Geri Dön

Platon ve Sartre'da varoluş ve öz ilişkisi

The relation between existence and essence in Plato and Sartre

  1. Tez No: 481817
  2. Yazar: MEHMET TÜRKAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEHRA GÜL AŞKIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: varoluş, idea, eidolon, kendinde-varlık, kendisi-için-varlık, başkası-için-varlık, hiçlik, aşk, pay alma, fenomen, özgürlük, olumsuzlama ve iç daralması, Existence, Essence, Idea, Eidolon, Being-in-itself, Being-for-itself, Being-for-another, Nothingness, Love, Partaking, Phenomenon, Freedom, Negation ve Angst/Nausea
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 261

Özet

Üç ana bölüme ayrılan Tez, varoluş-öz ilişkisinde felsefi yönelimi açısından öz kavramına tutunan Platon ile her türlü özcü anlayışla karşıtlık içinde duran Sartre'ın karşılaştırmalı bir incelemesinden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Platon'un, diyaloglarının kronolojisi içinde varoluş ve öz arasındaki ilişkinin hangi kavram çatıları altında sorunsallaştırıldığı ve nasıl geliştirildiği ele alınmıştır. Çalışmada Menon diyalogunda örtük bir şekilde ifade edilen ve Devlet diyalogunda keskin bir ayrımın konusu olan özcü anlayışın, Phaidon Timaeus ve Epinomis diyaloglarında insanda beden-ruh düalizmi olarak nasıl şekillendiği ele alınmıştır. Felsefe tarihinde özcü düşüncenin babası olarak nitelendirilen Platon'un keskin düalizminden doğan varoluş ve öz arasındaki“ilişki”problemi bilindiği gibi Parmenides diyalogundaki tartışmalara dayanır. Bu bölümde, ayrıca, Theatetos ve Sofist diyaloglarında formların en geneli olarak“varoluş”ve öteki formlar arasındaki ilişkinin yanı sıra, formlar arasındaki ilişki bağlamında Platon'da“hiçlik”kavramının nasıl temellendirildiği incelenmiştir. Bunlara ek olarak, Symposium diyalogunda, arzu kipindeki güç olarak eros'un varoluş ve öz arasındaki uçurumu kapatma girişimindeki rolü incelenmiştir. İkinci bölümde, varoluş-öz ilişkisi sorunsalında Platon'dan farklı bir felsefi yönelime sahip olan Sartre'ın, varoluş ve öz ayrımında“varoluşa”,“öz”karşısında öncelik taşıyan düşüncelerine yer verilmiştir. Bu çerçevede Sartre'ın Opus Magnumu olan“Varlık ve Hiçlik”teki düşüncelerinin“varoluş”kavramı perspektifinden izinden yürünerek Onun,“kendinde varlık”ve“kendisi için varlık”arasındaki ayrım üstünde yükselttiği fenomenolojik ontolojisi bağlamında içdaralması, hiçlik, özgürlük, utanç ve öznelerarasılık sorunsalı analiz edilmiştir. Sartre'ın bu çerçevede ortaya koyduğu düşüncelere eşlik eden ve varoluş kavramının öze önceliğini vurgulayan temel iddiası insanın kristalleşmiş özgürlük olduğu diyesi“özgürlüğe mahkum olduğu”düşüncesidir. Tez'in üçüncü bölümünde ise varoluş ve öz ilişkisi bağlamında Platon ve Sartre'da ulaşılan temel ayrımlarla birlikte, kimi ortak düşünceler belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The thesis, which is divided into three main chapters, consists of a comparative review of Plato, who clings to the concept of Essence in terms of his philosophical orientation, and Sartre who stands in a contrast with all kinds of essentialist understandings. In the first chapter, following the chronology of the dialogues of Plato we have dealt with the question regarding in which conceptual frames the relationship between the Existence and Essence is problematized and how the problem developed further. We have also dealt with how the essentialist approach, which is implicitly expressed in Menon but has become a matter of sharp distinction in Republic, is molded as the dualism of body and mind in Phaidon, Timaeus, and Epinomis. The problem of the relationship between Existence and Essence, which arises from the sharp dualism of Plato, who is known as the father of the essentialist thought, is based on the discussions in Parmenides (dialogue). In this chapter, we have also examined how the concept of Nothingness is grounded in Plato in the context of the relations among the forms, as well as the relations between Existence as the most general of the forms and other forms in Theaitetos and Sophist. Additionally, we have examined the role of Eros as the power in the mode of desire in the attempt to bridge the gap between the existence and essence. The second chapter includes the thoughts of Sartre (who has a different orientation in the problematic of existence-and-essence from Plato) that give precedence to Existence over Essence. In this framework, tracing the thoughts of Sartre in his Opus Magnum 'Being and Nothingness' from the perspective of the concept of Existence, we have analyzed the problematic of nothingness, freedom, shame and intersubjectivity in the context of his phenomenological ontology which he has constructed on the basis of the distinction between“being-in-itself”and“being-for-itself”. The fundamental claim of Sartre, which accompanies the thoughts that he has presented within this framework and emphasizes the precedence of Existence over Essence, is that the man is the crystallized freedom, that is it is“condemned to be free.”And the third chapter of the thesis determines some common thoughts of Plato and Sartre, together with the fundamental differences that have been reached by the two.

Benzer Tezler

  1. Heidegger ve Sartre'da varoluş-öz kavramlarının ilişkisi açısından hümanizm sorunu

    Humanism issue in terms of relation of existence-essence notions in the philosophy of Heidegger and Sartre

    ERDAL GÜRSUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    FelsefeHacettepe Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÇETİN TÜRKYILMAZ

  2. La recepción de la poesia de Antonio Machado desde el punto de vista del 'yo poético' y la 'temporalidad' en el siglo XX

    Antonio Machado'nun şiirlerinde 'şiirsel ben' ve 'zamansallık' kavramlarının XX: Yüzyıl boyunca alımlanması

    OLCAY ÖZTUNALI

    Doktora

    İspanyolca

    İspanyolca

    2005

    Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUKADDER YAYCIOĞLU

  3. Kant ve Sartre'da özgürlük problemi

    The problem of freedom in Kant and Sartre

    AŞKIM ŞANLIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    FelsefeAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDAL İSBİR

  4. Resim sanatında ekspresif bedenin melankoli kavramı ile ilişkilendirilmesi

    Association of expressive body with the concept of melancholy in the art of painting

    NESLİ TÜRK

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. EMRE ZEYTİNOĞLU

  5. Проблема «я» в эпоху современных технологий (философский анализ)

    Çağdaş teknolojilerin dönemindeki 'Ben' meselesi (Felsefi analiz)

    MİRA SUYUNOVA

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2023

    FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CILDIZ URMANBETOVA