The effect of organizational culture & authentic leadership on whistleblowing: Cross-cultural research between Turkey & Ethiopia
Örgütsel kültürün ve otantik liderliğinin bilgi ifşa etme etkisi: Türkiye ve Etiyopya karşılaştırması
- Tez No: 492810
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE SERRA YURTKORU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Örgütsel Davranış Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
İfşa etme diğer adıyla düdük çalma, batılı olmayan kültürlerde nadiren incelenen, Etiyopya'da ise hiç incelenmemiş konulardan biridir. Kültürel değerlerdeki ve tutumlardaki farklılıkların çalışanların ifşa etme davranışını etkilediği bilinmektedir. Örgütsel değerler, kabahatlerin, yanlışların ortaya çıkarılmasında tercih edilen yöntemi yönlendirmektedir. Bu çalışmada kültürlerarası ampirik bir araştırmayla iki temel sorunun – Türkiye'de ve Etiyopya'daki örgüt kültürü türleri, ifşa etmenin belirli bir şeklini kullanmaya yönelik niyeti açıklar mı? Otantik liderliğin ikisi arasındaki ilişkide ne gibi bir etkisi vardır? – yanıtı aranmaktadır. Bu sorulara yanıt bulabilmek için örgüt kültürünün dört türü (adhokrasi, klan, hiyerarşi ve pazar) ifşa etmenin altı boyutu (içsel, dışsal, isimsiz, kimliği tanımlı, resmi, resmi olmayan) ve otantik liderlik kullanılmıştır. Araştırmanın temel hipotezi, belirli bir örgüt kültürünün egemen olduğu bir organizasyonda çalışanların tercih edeceği ifşa etme yöntemi hakim örgüt kültürüne göre belirlenecektir. Ayrıca, çalışanların liderlerini ne derece otantik lider olarak algıladıklarının bu ilişki üzerinde şartlı değişken etkisi olacağı öngörülmüştür. Ayrıca, Türkiye ve Etiyopya'daki çalışanların ifşa etme davranışlarını karşılaştırmak ve iki ülkedeki çalışanların tercih ettikleri çeşitli ifşa etme yöntemlerinin benzer veya farklı olup olmadığını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi olarak özel ve kamu kuruluşlarından toplam 532 çalışan (278 Etiyopyalı ve 254 Türk) seçilmiştir. Çalışmada yer alan değişkenler çok boyutlu bir anket kullanılarak beşli aralıklı ölçek kullanılarak ölçülmüştür. Veriler her iki ülkede hem basılı anket, hem de çevrimiçi yöntemlerle toplanmıştır. Bulgular örgütsel kültüre ait türlerin, çalışanların belirli bir ifşa etme yönündeki niyetlerini anlamlı ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur. Hiyerarşik kültür, dışsal, isimsiz ve resmi ifşa etme üzerinde olumlu anlamlı bir etkiye sahiptir. Alternatif olarak, klan kültürü, içsel ve resmi olmayan ifşa etme üzerinde pozitif anlamlı, dışsal ifşa üzerinde ise negatif anlamlı bir etki göstermiştir. Pazar kültürünün, dışsal ifşa etme üzerinde anlamlı bir etkisi, resmi olmayan ifşa etme üzerinde ise anlamlı ama olumsuz bir etkisi olduğu bulunmuştur. Adhokrasi kültürü dışsal ve resmi ifşa etme üzerinde olumsuz etki etmiştir. Bununla birlikte, her iki örnekte de dört örgüt kültürü türü, kimliği tanımlı ifşa üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. Otantik liderlik, örgütsel kültür türlerinin bazıları ile ifşa etme biçiminin tercih edilen yöntemi üzerinde anlamlı şartlı etki göstermiştir. İki ülkedeki ifşa etme biçiminin tercih edilmesinde benzerlikler bulunmuştur. Her iki örnekte de, en çok tercih edilen yöntem resmi, en az tercih edilen ise resmi olmayan ifşa yöntemi olarak ortaya çıkmıştır. İkinci en çok tercih edilen tür Türkiye için içsel, Etiyopya'da ise isimsiz olarak bulunmuştur. Diğer ifşa türlerinde tercih düzeyleri hemen hemen aynı olmakla beraber kültüre dayalı farklılıklara rastlanmıştır. Genel olarak sonuçlar, bir organizasyonun kültürü içinde yer alan egemen değerlerin ve inançların, söz konusu kuruluşta en olası ve kabul edilen ifşa yöntemlerini belirlemede etkili olduğuna işaret etmektedir. Kuruluşların temel değerleri ve yazılı olmayan normları yoluyla belirli bir ifşa yöntemine çalışanları yönlendirdikleri ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla, organizasyonel düzeyde ifşa yöntemi politikalarını oluşturulurken örgütler kurumlarına egemen kültürel değerleri dikkate alarak çalışanlarının yanlış davranışları kolayca rapor etmelerine ilişkin yönergeler oluşturmalıdır. Politika yapıcılar, liderler ve yöneticiler, çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları etik olmayan olayları bildirmek için kabul edilebilir, kolay ve uygun çeşitli ifşa kanallarına, özellikle kuruluşlarının baskın kültürel değerleri ile uyumlu kanallara yeterli derecede erişebildiğinden ve kuruluştaki potansiyel ifşa kanallarını algıladıklarından emin olmalıdır. Mevcut araştırmanın genel sonuçları aydınlatıcı ve cesaret verici gibi görünmekte ve özellikle Batı dışı kültürlerde bu alanda benzer çalışmaların yapılmasına katkı sağlayacağı umulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Whistleblowing is one of the rarely studied topics in non-western cultures, and none in Ethiopia. It is well known that differences in cultural values and attitudes have an impact on employees' whistleblowing behavior. Organizational values tend to influence preferred mode of disclosure for perceived wrongdoing. This study reports the findings of an empirical inquiry on a cross-cultural study that investigated two major questions – do organizational culture types in Turkey and Ethiopia predict intentions towards a particular mode(s) of whistleblowing? What effect, if any, does authentic leadership has on the relationship between the two? To reply these questions, four organizational culture types (hierarchy, clan, market, and adhocracy), six dimensions of whistleblowing (internal, external, anonymous, identified, formal and informal) and four dimensions of authentic leadership were used. It is hypothesized that when a particular type of organizational culture is dominant in an organization, then it is expected that employees' intentions towards a particular type(s) of whistleblowing will be dominant as well. Also, employees' level of perception about the authenticity of their leaders is expected to moderate the relationship between the two. Furthermore, the study aimed to compare and contrast whistleblowing behaviors of employees in Turkey and Ethiopia. Specifically, the study aimed to find out if employees' intention towards the various modes of whistleblowing in the two countries is similar or different. A total of 532 employees (278 Ethiopian & 254 Turkish) from private and public organizations were selected as the sample of this research. The Study variables were all measured using a multidimensional questionnaire with a five-point interval scale. Data were gathered using hard copy and online methods in both countries. The findings showed that organizational culture types significantly predicted employees' intention towards a particular type (s) of whistleblowing. The hierarchical culture had a significant positive effect on external, anonymous, and formal whistleblowing. Alternatively, clan culture showed a significant positive effect on internal and informal whistleblowing and negative effect on external whistleblowing. Market culture also showed a significant positive effect on external whistleblowing but a negative effect on informal whistleblowing. Adhocracy culture had a significant negative effect on external and formal whistleblowing. However, all the four organizational culture types in both samples did not show significant effect on identified whistleblowing. Authentic leadership also showed significant moderation effect on the relationship between some of the organizational cultural types and preferred mode (s) of whistleblowing. Concerning preferred mode of whistleblowing in the two countries, employees' intentions towards types of whistleblowing in the two nations are very similar. In both samples, the most preferred is formal whistleblowing while the least preferred is informal whistleblowing. The second most preferred type of whistleblowing is internal for Turkey and anonymous for Ethiopia. On the remaining types of whistleblowing, the preference levels are nearly same indicating very close similarity. However, there were significant variations in terms of nationality. Generally, the results indicate that the dominant values and beliefs embedded within the culture of an organization tend to determine the most likely expected and accepted methods of whistleblowing in that particular organization. The organizations were found to stimulate or suppress a particular type of whistleblowing through their core values and unwritten norms. Thus, while formulating whistleblowing policies at the organizational level to guideline on how employees report organizational misconducts easily companies should consider their prevailing dominant cultural values. Policy makers, leaders, and managers need to make sure that their employees have adequate access to the various whistleblowing channels, especially channels that are congruent with the dominant cultural values of their organization, and that potential whistleblowers in the organization need to perceive the established channels as acceptable, easy and appropriate to report unethical events they come across in their workplace. The overall results of the current study appear to be enlightening and encouraging, and it is hoped that they will enhance the groundwork for additional similar studies in this area especially in non-Western cultures.
Benzer Tezler
- Otantik liderliğin işyeri mutluluğuna etkisinde örgüt kültürünün aracılık rolü
The mediating role of organizational culture in the effect of authentic leadership on workplace happiness
ESRA AYAZ
- Exploring womanly leadership behaviours in regards of barriers
Kadın liderlerin bariyerler karşısında davranışlarının incelenmesi
ŞERMİN YILMAZ
- The impact of leadership styles over corporate social responsibility and the mediator role of organization culture in the field of industrial investment
Liderlik tarzlarının kurumsal sosyal sorumluluk üzerindeki etkisi ve endüstriyel yatırım alanında organizasyon kültürünün aracı rolü
ZHEHAT SAFAR MOHAMMED
- Örgütsel psikolojik sermaye ve destekleyici örgüt kültürünün otantik liderlikte rolü: Görgül bir araştırma
The role of psychological capital and supportive organizational culture on the authentic leadership: An empirical study
MUHAMMED ALİ YETGİN
- The impact of knowledge management on organizational performance in corporate sector: A cross-cultural case study for dairy industry (Pakistan & Turkey)
Süt endüstrisi kurumsal sektöründe bilgi yönetiminin organizasyonel performans üzerindeki etkisi (Pakistan ve Türkiye örneği)
MUHAMMAD SAAD AZHAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÖZARI
