 216 male (43.2%). The participants' mean age was 40.92 ±14.03 years. Amongst them, 79.2% were married, 95.8% were literate, 52% were employed and 43.2% were of low-income. The mean number of school years was found to be 7.9 ± 4.3 years. Their mean body mass index was 27.4 ± 5 kg/m². The most common chronic disease was hypertension (17%). Smoking was common at a rate of 24.6% and alcohol consumption was detected in 9.4%. Obesity was present in 27.6% of participants. Any counseling hasn't been provided neither to the 87,9% of smoker participants about smoking cessation nor to the heavy drinker participants about alcohol addiction. During the last one year, only %11,4 of all participants' weight and height have been measured in a primary care center, 70,8% of those didn't get any weight and height measurement. Amongst all participants, the rate of not getting advise about healthy nutrition was 89% and the rate of not being interrogated about phsycal activity was 87,4% by any physician. 50,9% of those upper than 35 years old have not been tested for dyslipidemia in last five years. 85,4% of sexually active participants stated that they were not questioned about their sexual life health. 96% of them indicated they didn't get any counseling on how to have a happy sexual life, 77% of them pointed out they were not using condom for contraception. The rate of participants being non immunized to tetanus were 49,2%. In last two years, 62,9% of all women participants upper than 40 years old have not been screened with mammography. 62,9% of those upper than 30 years old have not been screened for cervical pap smear test, in last five years. 90,1% of all participants upper than 50 years old have not been screened with fecal occult blood test in last 1 year, also 87,2 % of those didn't get colonoscopy in last 10 years. It was not advised to those upper than 65 years, to have been screened neither for vision test at a rate of 52,2% nor for hearing test at a rate of 78,3%. Results: Taking into account the results of the study, we found that not enough preventative healthcare measures were offered by primary healthcare services and that there remains a huge gap of unmet preventative healthcare needs. It ıs necessary to determine new strategies to rise the role of family phsicians in preventative health care services.
Benzer Tezler
- Kronik böbrek hastalığı farkındalığı: Birinci basamakta kesitsel bir çalışma
Chronic kidney disease awareness: A cross-sectional study in primary care
ESRA GÖK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. MUSTAFA KÜRŞAT ŞAHİN
- Çocukluk çağı ruhsal travmalarının problem çözme becerileri, aile işlevselliği ve yaşam kalitesi üzerindeki rolü
The role of the childhood abuse and neglect on the problem solving skills, family functioning and the quality of life
SENA NUR MİNEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN TOPAL
- Birinci basamağa başvuran erişkin hastalarda çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının uzun dönem etkilerinin ayrıntılı olarak incelenmesi
Detailed examination of the long-term effects of adverse childhood experiences in adult patients admitted to primary care
BÜŞRA NUR ABACI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN AKSOY
- Birinci basamağa başvuran hipertansif hastaların ilaç tedavisi ve diyet uyumunun değerlendirilmesi
Drug treatment of hypertensive patients applying to primary care and evaluation of dietary compliance
PINAR KURTTAŞ ÇOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiAfyonkarahisar Sağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI ŞENSOY
- Birinci basamağa başvuran hastalarda obstruktif uyku apne sendromu ve kardiyovasküler hastalık risklerinin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Determining the risk of obstructive sleep apnea syndrome and cardiovascular disease in patients admitted to primary care services and evaluating the relationship between them
AYBÜKE YANIK BARIŞKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiPamukkale ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER EMRE