Madde kullanımı risk profili ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
The validity and reliability study of the Turkish version of the substance use risk profile scale
- Tez No: 487261
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA ÇÖP
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Uyuşturucu Alışkanlığı ve Alkolizm, Psychiatry, Psychology, Drug Addiction and Alcoholism
- Anahtar Kelimeler: Ergen, Madde Kullanım Bozuklukları, Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeği, Adolescent, Substance Use Disorders, The Substance Use Risk Profile Scale
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Çocuk Sağlığı ve Has. Hematoloji Onkoloji Eğt. Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kliniği, Ankara. e-mail: [email protected] Amaç: Ergenlerde madde kullanımı ve risk profili değerlendirmesinde pek çok tanı ve tarama aracı kullanılmaktadır. Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeği (MKRPÖ, Substance Use Risk Profile Scale [SURPS]) madde kullanma riskini belirlemek amacı ile geliştirilmiş; 4 faktörden oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçektir. Anksiyete duyarlılığı, umutsuzluk, heyecan arama ve dürtüsellik olmak üzere madde kullanımına yatkınlıkla ilişkilendirilen dört kişilik özelliğinin değişkenliğini ölçmektedir. Pek çok dilde oldukça iyi psikometrik özellikleri olan MKRPÖ ergenlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, MKRPÖ'nün Türkçe formunun iç tutarlılığı, test tekrar test güvenirliği, yapı geçerliği ve ölçüt geçerliğini değerlendirerek Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Yöntem: Kesitsel nitelikte olan çalışmamızın örneklemini Ankara ilinde sosyodemografik açıdan düşük ve yüksek düzeyi temsil eden nitelikte iki ayrı okulda okuyan yaş ortalaması 15.58 (±1.03) olan 14-19 yaş aralığındaki 875 ergen oluşturdu. Veri toplama araçları olarak Sosyodemografik Veri Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri, Barratt Dürtüsellik Ölçeği, Arnett Heyecan Arama Ölçeği ve MKRPÖ kullanıldı. Test tekrar test tutarlılığı ölçümü için ölçeklerin uygulanmasından 30 (±10) gün sonra rastgele 75 ergen aynı araştırmacı tarafından yeniden MKRPÖ ile değerlendirildi. Madde kullanımı risk profili ölçeğinin geçerliği ve güvenilirliğinin değerlendirilmesinde, ölçeğin iç tutarlılığı Cronbach alfa, madde silindiğinde Cronbach alfa ve madde toplam korelasyon değerleri ile, yapı geçerliği açımlayıcı faktör analiz yöntemi ile, ölçüt geçerliği ve test tekrar test güvenirliği Pearson korelasyon yöntemi ile hesaplandı. Bulgular: Güvenirlik bulguları incelendiğinde Cronbach alfa değeri 0.728 olarak bulundu. Umutsuzluk, heyecan arama, dürtüsellik ve anksiyete duyarlılığı alt ölçekleri için Cronbach alfa değerleri sırasıyla 0.758, 0.707, 0.668 ve 0.658 olarak saptandı. Test tekrar test tutarlılığı ölçümü amacı ile 75 ergen 30 (±10) gün ara ile değerlendirildi, umutsuzluk, heyecan arama, dürtüsellik ve anksiyete duyarlılığı alt ölçek puanlarının Pearson korelasyon katsayıları sırasıyla 0.779, 0.703, 0.608 ve 0.646 olarak hesaplandı. Geçerlik kapsamı içinde, yapı geçerliği ve ölçüt geçerliği incelendi. Yapı geçerliğinin değerlendirilmesi amacı ile yapılan faktör analizinde, özdeğer istatistiği 1'den büyük olan toplam varyansın %49.67'sini tanımlayan 5 faktör elde edildi. Faktör sayısı 4'e sabitlenerek analiz yinelendi, dört faktörlü çözümün toplam varyansın %45.18'ini açıkladığı belirlendi. Umutsuzluk, heyecan arama, dürtüsellik ve anksiyete duyarlılığı alt ölçeklerinde sırasıyla 7, 6, 5 ve 5 madde yer aldığı ve madde faktör yüklerinin 0.338-0.845 arasında değiştiği saptandı. Ölçüt geçerliğinin değerlendirilmesi amacı ile, MKRPÖ umutsuzluk, heyecan arama, dürtüsellik ve anksiyete duyarlılığı alt ölçek puanları, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri, Barratt Dürtüsellik Ölçeği ve Arnett Heyecan Arama Ölçeği puanları ile karşılaştırıldı, genellikle anlamlı ancak zayıf-orta düzeyde korelasyon bulundu. Sonuç: Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgular MKRPÖ'nün geçerli ve güvenilir olduğu konusunda açık kanıtlar sağlamıştır. Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeği standardize ölçüm aracı özelliklerini taşımaktadır. Madde Kullanımı Risk Profili Ölçeğinin madde kullanım bozuklukları alanında yapılan çalışmalara ve klinik uygulamaya katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: Many diagnostic and screening tools are used in adolescents to evaluate substance use and risk profile. The Substance Use Risk Profile Scale (SURPS) which was developed to determine the risk of substance use, is a valid and reliable scale consisting of 4 factors. It evaluates the variability of the four personality traits that are associated with substance abuse, including anxiety sensitivity, hopelessness, sensation seeking and impulsivity. SURPS which has quite good psychometric properties at many different languages, is widely used within adolescents. The aim of this study is to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of SURPS by examining internal consistency, test retest reliability, construct validity and criterion validity. Method: The sample of our cross sectional study was consisted of 875 adolescents aged between 14-19 years with a mean age of 15.58 (±1.03) from two high schools representing high and low socio-demographic levels in Ankara. Sociodemographic Data Form, Beck Hopelessness Scale, State Trait Anxiety Inventory, Barratt Impulsivity Scale, Arnett Inventory of Sensation Seeking and SURPS were used as data collection tools. 30 (±10) days after the first evaluation, randomly selected 75 adolescents filled SURPS for test retest consistency. The validity and reliability of the substance use risk profile scale was evaluated with using Cronbach alpha for assessing the internal consistency of the scale; Cronbach alpha and item total correlation values for deleted items. The construct validity was analyzed by descriptive factor analysis method. Criterion validity and test retest reliability were calculated by Pearson correlation method. Results: The Cronbach alpha value for the reliability was 0.728. The Cronbach alpha values for the subscales of hopelessness, sensation seeking, impulsivity and anxiety sensitivity were 0.758, 0.707, 0.668 and 0.658, respectively. Pearson correlation coefficients of hopelessness, sensation seeking, impulsivity and anxiety sensitivity subscale scores were 0.779, 0.703, 0.608 and 0.646, respectively. Within the scope of validity, the construct validity and criterion validity were examined. Factor analysis conducted to assess the construct validity revealed 5 factors with eigenvalue statistics greater than 1 which were accounted for 49.67% of the total variance. The factor numbers were fixed at 4 and the analysis was repeated. It was determined that the four factor solution explained 45.18% of the total variance. There were 7, 6, 5 and 5 items in the subscales of hopelessness, sensation seeking, impulsivity and anxiety sensitivity, respectively and item factor loadings were found to vary between 0.338 and 0.845. For assessing the criterion validity, the scores of the subscales (hopelessness, sensation seeking, impulsivity and anxiety sensitivity) of SURPS were compared with Beck Hopelessness Scale, State Trait Anxiety Inventory, Barratt Impulsivity Scale and Arnett Inventory of Sensation Seeking scores, and generally significant but weak-to-moderate correlations were found. Conclusion: The findings of our study provide clear evidence that the Turkish version of SURPS is valid and reliable. The Turkish version of SURPS has characteristics of standardized measurement tool. The Substance Use Risk Profile Scale is thought to contribute to studies and clinical practice about substance use disorders.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyleri ve madde kullanım riski arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between high school students' levels of self-efficiency and the risk of substance use
ELİF SEDA TOKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL ONUR NOYAN
- Madde kullanan ve kullanmayan erbaş/erlerin ebeveyne bağlanma, depresyon düzeyleri ve stresle başa çıkma stillerinin incelenmesi
Investigation of parental attachment and coping strategies, depression scores associated with substance use status in soldiers and recruits
KEMAL KOÇHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAHSİN İLHAN
- Yetişkinlerde alkol ve madde kullanımına; çocukluk çağı olumsuz yaşantı deneyimi, psikolojik sağlamlık ve algılanan sosyal destek etkisi
The effects of adverse childhood experiences, psychological resilience, and perceived social support on alcohol and substance use in adults
DİLARA BEŞKARDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAltınbaş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU YÜCE AKALIN
- Akdeniz ve Ege bölgesinde madde kullanımı olan bireylerde aleksitimi ve pozitif-negatif duygudurum ilişkisinin incelenmesi
Analysis of the relationship between alexithymia and positive-negative emotional state of substance usersin mediterranean and aegean districts
RÜVEYDA ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKBEN HIZLI SAYAR
- Lise öğrencilerinin alkol ve madde kullanım özellikleri, alkol ve madde kullanımını arttıran risk faktörleri ile bunlara yönelik uygulanabilecek önleme programlarının belirlenmesi
Alcohol and drug use patterns of high school students, risk factors which increase alcohol and drug use and determining suitable prevention programs to address those risk factors
HALİL BAHADIR YÜCE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Adli TıpMarmara ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF İNANICI