Geri Dön

Kâtip ʿAlāʾuddîn Yūsuf'un Zübde Mine'l-Hisāb adlı eseri (Giriş – inceleme – metin – Türkiye Türkçesine aktarım – terim sözlüğü – dizin – tıpkıbasım)

Clerk ʿAlāʾuddîn Yūsuf's Work Called 'Zübde Mine'l-Hisāb' (Introduction – textual analysis – text – translation – glossary of terminology – index – facsimile)

PDF İndir

  1. Tez No: 755055
  2. Yazar: YASİN KAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞERMİN KALAFAT
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Matematik, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Mathematics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: 16. yüzyıl, Kâtip ʿAlāʾuddín Yūsuf, Zübde mine'l-Ģisāb, Matematik, Türk Dili, Tarihî Metin Çalışmaları, 16th century, Clerk ʿAlāʾuddín Yūsuf, Zübde mine'l-Ģisāb, Turkish Language, Historical Text Studies
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 561

Özet

16. yüzyıl; sınırları üç kıtaya birden yayılarak imparatorluk hâline gelmiş olan Osmanlı Devletinde matematik bilimindeki gelişmelerin üst seviyede olduğu verimli ve parlak bir dönemdir. Özgün ve çeviri eser yazımının zirvede olduğu bu dönemde telif ve tercüme edilmiş muhasebe metinlerinin sayısı da oldukça fazladır. Divan kâtipleri tarafından devlet muhasebe sisteminde matematiksel konuların ele alındığı eserler kaleme alınmış veya İslam dünyasının seçkin matematik eserlerinden ilham alınarak çeviri yapılmıştır. Bu eserler Türkçenin matematik dilindeki gelişmeleri görebilmemiz açısından son derece dikkate değerdir. Kâtip ʿAlāʾuddín Yūsuf'un Zübde mine'l-Ģisāb adlı eseri de muhasebe konusunda temel işlem ve problemlere yer verilen, dönemin muhasebe matematiğinin işlenişine ışık tutan, özgün matematik terimlerinin bulunduğu önemli bir dil yadigârıdır. Bu tez çalışmasının ana amacı söz konusu eserin gün yüzüne çıkmasını sağlayarak eserdeki dili incelemek, matematik terimlerini tespit ederek bilim tarihi terminolojisine ve matematik konulu tarihî metin çalışmalarına Türk dili alanyazını perspektifinden katkı sunabilmektir. Böylece eserin tarihî metin çalışmaları ve dil araştırmaları başta olmak üzere bilim tarihi ve terminolojisi, matematik eğitimi ve matematik tarihi gibi alanlar için önemli bir kaynak konumunda olacağı umulur.

Özet (Çeviri)

16th century; it is a productive and bright period in which the developments in the science of mathematics were at a high level in the Ottoman State, which became an empire whose borders spread over three continents. During this period, when the writing of original and translated works was at its peak, the number of copyrighted and translated accounting texts is also quite high. Works dealing with mathematical issues in the state accounting system were written by the court clerks or translated after being inspired by the distinguished mathematical works of the Islamic world. These works are extremely remarkable in that we can see the developments in the mathematical language of Turkish. Clerk ʿAlāʾuddín Yūsuf's work Zübde mine'l-Ģisāb is an important language commemorative that sheds light on the processing of accounting mathematics of the period by addressing basic operations and problems in accounting and includes original mathematical terms. The main purpose of this thesis study is to examine the language in the work by bringing the work to light, to be able to contribute to the history of science terminology and historical text studies on mathematics from the perspective of Turkish language literature by identifying mathematical terms. Thus, it is hoped that the work will be an important resource for fields such as history of science and terminology, mathematics education and history of mathematics, especially historical text studies and language studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    838933

    Kâtip ʿAlāʾuddîn Yūsuf'un 'Mürşidü'l-Muhāsibîn' adlı eseri (Giriş-inceleme-metin-Türkiye Türkçesine aktarım-terim sözlüğü-dizin-tıpkıbasım)

    Clerk ʿAlāʾuddîn Yūsuf's work called 'Mürşidü'l-Muhāsibîn' (Introduction-textual analysis-text-translation-glossary of terminology-index-facsimile)

    SAMET BÜLBÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Dilbilimİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞERMİN KALAFAT

  2. Tez No

    81765

    Katip Çelebi ve tarihçiliği

    Katip Çelebi as a historian

    BEKİR ARMAĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    TarihAnkara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SABRİ HİZMETLİ

  3. Tez No

    350718

    Katip Çelebi and his world an intellectual between reason and sacred law

    Katip Çelebi ve dünyası akıl ve kutsal hukuk arasında bir entellektüel

    BARIŞ ABDULLAH BAŞTÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    TarihSabancı Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. HAKAN ERDEM

  4. Tez No

    691209

    Kâtip Çelebi ve Galileo Galilei'nin din, bilim ve felsefe anlayışlarının karşılaştırılması

    Comparison of Katip Celebi and Galileo Galilei's conceptions on religion, science and philosophy

    SİBEL KÖSENİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinÇukurova Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUNA TUNAGÖZ

  5. Tez No

    465487

    Levâmi'u'n-Nûr (Metin - Değerlendirme)

    Levâmi'u'n-Nûr (Text - Assesment)

    AHMET ÜSTÜNER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Coğrafyaİstanbul Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAHMUT AK

Geri Dön