Çocuk edebiyatında kurmaca gerçeklik üzerine bir inceleme
An analysis on the fictional reality in children's literature
- Tez No: 481744
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT SEVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: çocuk edebiyatı, kurmaca gerçeklik, kurmaca eğitimi, dil ve edebiyat öğretimi, doküman incelemesi, Children's literature, fictional reality, fictional education, language and literature teaching, qualitative document analysis
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı çocuk edebiyatında kurmaca gerçekliğine somutluk kazandıran yapıyı betimlemektir. Çocuk edebiyatı yapıtlarının kurgulanması öncelikle yetişkin yazar ya da çizerin eylemine dayanır. Gerçekliğin alımlanma biçimi, çocuk ve yetişkin arasında farklılık gösterdiğinden çocuklara seslenen kurmaca evren indirgenmiş bir gerçeklik modeline dayanır. Başka bir deyişle çocuk okurun anlamlandırmakta güçlük çekebileceği durumlar, olaylar ya da düşünceler bu evrenin dışında tutulur, onun gelişim özelliklerine uygun olmayan kurgulama yöntem ve araçlarından indirgenerek yararlanılır. Bu açıdan özellikle çocuk edebiyatında kurgunun görme biçimi parçalıdır. İzlerkitlesi çocuk okur olan kurgusal yapıtlar etik bir sorumluluğa ve duyarlığa gereksinim duyar. Bu açıdan çocuk edebiyatında kurmaca gerçeklik her şeyden önce etik bir kozmostur. Etiğe benzer bir işleyişe sahiptir. Kurmacayı görünür kılan tüm katmanların da —çocuğun iyiliği için— etik evrensel değerlere dayanması gerekir. Çocuk edebiyatında kurmaca gerçekliği yapılandıran yazınsal katman çocuk okurun yaş düzeyi, ilgi ve gereksinimlerine uygun bir çeşitlilik göstermelidir. Bu katmanda öncelikle çocuk okurun gereksinim duyduğu devinimi ortaya çıkaran bir yol izlenmelidir. Çocuk okurun parçalı, canlı, devingen, karnavalistik ve kimi kurgularda da grotesk görme biçimi yakalanmalıdır. Böylece kurgunun görme biçimi daha inandırıcı ve daha estetik bir düzleme yerleştirilebilir. Gerçek dünyada genellikle yetişkin otoritesindeki çocuk okur, kurmaca evren aracılığıyla kendine güvenli ve özgür bir devinim alanı bulur. Özellikle karnavalistik çocuk karakterler, çocuk okur için birer eşduyumsal özdeşim imgelerine dönüşürler. Yetişkin denetiminden sıyrılan bu tür karakterlerin gücü ellerine almaları çocuk okur için bir umut kaynağı olur. Bu nedenle kurgusal çocuk edebiyatı yapıtlarında çocuk karakterlere güç verilmeli ve bireyin toplumsal kurumlar üzerindeki dönüştürücü gücü sezinletilmelidir. Hem sempatiye hem de eşduyumsal süreçlere dayanan kurgulama edimi çocuk edebiyatı açısından sevgi temeline dayanmalı, umudu diri tutmalı ve evrensel etik değerlere göre biçimlendirilmelidir.
Özet (Çeviri)
This study, which was carried out by the document analysis in the qualitative research, consists of five parts. The aim of this study is to describe what makes the fictional reality in the children's literature to be real/concrete. The fictionalizing period of children's literature works are primarily based on the performance of the adult writer and illustrator. As the comprehending form of reality are differentiated between the children and adults, the fictional cosmos addressing to the children presents a reduced/reified reality model. Situations, events, or thoughts, which could be difficult to make clearer sense by the child reader are kept away from this cosmos and the methods and tools of fictionalizing that are inappropriate for their developmental characteristics are benefitted reducing in the fictional works addressing the children. From this point of view, the style of handling fiction especially in children's literature is fragmented. The works addressing to the child reader are on an ethical responsibility and sensitivity. For this reason, the fictional reality in the children's literature are above all an ethical cosmos. It has practically a similar function to ethics. All layers which make the fiction visible are expected to base on an ethical code of universal sensitivity— especially for the well-being of the child. The literary layer should vary in accordance with the child's age level, interests and needs. In this layer, a path should be followed to reveal the movement that child reader needs. The lively, dynamic, carnivalesque, and even grotesque in some fictions ways of seeing of child reader should be emphasized. Thus, the ways of seeing the fiction could be more persuasive/convincing and more aesthetic. In the real world, child reader usually under adult authority finds himself a safe and free experimental area of development through fictional cosmos. In particular, carnivalesque child characters become empathic identification images for child reader. The fact that these types of characters getting rid of the adult control in turn take the control is a source of hope for child readers. For this reason, child characters in fictional children's literature works should be empowered and should be sensed them the transformative power of the individual on social institutions. The fictional performance consisting of both sympathies and empathic processes should be based on love in terms of children's literature, kept the hope alive and shaped according to universal ethical codes.
Benzer Tezler
- Nabizade Nazım'ın eserlerinde kadın ve çocuk eğitimi
Women and child educations in Nabizade Nazım works
NİSA AYFER ERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- An analysis of ideological discourse in an ambivalent text from the perspective of semiotics of translation: The case of Just So Stories by Rudyard Kipling
Muğlak bir metindeki ideolojik söylemlerin çeviri göstergebilimi açısından incelenmesi: Rudyard Kıplıng'in Just So Storıes örneği
YASEMİN ÇETİN UYSAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KULELİ
- Şükran Kurdakul'un hayatı ve şiirleri üzerine bir araştırma
A resarch on the life and poems of Şükran Kurdakul
HATİCE YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Die Metafiktion in der zeitgenössischen kinder und jugendliteratur
Çağdaş çocuk ve gençlik edebiyatında üstkurmaca
YELDA FİLİZ ORAL
Yüksek Lisans
Almanca
1998
Alman Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ ECEVİT
- Erol Büyükmeriç'in çocuk kitaplarındaki kurmaca gerçeklik
Fictional reality in children's books written by Erol Büyükmeriç
AYŞE CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER