XVI. yüzyıla ait olan Zeynî Efendi'nin Envârü'l-Hüdâ adlı eseri üzerine dil incelemesi
Linguistic analysis of Envârü'l-Hüdâ piece of work which was written in the XVI th century by Zeynî Efendi
- Tez No: 481129
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UĞUR GÜRSU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 402
Özet
XVI. yüzyılın ikinci yarısında yazılmış olan Zeynî Efendi'nin“Envârü'l-Hüdâ”adlı eseri, dini bir eserdir. Yazar ve eser hakkında kaynak bulunmasa da III.Murat döneminde yazılmış olduğu tahmin edilen bu eser içinde pek çok hikaye, ayet, hadisler, sahabeler ve peygamberler hakkında kıssalar bulunmaktadır. Allah'a övgüyü metnin başında ve sonunda eksik etmeyen yazar, metnin önemli bir kısmında II.Selim'in varisi olan III.Murat için de güzel bir yazı kaleme almıştır. XVI. yüzyıl Osmanlı Türkçesine geçiş dönemi olduğu için Eski Anadolu Türkçesinde olan Türkçe kelime zenginliğinin, bu dönemde yerini Farsça ve Arapçaya bıraktığını görmekteyiz. Bu dillerin hakimiyetinin ve etkisinin daha fazla olduğu düşünmekteyiz. Tezimiz üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde metnin dil özelliklerinden söz edilmektedir. İkinci bölümde metnin transkripsiyonu yapılmış ve metinde olan özel isimler hakkında dipnotta bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise sözlük ve dizin bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the second half of the 16th century, Zeynî Efendi wrote“Envârü'l-Hüdâ”as a religious writing. The book's rich content of religious tales, Quranic verses, hadiths, and tales of the prophets and their companions support the presumption of that the book was authored in the Sultan Murad III's era despite the lack of references for the book and its author. As the author praised God at the beginning and at the end of his work, he also didn't forget to praise the heir apparent of Sultan Selim II, Sultan Murad III as well. Since this text is within a lingual shifting period from Old Anatolian Language to the 16th century's Ottoman language, we can observe that many Arabic and Persian vocabularies were abandoned in favor of rich Turkish ones. Hence, it is noticed that those ruling languages have a big effect on the Turkish language itself. This thesis consists of three parts. The first part is about the properties of the text's language. The second part covers the transcript of the text itself and metadata of the names which were mentioned in the text. Whereas, the third part contains the dictionary and the vocabulary index of the text itself.
Benzer Tezler
- İznikli Mustafa Selami'nin hayatı ve eserleri
The life and books of Mustafa Selâmî İznikian
YASİN GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- Xvı. yüzyıla ait anonim bir tevarih-i al-i Osman (gramer incelemesi-metin-dizin)
An anonymous 16th century histories of Ottomans (grammer analysis-text-indices)
ŞAMİL ÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİLÂL AKTAN
- İstanbul'da XVI. yüzyıla ait beş dini yapıda bulunan müezzin mahfillerinin tezyini açıdan incelenmesi
Examination of the embellishment of muezzin structures in five religious structures of the XVI century in Istanbul
SAMİYE ERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN ERKAN KAFKAS
- Töre Bitigi örneğinde Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi hukuk terimleri
Legal terms of Kıpchak Turkic in Armenian alphabet in the example of Töre Bitik
TAGHI SALAHSHOUR HASANKOHAL
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAL KAYA
- Topkapı Sarayı Müze Kütüphanesi Hazine 1711 numaralı Mecmuanın minyatürlerinin incelenmesi
Examination of the miniatures of the Topkapı Palace Museum Library Treasury Mecmua no. 1711
TUBA ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ S. HİLAL ARPACIOĞLU