Geri Dön

Bir akıl ilkesi olarak Kur'an'da yeter-neden prensibi

The principle of sufficient reason in the Quran as a reason principle

  1. Tez No: 475735
  2. Yazar: TALHA ÇELİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM EMİROĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Sebeplilik, Amaçlılık, Aristoteles, Kur'an, Ayet, Causality, Purposefulness, Aristotle, Quran, Verse
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 126

Özet

Antikçağ doğa filozoflarından başlayarak düşünürler her şeyin ilk nedenini aramışlar ve bu konuda farklı görüşler ortaya atmışlardır. Ama sebepleri ciddi ve bilimsel olarak inceleyen, sebepleri dörde ayırarak bunu sistemli hale getiren kişi Aristoteles olmuştur. Leibniz ise yeter-neden ilkesini doğru ve tutarlı düşünmemizi sağlayan mantık ilkelerinin arasına sokmuştur. Yeter-neden ilkesine göre meydana gelen her şeyin bir var olma sebebi vardır. Bir şeyin var olabilmesi için yeterli bir nedeninin olması gerekir. Bu ilkeye göre her sonuç bir nedene bağlıdır. O zaman bir yargının doğruluğu sebepsiz iddia edilemez. Bir yargının doğruluğunun sebebi ise yine başka bir yargıdır. Kur'an-ı Kerim'in birçok ayetinde yeter-neden ilkesinin müştakları olan sebebiyet (illiyet) ve amaçlılık (gaiyyet) ilkelerini görebiliriz. Sebeplilik bildiren ayetlerde yanılgının sebepleri, ilahi kitaplar ve özellikle Kur'an'ın indirilme sebepleri, gönderilen kitap ve peygamberlere uymayan ve onlara karşı çıkan kavimlerin helak sebepleri bildirilmiştir. Amaçlılık bildiren ayetlerde ise insanın ve insan dışındaki diğer varlıkların yaratılış amaçları ile peygamberlerin gönderilme amaçlarından söz edilmiştir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bir akıl ilkesi olan yeterneden ilkesi ile ilgili kavramlar ele alınmıştır. Aynı zamanda yeter-neden ilkesinden ortaya çıkan sebeplilik ve amaçlılık ilkeleri açıklanmış, bu ilkeler hakkında geçmişten günümüze yapılan tartışmalar üzerinde durulmuştur. İkinci Bölümde Kur'an'da sebeplilik ilkesi ile ilgili ayetler, Üçüncü Bölümde ise Kur'an'da amaçlılık ilkesi ile ilgili ayetler incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

Many thinkers and Natural Philosophers have tried to find first principle since ancient times and they created different ideas. However, only Aristotle who analysised and explained causes separated causes in four topics and he made it systematiclly. Leibniz is the philosopher who accepted the principle of sufficient reason in his logic which provides to think correctly. According to principle of sufficient reason, there is the reason for being for everything that occurring. There must be enough reason for something to happen. According to this principle, each result is connected to the cause. The reason for the correctness of a judgment is another judgment. When many verses of the Quran are implemented according to Principle of sufficient reason, we can see principle of causality and purposefulness. In many verses of Quran we can see the different forms of sufficcient reason, God explains that people and other every living things purpose of creation. When we research verses of Quran which are about causality God explains why holy scriptures and prophets were dispacted, in addition it was mentioned they will be destroyed if we don't embrace holy scriptures and prophets. The study consists of three parts. In the first part; it is explained that the principle of sufficient reason which is a reason principle and occurring principle of causality and purposefulness when this principle implement on realm of existence. It is emphasized discussions on these principles from past to present. In the second part; it is examineted the causelity principle based on the verses and verses' comments. In the third part; it is examined the principle of purposefulness based on the verses and verses' comments.

Benzer Tezler

  1. Kur'an'da müminlere yönelik hitapların Arap dili açısından tahlili

    Analysis of callings for believers in Quran in terms of Arabic language

    EMİNE SAĞLAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DilbilimErzincan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MAHMUT POLAT

  2. Kur'ân'da 'Ma'rûf' kavramı

    The concept of 'Ma'roof' in the Qur'an

    RÜVEYDA NUR DOĞRU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA BİLGİN

  3. Mevlânâ'nın insana bakışı

    Mawlana's human vision

    FATİH ARABACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinSakarya Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEZAİ KÜÇÜK

  4. İbn Rüşd'e göre nedensellik ve mucize problemi

    The problem of causality and miracle according to Ibn Rushd

    ORHAN ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN KOÇ

  5. الأصل الحسي للكلمة وقيمته في التفسير اللغوي (أعضاء الإنسان أنموذجاً)

    Lüğavi tefsirde kelimenin duygusallık kökeni ve değeri-insan organları örnekleği- / The sensory origin of the word and its value in the linguistic interpretation: Human organs as a model

    SAIF AHMED SUHAIL AL-SHAMMARI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAIBA FARHAT