III. Murat Döneminde Divân-ı Hümâyûn gündeminde Osmanlı köyü ve köylüsü
Ottoman villages and villagers in the agenda of Imperial Court During Murat III reign
- Tez No: 483264
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÜNEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
Bu çalışmada, III. Murat Döneminde Divan-ı Hümâyûn gündeminde osmanlı köyü ve köylüsü mühimme defterlerine dayanılarak incelenmiştir. Osmanlı Devleti'nin taşra teşkilatında önemli bir yere sahip olan karyelerin (köylerin), XVI. yüzyılın ikinci yarısında nasıl yapılandıkları, köy oluşumunda hangi özelliklerin ön plana çıktığı, köy hudutlarının belirlenmesinde hangi ölçütlere bakıldığı, köyün demografik yapısının köy oluşumundaki yeri ve önemi tespit edilmiştir. Çalışmamızda; serhad köylerinde yaşanan ve gelişen hadiselerin merkezî hükümette nasıl yankılandığı ele alınıp açıklanmıştır. Köylülerle; konar-göçer Türkmenler, Kürtler ile Çingeneler arasında yaşanan sorunların neler olduğu, köylülerin eşkıyalar ve ehl-i örf, ehl-i şer'le yaşamış oldukları sorunlar, bu sorunların“mühimme defterlerine”yansımaları, köylülerin yapılan haksızlıklar karşısında nasıl bir tavır aldıkları tetkik edilmiştir. Köylülerin, ehl-i örf, ehl-i şer' ve eşkıyalar tarafından gelir kapısı olarak görülerek bunların çeşitli zulümlerine maruz kaldığı belirtilmiştir. Ardından Divan-ı Hümâyûn'un, köylünün hak aramasında icra ettiği fonksiyonu ile dönemin padişahı III. Murat'ın taşrada önemli bir üretim merkezî olan köylerin muhafazası hususunda göstermiş gayretleri, incelenip araştırılmıştır. Bu araştırma sayesinde; XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti'nin taşradaki önemli bir üretim gücü olan köylerde yaşanan hadiselerin, merkezî hükümet tarafından nasıl değerlendirildiği, devletin köy ve köylülere nasıl baktığı, belgelere dayanılarak değerlendirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin, dâhili (genellikle Anadolu ve Rumili Eyaletleri ile Şam Eyaletlerinde) bölgelerinde bulunan köyleriyle, sınır boylarındaki köylerinde, meydana gelen olayların farklılıkları ortaya konularak; sınır boylarındaki köylerde, devletin varlığına karşı isyan hareketleri yaşanmışken, devletin dâhili (genellikle Anadolu ve Rumili Eyaletleri ile Şam Eyaletlerinde) bölgelerinde bulunan köylerde, yaşanan olayların isyan nitelikli olmadığı, ehl-i örf, ehl-i şer ile eşkıyaların zulmüne karşı hak arama ya da zulme mani olmak için yapılan bir eylem olduğu belirtilmiştir. XVI. yüzyılın ikinci yarısında yaşanılan bütün sorunlar karşısında devletin; gerekli önlemleri alıp eşkıyalık olaylarını bastırmaya çalışmış olduğu ve bozulan kamu düzenini yeniden tesis etmek için mücadele etmiş olduguna değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, Ottoman villages and villagers in the agenda of Imperial Council in the reign of Murat III are researched in accordance with Imperial Council Records. Villages, having a great importance in urban administration in Ottoman Empire, are studied about how they are structured in the century they have been, what the outstanding features of villages are, what measurements are done in determining village borders, and the importance and place of demographical features of these villages about formation of villages are. During the research, we have put emphasis on what events in villages were echoed in the imperial court. Troubles between villagers and nomads, Kurds and gypsies, problems between villagers and public administration and military administration, reflections of these problems in the Imperial Council Records, how the villagers react against unlawful actions towards themselves are also investigated. It is stated that villagers have been a source of income for public administrators and military administrators by being faced with various tortures. Following this, the study has focused on the function of the Imperial Council in efforts of villagers seeking justice and on personal efforts of Murat III about protection of villages that are greatly important centers for production in the country. With the help of this study, one can evaluate how the Imperial Court saw the events in villages where has been a major source of production in the country, and how the State saw the villages based on official records. By being put forth the differences of events which occurred ot Ottaman Empire's internal territories and border villages (usually Anatolia and Rumelia Provinces and Damascus Province); when there were experienced rebellion movements against the state being at the villages which located in borderline, it is indicated that at the interior villages of state (usually Anatolia and Rumelia Provinces and Damascus Province) the events were not a rebellion which they claimed their rights or were an entrammeling of cruelty against homebred of custom and stuipulations and brigand. By determining the differences between events in the inland villages and frontier villages, it can be stated that there has been rebels in frontier villages while inland villages have shown no clue for rebel against the State, just a reaction against tortures by military and public administrators. In relation to all these incidents in the last quarter of 16th century, the State has taken necessary measures and tried to suppress all revolts and made great effort to reform the corrupt public and military administration.
Benzer Tezler
- 39 numaralı Mühimme Defteri'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (s.119-240)
The transkription and evalutaion of Muhimme Register no 39 (119-240)
MURAT YAZICI
- III.Ahmed Devri teşrîfâtı (A.D.346:1716-1718)
III.Ahmed Period protocol (A.D.346:1716-1718)
FAHD ALHAMAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ KARACA
- 52 numaralı Mühimme Defteri'nin (H. 991-992/ M. 1583-1584) transkripsiyon ve değerlendirilmesi (S. 121-250)
The transcription and evaluation of Muhimme Registers numbered 52 (991-992 by Hijri, 1583-1584 by Gregori̇an calender) (Pages 121-250)
VOLKAN MERİÇ
- 33 nolu Mühimme Defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirmesi (Sayfa 1-190)
The transcription and evalution of 33 Mühimme Registers (Pages 1-190)
ÖZGE TENEŞ
- 73 numaralı Mühimme defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (1-120)
Transkripsiyon and evalution of number 73 Mühimme registers (1-120)
YUNUS KIRAYİT