Ekip çizelgeleme probleminde insani faktör etkilerinin incelenmesi ve bir karar destek sistemi önerisi
Investigation of the effect of humanitarian factors in crew scheduling problem and a decision support system proposal
- Tez No: 493723
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN DAĞDEVİREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 394
Özet
Günümüz ekonomik şartları altında ekip çizelgeleme, özellikle havayolu taşımacılığı işletmeleri için hayati öneme sahip bir karar verme problemidir. Uygun olmayan çizelgeler firmanın hizmet üretkenliğini ve toplam performansını olumsuz yönde etkiler, maliyetleri arttırır ve firma prestijini zedeler. Bunların yanında kötü çizelgeleme faaliyetlerinin çalışan memnuniyeti ve performansı üzerinde de olumsuz etkisi olduğu bilinmektedir. Ekip çizelgeleme problemi mevcut literatürde ekip eşleme ve uçuş rotalama olarak isimlendirilen iki alt problemden oluşan NP-Zor yapıda bir karar problemidir. Her ne kadar bu problem tipinin ana girdisini insan olgusu oluşturmakta olsa da mevcut literatürde insani faktörlerin çizelgeleme ve çizelge bozulmaları konularında etkilerinin dikkate alınmadığı ve hatta incelenmediği görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye yerel pazarında faaliyet gösteren büyük ölçekli bir havayolu firmasının İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanından gerçekleştirmekte olduğu uçuşları için, literatürdeki diğer örneklerden farklı olarak, her iki alt probleminin de ele alındığı tam bir ekip çizelgeleme faaliyeti gerçekleştirilirken, mevcut çalışmalarda çok nadiren incelendiği görülen ileri ekip çizelgeleme faaliyetleri de insani faktörlerin etkileri göz önünde bulundurularak ekip ataması gerçekleştirilmesi ile sonuca ulaştırılmıştır. Bu problemlerin çözümünün, literatürde bulunan benzerlerinin çözümlerinden farklı olarak, herhangi bir kestirimci metot, sezgisel ya da yalnızca etkin çözüm sunabilecek bir matematiksel yöntem gerektirmeksizin, en iyi sonuç sunacak saf matematiksel modeller ile gerçekleştirilebilmesini mümkün kılabilmek amacı ile çalışma kapsamında özel bir karar destek sistemi geliştirilmiş, bilinen ve ileri ekip çizelgeleme problemlerini yeni bir bakış açısıyla ele alan bir yaklaşım önerilmiştir. Çalışmada yer alan insani faktör analizi, etkin ve güvenilir bir grafiksel çıkarım metodu olan Etki Diyagramı yapısı ile gerçekleştirilirken, hesaplamalarda karşılaşılabilecek insani hataların en aza indirgenebilmesi amacı ile hesaplamalarda bir yazılım aracı kullanılmıştır. Gerçekleştirilen gerçek hayat uygulaması sonuçları öne sürülen yeni yaklaşımın uygulanabilir, etkin ve güvenilir yapısını oluşturulan tek ve çok amaçlı modellerin ve bunların sonuçlarının karşılaştırmalı analizi ile ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Crew scheduling is a decision-making problem which has a vital importance especially for airline companies, according to the economic circumstances of today. An unsuitable scheduling affects service quality and the overall performance of the company negatively increases costs and damages the company's prestige. Besides these, it is known that poor scheduling activities influence employee satisfaction and performance adversely. Crew scheduling problem is a NP-Hard decision problem, which is formed of two sub-problems called crew pairing and flight routing in existing literature. Although human factors constitute the main input of this problem type, performed literature reviews indicate that effects of the humanitarian factors on scheduling and schedule corruption subjects are not considered or even analyzed in existing studies of the related field. In this study, differently from the other instances existing in the related literature, a full crew scheduling activity which both two sub-problems are considered is performed while humanitarian affected crew assignment is realized as advanced crew scheduling activities, which is also rarely analyzed in existing literature, for the flights of the largest company acting in Turkey domestic market from İstanbul Sabiha Gökçen Airport. A novel decision support system is developed with the purpose of making possible to solve these problems via pure mathematical models to obtain optimal solutions instead of any predictive methods, heuristics or any mathematical methodology which can only acquire an effective solution, and an approach which can handle conventional and advanced crew scheduling problems in a different point of view is proposed, distinctively from the similar studies existing in the related literature. Humanitarian factors analysis is realized with the employment of Influence Diagram structure, that is an efficient and trustable graphical inference method, a software is utilized for the calculations with the aim of minimization of possible humanitarian faults. The results gained from the real-life application put forward the applicable, efficient and trustable structure of the proposed approach, according to the single and multi-objective mathematical models and the comparative analyses of their outcomes.
Benzer Tezler
- Aşırı yorgunluk risk yönetiminin havayolu şirketlerinde uygulamasının değerlendirilmesi ve ekip atama problemine etkilerinin modellenmesi
Evaluation of fatigue risk management practices in airline companies and modeling their effects in crew rostering problem
BURCU ŞAHİNKAYA
Doktora
Türkçe
2020
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN OKTAL
- Sağlık sistemlerinde yöneylem araştırması uygulaması: Ameliyathane ve cerrahi ekip çizelgeleme
Operations research applications in health systems: Operating room and surgical team scheduling
NURHAN ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL EROL
- Hava yolu ekip çizelgeleme problemi için bir sütun oluşturma yaklaşımı ve uygulaması
A column generation algorithm and an application for airline crew scheduling problem
GÖZDE ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ARIKAN
- Demiryolu ekip çizelgeleme ve ekip atama problemi için bir uygulama
A case study for railway crew scheduling and crew rostering problem
YÜKSEL ÜSTÜNDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT YÜZÜGÜLLÜ
- Crew recovery optimization through disruption analysis and deep learning driven column generation
Aksaklık analizi ve derin öğrenme tabanlı sütun oluşturma ile ekip kurtarma optimizasyonu
AHMET HEREKOĞLU
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. ÖZGÜR KABAK