New dating and marriage practices of Muslim women: Marriage websites in Turkey
Müslüman kadınların yeni tanışma ve evlenme biçimleri: Türkiye'de evlilik siteleri
- Tez No: 475532
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA UĞUR TANRIÖVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, İletişim Bilimleri, Sociology, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 415
Özet
Evlilik ve eş seçme pratikleri, Türkiye'de ve diğer bir çok ülkede yaşayan yetişkin bireylerin yaşamlarındaki iki önemli konudur. Bireylerin yaşamlarındaki önemli rolünün yanı sıra,“cinselliği ve üremeyi düzenleme”,“tekeşliliği uygulama”,“siyasal ekonomiyi koruma”,“vatandaşlık haklarını ve toplumsal cinsiyet düzenini belirleme”gibi önemli işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan bir kurum olduğu için, evlilik toplumsal açıdan da büyük önem arz eder. (Scott, 2002; Thernborn, 2004). Bahsedilen toplumsal işlevlerine rağmen, günümüzde evlilik özgür seçime, sevgiye ve bağlılığa dayanan bir kurum olarak yaygın kabul görür (Scott, 2002; Borneman, 2005; Ingoldsby, 2006; Smart, 2011). Bu yaygın görüş ve özellikle evliliğin eş adaylarının“özgür seçimine”dayanan bir bağ olarak kabul görmesi karşısında bu kurumun toplumsal, ekonomik ve siyasi işlevlerini hatırlatan bir çok akademisyen bu görüşü eleştirmektedir (Ingoldsby, 2006). Öte yandan, muhafazakar yaşam tarzlarının yükselişte olduğu günümüz Türk toplumunda,“kadın ve erkeklerin doğal ortamlarda tanışarak evlilik kararı alabilecekleri karma toplumsallaşma olanakları (özellikle az gelişmiş bölgelerde yaşan bireyler açısından) hâlâ çok kısıtlı, bazı kesimler için ise hiç mümkün değildir”(Tanrıöver & Sunam, 2017) ve giderek sınırlanmaktadır. Diğer bir yandan süregelmekte olan iç göç pratikleri ile birlikte, geçtiğimiz yıllarda hız kazanan neoliberal kentleşme ve mutenalaştırma projeleri de büyük kentlerde yaşayan bireylerin yakın çevrelerinden eş adayı bulma imkanlarını güçleştirmektedir. Dolayısıyla eş adayları ile tanışmak için yeterli olanaklara sahip olmayanlar açısından,“evlenme amacıyla birisiyle tanışma olanaklarının yaratılması her iki cins için de önem arz etmektedir”(Tanrıöver & Sunam, 2017). Bu bağlamda, yüz yüze iletişimin yerini almaya başlayan, bilgisayar ve yeni teknolojiler aracılığı ile bireylerin tanışmasına ve eş adayı bulmasına yardımcı olan dijital platformların eş adayı seçme pratikleri açısından yeni bir açılım oluşturduğu söylenebilir. Geçtiğimiz yıllarda giderek yaygınlık kazanan evlilik siteleri de bireylerin tanışmasına ve eş adayı bulmasına yardımcı olan dijital platformlar arasında yer almaktadır. Bu tez çalışmasının da altını çizdiği gibi, eş bulmak amacı ile çevrimiçi evlilik sitelerine üye olan kişi sayısı da oldukça yüksektir. Bu çalışmanın amacı, yukarıda belirtilen yeni iletişim platformları aracılığı ile Türkiye'de Müslüman kadınların yeni tanışma ve evlenme pratiklerini inceleyerek, evlilik sitelerinin mevcut ve yeni ortaya çıkmakta olan eş seçme pratikleri ve toplumsal cinsiyet normları ile nasıl bir ilişki içinde olduğunu ve bu siteleri kullanan bireylerin geleneksel ve modern eş seçme normları ve yine toplumsal cinsiyet normları ile nasıl müzakere ettiğini göstermektir. Bu kapsamda, bu tez çalışması ana hatlarıyla Türkiye'deki İslami ve liberal olarak tanımladığımız evlilik sitelerinin, site üyelerinin benlik sunumlarının ve kullanım pratiklerinin analizini içermektedir. Aynı zamanda, bu çalışma Bourdieu'nün ilişkisel epistemoloji kuramı çerçevesinde İslami ve liberal evlilik sitelerinin karşılaştırılmalı analizini sunmaktadır. Yukarıda bahsedilen bu amaçlar doğrultusunda ve araştırılan konunun farklı disiplinlerin katkısı ile incelenmesi gerektiğinden dolayı iletişim bilimleri ve medya çalışmaları ile birlikte bu çalışmada araştırılan konu farklı disiplinleri de ele alacak şekilde disiplinler ötesi bir yaklaşım ile ele alınmıştır. Bu bağlamda, bu tez çalışması ile öncelikle çevrimiçi ilişki kurma alanında yer alan başlıca aktörler ve bu alanda yer alan İslami ve liberal evlilik sitelerini kullanan bireyler ele alınmış ve incelenmiştir. İkinci olarak, yine bu alanda yer alan evlilik sitelerinin kurumsal kimlikleri, kuralları, mimarileri ve benlik sunumu alt-yapıları incelenerek, İslami ve liberal evlilik sitelerinin karşılaştırılmalı analizi sunulmuştur. Bunun yanı sıra, kullanıcıların benlik sunumları, bu sunumlarda önemli bir role sahip olan toplumsal cinsiyet paradigması ile birlikte ele alınarak, kadın ve erkek kullanıcıların evlilik sitelerinde paylaştıkları benlik sunumları incelenmiştir. Aynı zamanda, Türkiye'de yaygın kabul gören eş seçme kriterleri ile evlilik sitelerinde kullanıcılara sunulan benlik sunumu alt-yapılarının mümkün kıldığı eş seçme kriterleri karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Öte yandan, yarı yapılandırılmış mülakat çalışmalarının sağladığı bilgiler ışığında, site üyelerinin benlik sunumu dışındaki kullanım pratikleri yine toplumsal cinsiyet paradigması göz önüne alınarak incelenmiştir. Site kullanım pratiklerini“ bireysel ve rasyonel”bakış açısı ile ele alan yaygın akademik çalışmalardan (Schmitz, 2017: vii) farklı olarak, bu çalışma kapsamında Bourdieu'nün“yapısalcı yapımcı”teorik çerçevesi göz önünde bulundurulmuş ve araştırma kapsamında yer alan konular bu çerçevede ele alınmıştır. Bu tez çalışmasının birinci bölümünde, yukarıda bahsettiğimiz nedenlerden ötürü Bourdieu'nün“yapısalcı yapımcı”teorik çerçevesi ve bu tez kapsamında başvurulan diğer kuramlar ve teoriler incelenecektir. Bu bölümde incelenen ve Bourdieu'nün teorik çerçevesinde önemli yer tutan“habitus, alan, kültürel ve sembolik sermaye”kavramları“özleri itibariyle tarihsel”kavramlardır (Steinmetz, 2011:51). Bu bağlamda ve bahsedilen bu teorik çerçeve kapsamında, ilk bölümde toplumsal cinsiyet ilişkilerinin, evlilik ve eş seçme pratiklerinin batı toplumlarındaki, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ve Türkiye Cumhuriyeti'ndeki tarihi kısaca aktarılacaktır. Yine bu çerçevede, özellikle Müslüman toplumlardaki eş seçme ve evlilik pratiklerinde belirleyici bir role sahip olan dini kurallar (İslami feminist teorisyenlerin yorumları ile birlikte) incelenecektir. Eş seçme ve evlilik pratiklerinin tarihsel ve dini kurallar kapsamında incelenmesinin yanı sıra, bu tez çalışmasında Schmitz'in“Mate Choice as Agency in Structures or MAS”(Schmitz, 2017: 51) olarak tanımladığı klasik eş seçme teorileri paylaşılacak ve yine Schmitz'in, Bourdieu'cü bir bakış açısı ile ele aldığı eş seçme yaklaşımı sunulacaktır. Üçüncü olarak, bireylerin toplumsal cinsiyet rollerini öğrenmelerinde aile, eğitim ve din ile birlikte önemli bir role sahip olan, akademisyenlerin“sembolik güç”olarak tanımladıkları (Couldry, 2003) medya alanı analiz edilecektir. Bu analiz aynı zamanda kullanıcıların dijital medyada yer alan benlik sunumlarının incelenmesi için de gerekli altyapıyı oluşturmaktır. Ayrıca, medya aracılığı ile eş seçme pratikleri de tezin birinci bölümünde yer alacaktır. Bu bağlamda, tanışma ve evlendirme programları ile birlikte bu tezin incelediği çevrimiçi ilişki kurma alanında yer alan tanışma ve evlilik siteleri de kısaca tanıtılacaktır. Bu tez çalışmasının ikinci bölümünde, İslami ve liberal evlilik siteleri Bourdieu'nün“alan kuramı”çerçevesinde incelenecektir. Bu bölümün temel amacı evlilik sitelerinin bu alanda kendilerini nasıl konumlandırdıklarını analiz etmek ve göstermektir. Bu kapsamda, evlilik sitelerinin kurumsal kimlikleri, bu sitelerin içerik analizleri ve mimari (Papacharissi, 2009) analizleri ile birlikte sunulacaktır. Yine bu bağlamda, bu çalışma kapsamında ele alınan başlıca sitelerin isimleri, tasarımları, çevrimiçi ağ üzerindeki bağlantıları ve benlik sunumu alt yapıları bu bölümde paylaşılacaktır. İslami ve liberal olarak tanımlandığımız evlilik sitelerinin kullanıcılarına benlik sunumlarını gerçekleştirmeleri için sağladıkları alt yapıların analizi ve bu yapıların sağladığı imkanlar ve sınırlamalar doğrultusunda sitelerin sundukları eş seçme kriterleri ile Türk toplumunda genel olarak kabul gören ve yaygın olan eş seçme kriterleri karşılaştırılacaktır. Bu analiz İslami ve liberal evlilik sitelerinin sembolik farklılıklarını göstermek açısından da oldukça faydalı olacaktır. Bu çalışmanın üçüncü bölümünde ise kullanıcıların benlik sunumları ele alınacaktır. Bu kapsamda öncelikle benlik sunumu, bireylerin kendilerini sunma biçimleri ve toplumsal cinsiyet paradigması arasındaki ilişkiye dair teoriler, çevrimiçi iletişim araçlarının özgün niteliklerini aktaran araştırmalar ve evlilik sitelerinin sembolik farklılıkları paylaşılacaktır. İkinci olarak ise, çevrimiçi evlilik siteleri kullanıcıların beyanlarına dayanan içerik analizi sonucu elde edilen bilgiler yukarıda bahsedilen çalışmalar ve teoriler ile birlikte detaylı bir şekilde analiz edilecektir. Bu analiz bize hem İslami ve liberal evlilik sitelerinin kullanıcılarının benlik sunumları arasında bir karşılaştırma imkanı verecek, hem de kadın ve erkek kullanıcıların benlik sunumları arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları görmemize olanak sağlayacaktır. Bu tez çalışmasının dördüncü bölümünde ise, çevrimiçi evlilik sitesi kullanıcılarının habitüs kaynaklı özellikleri detaylı bir biçimde ele alınacaktır. Bu bölümde yukarıda belirtilen konu dışında, kullanıcıların çevrimiçi evlilik siteleri ile ilgili tutumları, bu sitelerde gerçekleştirdikleri benlik sunumları ve tanışma pratikleri, site kullanıcılarının eş seçme kriterleri, çevrimiçi ilişki kurma alanındaki sürecin işleyişi incelenecektir. Bunun yanı sıra çevrimiçi evlilik sitelerine üye olan bireylerin bu sitelere üye olma nedenleri ve kullanım stratejileri irdelenecektir. Bu analizler bize çevrimiçi evlilik sitelerinin kullanıcılarının, aynı sitelerde üye olan karşı cinsteki kullanıcıların beklentileri ile toplumsal cinsiyetlerine, kullanım amaçlarına, stratejilerine ve sermayelerine bağlı olarak nasıl müzakere ettiklerini gösterecektir. Bu çalışmanın ana bulguları çevrimiçi eş seçme pratiklerini, bu sanal sosyal mekanların sınırları kapsamında yapılan bireysel ve rasyonel seçimlere dayanan pratikler olarak tanımlayamayacağımızı göstermiştir. Bu çalışma kullanıcıların bireysel geçmişleri, dinsel alanın ve medya alanının kuralları ve gücün alanı olarak tanımlanan devletin tanışma ve evlilik pratikleri kapsamında getirdikleri düzenlemeler ile beraber çevrimiçi evlilik sitelerinin özgün niteliklerinin, bu sitelerin çevrimiçi ilişki kurma alanındaki konumlarının, sitelerin benlik sunumu altyapılarının ve mimarilerinin kullanıcıların çevrimiçi eş seçme pratiklerini, benlik sunumlarını, stratejilerini ve kullanım pratiklerini şekillendirdiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Marriage and mate selection practices are two important issues that comprise a fundamental part of adult life in Turkey and elsewhere. In addition to the role it plays in individuals lives, marriage is highly important for the societies as it regulates“sexuality”,“arrangement of procreation”,“enforce monogamy”,“maintain political economy”, define“the rights to citizenship”as well as a“gender order”(Scott, 2002; Thernborn, 2004). However, marriage is widely accepted as a bond between couples based on free-choice, love and commitment (Scott, 2002; Borneman, 2005; Ingoldsby, 2006; Smart, 2011) in our age despite the critiques of scholars questioning the“freedom”in mate selection and marriage practices in consideration of ongoing socio-economical and political functions of the marital institutions and the marital regulations arranging marriages (Ingoldsby, 2006). In current Turkish society where conservative life styles are on the rise due to the influence of religious revivalism, the conditions and opportunities for meeting with spouse candidates are becoming more restricted and mixed-sex socialization facilities are getting more limited especially in the underdeveloped regions of Turkey. Besides, both internal immigration and neoliberal urbanization, gentrification projects in urban areas of Turkey complicate the practice of finding spouse candidate in the immediate environment. Therefore, the creation of new socialization facilities for individuals who are looking for spouse candidates are crucial for those who do not have the opportunities for meeting their prospective mates. In this context, one can assume that recent mediated communication formats that have gained world wide popularity and that substitute for face-to-face interaction offer new possibilities for individuals who search for mate candidates. An obvious example of this trend is marriage websites that have also gained immense popularity in Turkey in the last decade. Most importantly, as the findings of this dissertation study underline, a very significant percentage of Turkish citizens who are looking for spouse candidates appeal to online marriage websites for mate selection and marriage. This thesis study aims to bring an understanding of new dating and marriage practices of Muslim women in Turkey through the analysis of new communication technologies and aims to investigate how new media forms that are used for dating and marriage by Muslim women coincide & collide with established and emerging mate selection practices and gender norms and how the users of these websites negotiate with the norms of these websites, traditional/ modern mate selection norms and gender norms of the Turkish society. This study then builds on the findings that include the analysis of Islamic and liberal marriage websites in Turkey, the examination of self presentation practices of marriage websites' users and their usage practices with taking Bourdieu's relational epistemology into account and presents a comparative analysis of gendered self presentation and usage practices through the analysis of Islamic and liberal marriage websites in Turkey. Henceforth, this thesis proposes a comparative analysis of the leading Islamic and liberal marriage websites in Turkey with a trans disciplinary approach as the investigation and analysis of this subject requires the contribution of various disciplines together with media and communication studies. In this direction, it aims to introduce the main actors and users of these marriage websites in order to respond to two principal questions in the first place,“who are the play makers in online marriage field?”and“who are the users of these marriage websites in Turkey?”. In the second place, unlike earlier Turkish works in this field of study, it explores the institutional identities, norms, architecture and self presentation infrastructure of these websites to be able present a comparative analysis of Islamic and liberal marriage websites in Turkey. In the third place, this study examines the self presentations of Turkish marriage websites users, here the focus is exclusively on the gender differences in self presentation. Besides, in addition to the comparison between male and female users of Islamic and liberal marriage websites, it also compares the mate selection criteria of Turkish citizens with the users of these marriage websites. On the fourth place, this dissertation study aims to analyze the gendered user practices based on the semi-structured interviews which are realized by the users of these marriage websites. In addition to all these, as different from the widespread“individualistic and rationalist approaches to online dating”(Schmitz, 2017: vii), this study refers to a structural constructionist theoretical approach to be able to explain the issues investigated in this dissertation study. Within this context, the first chapter of this study introduces Bourdieu's conceptual framework together with several other significant theories that are referred in this thesis to explain the issues embraced in this dissertation study. In parallel with Bourdieu's theoretical perspective which embraces“habitus, cultural and symbolic capital, and field”as“inherently historical”concepts (Steinmetz, 2011:51), an historical account of gender relationships, marriage and mate selection practices in occidental societies, Ottoman Empire and Turkish Republic are presented briefly. In this direction, as Islam still plays a determining role in mate selection and marriage practices together with ongoing customs shaped partially around these religious norms in Muslim societies, Islamic marriage and mate selection principles (together with Islamic feminists' interpretation of these norms) will be presented in this chapter as well. In addition to the historical account of marriage and mate selection and the religious interpretation of marriage and mate selection practices, mate selection theories are also reviewed in this study. In this regard, classical mate selection theories which Schmitz refers as“Mate Choice as Agency in Structures or MAS”(Schmitz, 2017: 51) are introduced together with the Bourdieusian mate selection approach Schmitz proposes. In the third place, the first chapter of this thesis also covers media field to be able to explain the“symbolic power”of media on individuals (Couldry, 2003) as individuals learn“their earliest, and often most lasting, beliefs about the social meanings of being male or female and thinking and behaving in masculine or feminine way”from media together with family, education and religion. This analysis will provide the necessary theoretical background for the investigation of self presentation of marriage website users. Besides, an analysis of mediated mate selection practices in Turkey is also introduced in this chapter. In this regard, television dating games, marriage television shows, dating and marriage websites in Turkey are presented briefly within the analysis of mediated mate selection practices. In the second chapter of this thesis, Islamic and liberal marriage websites are approached with reference to Bourdieu's“field theory”. The aim of this chapter is to present how marriage websites position themselves within the online relationship formation field. In this direction, the institutional identities of marriage websites are introduced together with the content and the architectural analysis (Papacharissi, 2009) of these websites. In this context, his chapter also covers the analysis of names, designs, connections (hyperlinks) and self-presentation infrastructures of principal marriage websites in Turkey. This analysis provides a comparison of mate selection criteria proposed by Islamic and liberal marriage websites and the mate selection criteria of Turkish society in general. Lastly, it highlights the symbolic differences between these questionnaires provided by Islamic and liberal marriage websites The third chapter of this thesis provides an account of the different ways marriage website users present themselves in marriage websites in Turkey. In the first place, it introduces a theoretical framework about the presentation of the self in general and furthermore it presents how gender, distinctive qualities of computer-mediated communications, symbolic differences of marriage websites affect users' self presentation strategies. In the second place, it introduces a detailed analysis of the self presentation of marriage websites users. This analysis highlights the similarities and differences between the ways Islamic and liberal marriage website users present themselves in these marriage websites as well as the differences between female and male users of these websites. The fourth chapter describes the habitus-based qualities of marriage website users in a more detailed manner. It also presents the perceptions of users about marriage websites, introduces their usage practices including their online self presentations, mate selection criteria, online relationship formation sequence and online / offline interactions with other members as well as it reveals users' motivations for being members of marriage websites in Turkey. In addition to these, this chapter also introduces a detailed presentation of how online marriage website users negotiate with the expectations of other users depending on their relationship goals and strategies, their gender, dispositions and capital(s). The findings of this dissertation study demonstrate that online mate selection practices can not be simply defined as practices based on personal choices within the limitations of this social space. Users' personal histories, the norms of religious field, media field and the regulations brought by the field of power as well as the distinctive features of online communication, the positioning of these Islamic and liberal marriage websites, their self presentation infrastructures, their architectures shape users' online mate selection and self presentation strategies and practices.
Benzer Tezler
- Ardahan'ın merkez köylerinde geçiş dönemleri
Transition periods in central villages of Ardahan
ELVAN SALTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Ardahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Türk ailesinde eşler arası mutluluk algısı ve beklentileri: Sakarya ili örneği
Perceptions and expectations of happiness among married couples in Turkish families: City of Sakarya sample
YADİGAR ALUŞ
- İslami evlilik sitelerinde sosyalleşme ve benliğin sunumu
Socialization and self-presentation in İslamic marriage sites
MELTEM KERİMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiGaziantep ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM KARADAĞ
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Secularization of alevis in Turkey: An extension of Steve Bruce's secularization paradigm and its application to alevi communities in Turkey
Başlık çevirisi yok
VOLKAN ERTİT
Doktora
İngilizce
2017
DinRadboud Universiteit NijmegenPROF. DR. E. VAN DER ZWEERDE
PROF. DR. C. VAN NIEUWKERK