Çok uluslu ve ulusal işletmelerde örgütsel yapıların yöneticilerin yönetsel yetkinlik kazanımı üzerindeki etkisi
The effect of organizational structure on the managerial competency of managers in national and multinational companies
- Tez No: 492224
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜNER ŞENCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Managerial competence, organizational structure, multinational companies, national companies
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 318
Özet
Bu çalışmada“Örgütsel Yapı”ve“Yönetsel Yetkinlik”kavramları arasındaki ilişkiler irdelenerek, örgütsel yapı faktörünün çok uluslu ve ulusal işletmelerdeki yöneticilerin kişisel yetkinlik değerlendirmeleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmanın amacı, örgütsel yapı algısının yöneticilerin kendi yetkinlik değerlendirmelerini ne ölçüde etkilediğini ortaya koymaktır. Örgütsel Yapı algısı çalışılan işletmeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Çok uluslu ve ulusal nitelikteki işletmelerde çalışan yöneticilerin yapı algıları aynı değildir. Bu nedenle ilgili kişilerin yetkinliklerini değerlendirmeleri bu çevre şartından etkilenme durumundadır. Yapı'nın özyetkinlik değerlendirmesini etkileyebileceği savı,“ulusal – çok uluslu işletme ortamları”düzeyinde ele alınarak test edilmiştir.“Yapı'nın yetkinlik değerlendirmesini etkilediği”iddiası ayrıca demografik değişkenlerde grup düzeyli analizlerle test edilmiştir. Çalışmada kullanılan ölçüm araçları, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan iki farklı ölçektir. Örgütsel Yapı ve Yönetsel Yetkinlik adı verilen ölçeklerin maddeleri kuram taraması ile belirlenmiş, pilot araştırma ve asıl araştırma verileri üzerinde kapsamlı güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılmıştır. Araştırmada ilk, orta ve üst düzey yöneticileri örneklem birimi olarak seçilmiştir. Çalışma ulusal ve çok uluslu işletmeler olmak üzere iki ayrı ana kütlede gerçekleştirilmiştir. Ulusal işletmelerin bulunduğu ana kütleden seçilen örneklem grubunda 330, çok uluslu işletmeler ana kütlesinden seçilen örneklem grubunda 270 yöneticiden veri elde edilmiştir. Araştırmanın temel hipotezi regresyon analizi yöntemi ile test edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre,“örgütsel yapı algısının”“yönetsel yetkinlik”değerlendirmesini önemli ölçüde etkilediği anlaşılmıştır (R kare = 0,530, p < 0,05). Tahmin değişkeni olan örgütsel yapı faktörü, yönetsel yetkinlikteki değişkenliği %53 oranında etkilemektedir. Yapılan analizlerin ikinci aşamasında“çok ulusluluk”faktörünün moderatör etkisine bakılmıştır. Elde edilen bulgular çok ulusluluk faktörünün moderatör etki yaratmadığını göstermiştir (R kare = 0,001; p = 0,253 > 0,05). Analizlerin üçüncü aşamasında demografik değişkenlerin etkisine bakılmıştır. Örgütsel demografik değişkenlerden“Departmanda Çalışan Personel Sayısı”ve“Örgütsel Model”ile bireysel demografik değişkenlerden“Yönetim Düzeyi”ve“İş Tecrübesi”faktörlerinin R kare parametre değerini %62'ye yükselttiği belirlenmiştir. Bunun yanında diğer bireysel ve demografik değişkenlerin modele katkı sağlamadığı anlaşılmıştır. Anket formunda yer alan diğer demografik değişkenlere ait etkilerin eşit veya sabit değerli olduğu sonucuna varılmıştır. Dördüncü aşamada yönetsel yetkinlik puanlarının demografik değişkenlerin düzeylerine göre puan farklılaşması yaratıp yaratmadığı incelenmiştir. Bu amaçla tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, yetkinlik puanlarının“İşletme Büyüklüğü”ve“Teknoloji”gruplarının düzeylerinde istatiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır.“Yönetim Düzeyi”ve“Yöneticilik Süresi”gruplarının düzeyleri açısından da benzer sonuçlar elde edilmiştir. Kavramlar: Yönetsel yetkinlik, örgütsel yapı, çok uluslu işletmeler, ulusal işletmeler.
Özet (Çeviri)
In this study, relationships between the concepts of“organizational structure”and“managerial competence”were examined, and the effects of organizational structure on the self-competence evaluations of managers in multinational and national enterprises were investigated. The aim of the study was to show how perceptions of organizational structure affect managers' own competence evaluations. These perceptions may vary depending on the managers' companies. Also, perceptions of organizational structure differ for managers in multinational enterprises and managers in national enterprises. For this reason, the self-competence evaluations of relevant individuals are affected by this environmental condition. The argument that organizational structure may influence individuals' self-competency assessments has been tested at the level of“national-multinational company environments”. Also, the claim that“structure affects competence assessments”has been tested on demographic variables by group-level analyses. The measurement tools used in the study are two scales developed by the researcher. These scales are called Organizational Structure and Managerial Competence. All items on these scales were determined based on research on relevant theoretical principles. Comprehensive reliability and validity analyses of the scales were conducted using data obtained from pilot research and the actual research. The composition of the study sample was chosen to be entry-, middle- and senior-level managers. The study was conducted using two separate populations, national and multinational. The final number of respondents was 330 managers in national companies and 270 managers in multinational companies. The research hypothesis was tested using regression analysis. The findings indicated that“organizational structure perception”significantly affected“managerial competence evaluation”(R square = 0.530, p < 0.05). The estimation variable, which was the organizational structure factor, affected the variability in managerial competence by 53%. In the second stage of the analyses, the moderator effect of the“multi-nationality”factor was examined. The findings demonstrated that multi-nationality did not have a moderator effect (R square = 0.001, p = 0.253 > 0.05). In the third stage of the analysis, the effects of demographic variables were examined. When organizational demographic variables such as“number of individuals working in the department”and“organizational model”and individual demographic variables such as“management level”and“total work experience”were considered as factors in analyses, the R square parameter increased to 62%. Other individual and demographic variables did not significantly contribute to the model; consequently, the effects of these variables were regarded as being either constant or equal for the examined groups. In the fourth stage, the question of whether managerial competency scores differed according to levels of demographic variables was addressed. One-way ANOVA was used for this purpose. The results indicated that competence scores significantly differed for levels of the“Company size”and“Technology”groups. Similar results were obtained with respect to levels of the“Management level”and“Management experience”groups.
Benzer Tezler
- Çok uluslu işletmelerde örgüt kültürü ve bir uygulama
Başlık çevirisi yok
DERYA DENİZ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
İşletmeYıldız Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TURHAN ERKMEN
- Dünyada globalleşme eğilimi ve işletmeye etkileri
Başlık çevirisi yok
SEVGİ KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiOrganizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRIM ÖNER
- İşletmelerde kadın çalışanlara yönelik aile dostu insan kaynakları politikaları, iş-aile çatışması ve desteğinin iş doyumu ile ilişkisi
The relationship of job satisfaction with work-family conflict&support and family-friendly human resources policies for women employees in the organizations
BURCU AVCI AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA DEMİRBİLEK
- Küreselleşme ve küresel şirketlerde insan kaynakları yönetimi
Globalization and human resources management in global countries
KÖKSAL AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İşletmeİstanbul Ticaret Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEREM ALKİN
- Çokuluslu işletmelerde kültürlerarası yönetim ve örgütsel verimlilik ilişkisi
Relationship between intercultural management and organizational productivity in multinational enterprises
FUNDA YALIM
Doktora
Türkçe
2010
İşletmeEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE SARAN