Geri Dön

Karapir-Ortaköy (Akdağmadeni-Yozgat) granitoyitinde alterasyon ve eser element jeokimyası incelemeleri

Alteration and trace element geochemistry of Karapir-Ortakoy (Akdagmadeni-Yozgat) granitoid

  1. Tez No: 482541
  2. Yazar: ORBAY BAŞDELİOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÖKCE
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Karapir-Ortaköy Granitoyiti, Akdağmadeni İlçe merkezinin kuzeydoğusunda, Akdağmadeni Metamorfitleri'ni kesecek şekilde yerleşmiş olup metamorfitlerin derince aşındığı yerlerde yüzeylemektedir. Mikroskopik ve jeokimyasal incelemeler granitik bileşimde olduğunu göstermiştir. Kimyasal analiz sonuçlarının çeşitli diyagramlardaki konumları; granitik kütleyi oluşturan magmatik eriyiğin homojen olmadığına veya daha sonradan gelişen asimilasyon veya magma karışımı olayları ile heterojenleştiğine işaret etmektedir. Bu heterojenliğe rağmen analiz sonuçlarının çeşitli diyagramlar üzerinde bileşim olarak genellikle S-tipi granitoyitler çevresinde, bazan ise A-tipi granitoyitler çevresinde kümelendiği görülmektedir. Alkali karakter bakımından; granitik kütlenin alkaliler bakımından zengin olduğu ve yüksek K- kalkalkali ve alkali-kalsik bileşimde olduğu belirlenmiştir. Alümina doygunluk bakımından, bir örnek dışında örneklerin tamamının, metalüminalı karakterde olduğu görülmüştür. Köken malzemeyi belirlemeye yönelik olarak hazırlanmış eser elementlerin ve nadir toprak elementlerinin kondirite göre normalize edilmiş desen diyagramları üzerinde örneklerin incelenen tüm elementlerce zenginleşmiş oldukları ve üst kabuk malzemesine benzer desenler oluşturdukları görülmüştür. Jeotektonik ortamları belirlemek amacıyla hazırlanmış diyagramlar üzerinde ise; genellikle volkanik yay granitoyitleri (VAG) alanında, konumlandıkları görülmüştür. Yay bölgelerinde oluşmuş S- tipi granitoyidlerde, hidrotermal çözeltiler etkisiyle greysenleşme türü alterasyonların gelişmesi, W, Sn, Pb, Zn, ±U, ±Th, NTE ve Ag gibi elementlerin zenginleşmesi ve değişik tiplerde maden yataklarının oluşması beklenir. İncelenen granitik kütle çevresinde Pb-Zn±Cu içeren cevherleşmeler gözlenmekte ve genellikle skarn tipi yataklar oldukları kabul edilmektedir. İnceleme alanı içindeki granitik kütleden alınmış örneklerde; Mo, W, U, Th ve Be içeriklerinin KKO ve DKGO değerlerine göre zenginleştikleri ve yöredeki ganitoyit kütlesinin bu elementler için cevherleşme oluşturma potansiyeline sahip olduğu, Sn ve ∑NTE bakımından kısmen zenginleştiği ancak cevher oluşturma potansiyeli oluşturmadığı, Cu, Pb, Zn, Mn içeriklerinin düşük olduğu ve yatak oluşturma potansiyelinin düşük olduğu belirlenmiştir. Çevresinde, Cu-Pb-Zn cevherleşmeleri bulunmasına karşın granitoyit kütlesinin bu elementler bakımından fakir olması, bu elementlerin hidrotermal çözeltiler tarafından yıkanıp cevherleşme alanlarına taşındığı ve bu nedenle fakirleştikleri şeklinde yorumlanabilir. Ancak, alınan örneklerde yapılan hidrotermal alterasyon incelemeleri, hidrotermal çözelti faaliyetlerinin plutonik kütlenin iç kısımlarında fazla etkili olmadığını, yalnızca plutonik kütlenin dış kısımlarında Akdağmadeni Metamorfitlerine ait mermerler ve şistler ile olan dokunaklarının yakınlarında 100m' yi geçmeyen genişlikte zonlar halinde sınırlı yerlerde geliştiğini göstermekte olup cevher oluşturucu çözeltilerin belirtilen dokunaklar boyunca hareket ettiği ve etkili olduğuna işaret etmektedir. Bu nedenle belirtilen elementlerin granitik kütleden yıkanmış olma olasılığı düşük gözükmektedir. Sonuç olarak; yöredeki cevherleşmelerin oluşumunda granitik kütlenin kaynak olarak önemli bir potansiyel oluşturmadığı, ancak ısıtıcı bir kütle olarak etkili olmuş olabileceği kanaatine varılmıştır.

Özet (Çeviri)

Karapir-Ortaköy Granitoid intruded into Akdağmadeni Metamorphics and is cropt out at the NE of Akdağmadeni Town, where the mentioned metamorphics were eroded. Microscopic and geochemical investigations showed that this plutone has granitic composition. Evaluation of the geochemical results on various diagrams indicated that the magmatic melt was not well homogenized or heterogenized by asimilation and magma mixing processes. Geochemical results are mostly located around the average values of S-type and rarely A-type granitoids. Alkali characteristic of the plutone is high and show high-K calk-alkalin and alkali-calcic composition. Alumina saturation index indicates metaalumine composition. Chondirite normalized trace elements and rare earth elements spider diagrams point out upper crust as the source material. Most of the samples plot in the areas determined for the volcanic arc granitoids. S-type granitoids occured within the volcanic arc environments are expected to show greisenisation type alterations and enriched with W, Sn, Pb, Zn, ±U, ±Th, REEs and Ag and cause to form various styles of mineralisations of these elements. Pb-Zn±Cu bearing depoists and prospects are seen around the investigated granitoid and are assumed as granitoid related skarn type occurences. Analysed samples are reach in Mo, W, U, Th and Be comparing with the average values in continental crust and low calcium granitoids and point out that the investigated granitoid has ore forming potantial for these elements. Sn and ∑REEs contents are silightly high but there is no ore forming potancials. Cu, Pb, Zn and Mn contents of the elements are very low and there is no potantial of ore forming. The low contents of the Cu-Pb-Zn in the investigated plutone, while the ore depoits and prospects are present in the area, may be explained by leaching and mobilization of these elements by hydrothemal fluids. But, hydrothermal alteration studies show that the finger prints of the hydrothermal fluids are very low within the internal parts of the plutone and the effect of hydrothermal fluids is only seen around the contact between Akdağmadeni metamorphics and garnitoid in zones less than 100m width, and the ore forming fluids must be flowed along this contact, not in the plutone, and the possibility of leaching of these elements from host plutone is very low. As a result, the granitoitic plutone is not seem to be productive plutone for the Cu-Pb-Zn deposits and prospects within the investigated area it seems only have acted as heat source for the hydrothermal fluids.

Benzer Tezler

  1. Akpınarbeleni (Yıldızeli-Sivas) altın cevherleşmesinin jeolojisi

    Akpinarbeleni (Yildizeli-Sivas) geology of gold mineralization

    FULYA DİDEM TAVŞANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeoloji MühendisliğiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET GÖKCE

  2. Akdağmadeni (Yozgat) Pb - Zn yatakları çevresindeki metallerin bitkilere yansımaları

    Reflection of the metals nearby the Akdağmadeni (Yozgat) Pb - Zn deposits to plants

    NASUH AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Jeoloji MühendisliğiBozok Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜLLÜ KIRAT

  3. Determination of some trace elements in Gediz River sediments

    Gediz Nehri sedimentlerinde bazı eser elementlerin tayini

    CANAN KARAPİRE

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1998

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Kimya Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSAMETTİN AKÇAY

  4. Arbüsküler mikorizal fungusların domateste bakteriyel benek hastalığına (Pseudomonas syringae pv. tomato Okabe) ve bitki gelişimine etkileri

    Effects of arbuscular mycorrhizal fungi on tomato bacterial speck disease (Pseudomonas syringae pv. tomato Okabe) and plant growth

    MELİS KARAPİRE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    ZiraatSüleyman Demirel Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜLYA ÖZGÖNEN ÖZKAYA

  5. Van'daki liselerde olasılık öğretiminde görülen kavram yanılgıları

    Concept misunderstandings in probability education at Van high schools

    İBRAHİM KARAPÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    MatematikYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Matematik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. KADİR KUTLU