Geri Dön

Dilbilim ve matematik ilişkisinde Saussure, Gödel, Popper

Saussure, Gödel, Popper in relation to linguistic and mathematics

  1. Tez No: 475289
  2. Yazar: ZUHAL HAZAR
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET FATİH DOĞRUCAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Felsefe, Linguistics, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Saussure, Gödel, Popper, Dilbilim, Göstergebilim, Mantık, Matematik, Yanlışlama, Saussure, Gödel, Popper, Linguistic, Semiology, Logic, Mathematics, Falsibility
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 77

Özet

Bilim dünyasının ortak dili olan matematik, kendi tarih serüveninde birçok kereler içsel bunalımlara tanık olmuştur. Bu bunalımları, dönüşümler geçirerek atlatan matematik, her geçirdiği bunalımdan sonra biraz daha güçlenmiştir. Gittikçe daha sarsılmaz bir görünüm elde ederken, kendine has bir düşünsel tekniğe ve dile sahip olmuştur. Matematiksel düşünme etkinliğine dayalı dili, somut gerçekliği açıklama yetisi sayesinde bilimin de ortak dili haline gelmiştir. Mantık temelli bir yaklaşımla tamamen biçimselleştirilmeye çalışılan bu dil, Gödel'in yarattığı mantıksal kırılmalarla önüne geçilemez ciddi bir yara almıştır. Bilim tarihinden anlaşıldığı üzere, neredeyse tüm disiplinler için ortak kullanım dili haline gelen matematiksel düşünme dili, Saussurecü bir yaklaşımla ele alındığında, anlaşılmaktadır ki kolayca bırakılabilecek bir dil değildir. Artık bilmekteyiz ki bir topluluk için ortak amaca yönelik kullanılan ve göstergelere sahip olan bir dil terkedilebilir değildir. Öyle ise henüz kendi tamlığını, sistemsel dili içinde ifade etme yetisine sahip olamayan matematiksel düşünme dili nasıl oluyor da görsel ve fizik dünya için temsil dili olmaya devam edebiliyor? Bu tezin amacı, matematiksel düşünme dilinin bilim dünyasındaki yerini ve değerini Saussurecü bir yaklaşımla ifade ederken, Popper'ın bilim felsefesinde oldukça yaygın kabul gören yanlışlama teorisinin matematik için de kullanılabileceğini göstermektir. Bu yolla, Gödel'in matematiksel düşünme diline kattığı göreceliğe rağmen, bu dilin kullanımının yararlı olduğu sürece devam edebileceği sonucuna ulaşılmaya çalışılacaktır.

Özet (Çeviri)

Mathematics which is the common language of scientific world has witnessed internal crisis for many times in its own historical development. By bypassing these crises with a series of transformations, it was reborn like a phoenix from its own ashes. While getting a more steady appearance it had a unique intellectual technique and language. Its language based on mathematical thinking turned out to be the common language of science, too, due to the ability of explaining the concrete reality. This language ,which has been tried to be fully formalized with a logic-based approach, has been irrepressibly wounded by the logical breaks created by Godel. As cleary understood from the history of science, the language of mathematical thinking which has turned to be a common language for almost all disciplines, while taken with a Saussurean approach, apparently is not a language which can be easily left. We now know that a language used for a common purpose and possesing signs is not abandonable. So how can the language of mathematical thinking, which still lacks the ability to express its own completeness in the systematic language, continue to be a representation language for the visual and physical world? The purpose of this thesis is to show that while the language of mathematical thinking expresses its place and value in the scientific world with a Saussurean approach, the falsibility theory widely accepted in Popper's philosophy of science can be used for mathematics as well. In this way, although Gödel's contribution to mathematical thinking is relative, it will try to achieve the result that the use of this language can continue as long as it is useful.

Benzer Tezler

  1. Ortaokul matematik öğretim programındaki sayılar ve işlemler ile ilgili matematiksel kelimelerin semantik (anlambilimsel) açıdan incelenmesi

    Semantic investigation of mathematical words about numbers and operations in the secondary school mathematics curriculum

    MUHAMMET KAŞIKÇI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERKAN NARLI

  2. Los Personajes y los temas en las novelas de unamuno

    Başlık çevirisi yok

    HALE GÖKNAR

    Doktora

    İspanyolca

    İspanyolca

    1989

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUZAFFER ARIKAN

  3. Gottlob Frege'nin dil felsefesi ve mantık anlayışı

    Gottlob Frege's philosophy of language and understanding of logic

    MUSTAFA YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VELİ URHAN

  4. Teacher learning in and from practice : A case of a secondary mathematics teacher

    Uygulamada ve uygulamanın içinden öğretmen öğrenmesi: Bir ortaöğretim matematik öğretmeninin durumu

    EMİNE GÜL ÇELEBİ İLHAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYHAN KÜRŞAT ERBAŞ

  5. Kâtip ʿAlāʾuddîn Yūsuf'un Zübde Mine'l-Hisāb adlı eseri (Giriş – inceleme – metin – Türkiye Türkçesine aktarım – terim sözlüğü – dizin – tıpkıbasım)

    Clerk ʿAlāʾuddîn Yūsuf's Work Called 'Zübde Mine'l-Hisāb' (Introduction – textual analysis – text – translation – glossary of terminology – index – facsimile)

    YASİN KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Dilbilimİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞERMİN KALAFAT