Geri Dön

Discourse-pragmatic analysis of negation markers in Turkish: A corpus evidence on pragmatic markers

Türkçede olumsuzlama biçimbirimlerinin edimbilimsel belirleyiciler olarak söylemsel işlevleri: Derlem temelli bir inceleme

  1. Tez No: 481824
  2. Yazar: SERAP ALTUNAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SERA YEŞİM AKSAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 171

Özet

Edimsel belirleyiciler sözlü iletişimde işlevsel anlamda görev yapan son zamanlarda edimbilim, söylem çözümlemesi, konuşma çözümlemesi gibi alanlarda bütünsel bir yaklaşımla incelenen sözcüklerdir. Yapılan bu çalışmalarda herhangi bir sözcük türüne ait dilbilimsel birimlerin sadece o sözcük türüne özgü işlevlerinin olmadığı, bu dilbilimsel birimlerin söylem içerisinde bilgi akışını sağlayan pek çok farklı işlevlere sahip olduğu gözlenmiştir. Bu araştırma, Türkçede bu zamana kadar durum bağlamı ve edimsel yorumlama kavramlarına değinmeden, ses bilimsel, söz dizimsel, biçim bilimsel ve anlam bilimsel kuramlar çerçevesinde, sadece olumsuzlama işlevi dikkate alınarak incelenen dilbilimsel birimlerden yok, cık ve hayır üzerinde durmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışma sözü edilen dilbilimsel birimleri sözlü iletişimde işlevsel anlamda görev yapan sözcükler olarak ele almaktadır. Konuşma çözümlemesi ve işlevsel-edimbilim yaklaşımı çerçevesinde birleşen bütüncül bir yöntemle bu edimsel belirleyicilerin temsil gücü yüksek bir derlem veritabanı olan Sözlü Türkçe Derlemi (STD) aracılığıyla nicel ve nitel yönlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Sonuç olarak, konu değiştirme, bağdaşıklık, konuşma sırası alma stratejisi, metinsel bağlamda onarım gibi işlevlerin olduğu Metinsel-Bağlamsal alan ve söz eylem, dayanışma, nezaket stratejisi, etkileşimsel bağlamda onarım gibi işlevlerin olduğu Etkileşimsel-Anlatımsal alan olmak üzere iki işlevsel alan göz önüne alınarak derlemden yapılan inceleme cık hariç hayır ve yok edimsel belirleyicilerinin çok işlevli iletişimsel görevleri yerine getirdiğini; diğer bir deyişle, çoğu zaman eş zamanlı olarak hem metinsel hem de etkileşimsel işlevleri olduğunu göstermiştir.

Özet (Çeviri)

Pragmatic markers, functionally oriented group of expressions or linguistic items in“talk-in-interaction”, have been recently studied holistically especially within the disciplines of pragmatics, discourse analysis and conversation analysis. Generally speaking, these studies remark that the linguistic units in any grammatical category perform not only functions peculiar to that grammatical category but also various pragmatic functions within the context of communication. The present study dwells on the linguistic units hayır, cık, and yok in Turkish which have, thus far, been examined in the fields of phonetics, syntax, morphology and semantics, viz. structure of language, paying attention to the only negation function without considering the notions of context of situation and pragmatic interpretation. In this sense, this study draws on these linguistic units as functionally oriented group of expressions in“talk-in-interaction”and it aims at identifying qualitative and quantitative aspects of hayır, cık, and yok as pragmatic markers in Turkish spoken conversational discourse through a representative corpus-database, Spoken Turkish Corpus (STC) within the analytic framework of conversation analysis and functional-pragmatic approach. Hereby, detailed analysis on these PMs from the STC in regard to two functional domains, namely, Textual-Contextual Domain including functions of topic shift, coherence, turn-taking management and misunderstanding management at textual level and Interactional-Expressive Domain including functions of speech-related acts, solidarity orientation, and misunderstanding management at speaker and hearer orientation level showed that hayır and yok as pragmatic markers, except cık carry a complex conversational workload, and namely appear to have both textual and interactional uses, most of the time simultaneously.

Benzer Tezler

  1. A corpus analysis of multiple negation in Turkish

    Türkçedeki çoklu olumsuzluğun bir derlem analizi

    CAN ÖZBEY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    DilbilimBoğaziçi Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİDAR AKAR

  2. Beyond ( post- ) critical architecture: A realist perspective

    ( Post- ) critical mimarının ötesinde: Realist bir perspektif

    MOHAMMAD AZAD KANAANI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    Prof. Dr. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU YÜKSEL

  3. A pragmatic analysis of Turkish discourese particles: Yani, işte and şey

    Türkçe söylem belirleyicilerinin edimbilimsel açıdan incelenmesi: Yani, işte ve şey

    ERKAN YILMAZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRİYE RUHİ

  4. Pragmatic analysis of president Joe Biden victory and inaugural speech with special reference to speech act theory

    Başkan Joe Biden zaferinin pragmatik analizi ve konuşma edimi teorisine özel referansla açılış konuşması

    PAULİNE RAİSSA ATANGANA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Dilbilimİstanbul Aydın Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VEYSEL KİLİÇ

  5. A pragmatic analysis of deixis in Jane Austen's 'Pride and Prejudice

    Jane Austen'ın 'Aşk ve Gurur' adlı eserindeki dış-bağlamsal yapının edimsel bir analizi

    ADWAA SABAH SHUKUR AL-TEKREETI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Batı Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. PHILIP GLOVER