The cognitive cost of interpersonal closeness in decision making
Kişiler arası yakınlığın karar verme üzerindeki bilişsel maliyeti
- Tez No: 502206
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Geçmiş araştırmalar kişiler arası yakınlığın özgeci davranış, işbirliği ve güveni artırdığını tutarlı ve tekrarlı biçimde göstermektedir. Bu doktora tezi, kişiler arası yakınlığın özgeci tercihler üzerindeki bu etkisini yakınlığın bilişsel bir maliyeti olduğu önermesi ile açıklamaktadır. Bu araştırmanın temel hipotezi başkasını kendi benliğine dâhil etme yaklaşımına dayanmaktadır. Bu yaklaşıma göre, benliğin ve diğer bir kişinin zihinsel temsilleri arasındaki örtüşmenin derecesi kişiler arası yakınlık ile artmakta ve bu da sonuçta kişinin kendisini, yakın olan diğerinden ayırabilmesini güçleştirmektedir. Bu tez çalışmasında, karar verme sürecinde kendiliğe ilişkin bilgileri işlemleyebilme kapasitesinin ayrı ve belirgin bir benlik kavramı gerektirdiğini ve bilgi işleme sürecinde kişiler arası yakınlığın bu ayrı benlik temsilini hafızadan çağırmayı etkilediğini öne sürmekteyim. Bu varsayımlar temelinde, kişiler arası yakınlığın bilişsel süreci etkilemesi ve bir karar kişinin kendisi ve yakın olduğu biriyle ilgili bilgilerin karşılaştırılmasını gerektirdiğinde karar verme süreci bilişsel olarak daha zahmetli olmalı beklenmektedir. Dolayısıyla, bu tezde yer alan çalışmalar karar verme sürecindeki bilişsel performansı incelemektedir. Bir karar verme surecinde, karar görevlerini tamamlama süresi, tepki doğruluğu ve kişinin farkındalık düzeyinde deneyimlediği zorlanma ölçülmüştür. On bir deneyden ve bir korelasyonel çalışmadan oluşan bu tezde, kişilerarası ekonomik değişim kararlarındaki bilişsel performansın etkileşimde bulunulan kişiye yakınlığa bağlı olarak nasıl farklılaştığı incelenmiştir. Çalışmaların beşinde yakınlığın bilişsel performansı etkilediği hipotezi desteklenmiştir. Bu tezin bulguları ile ilk kez, kişiler arası karar süreçlerinin yalnızca motivasyonlarla değil, aynı zamanda benlik-diğeri örtüşmesinin sonucu olan bilişsel bir maliyet tarafından da belirlendiği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Prior research has consistently demonstrated that prosocial behavior, cooperation, and trust increase with interpersonal closeness. This dissertation suggests a cognitive computational cost as an explanation for prosocial preferences driven by interpersonal closeness. Current hypothesis is based on the inclusion of other in the self approach suggesting that the overlap between the mental representations of the self and the other increases by closeness, which, in turn, makes it difficult to differentiate between the self-concept and the close other. I argue that people require a distinct and separate self-concept in order to process any self-related information during a decision making process, and closeness interferes with retrieving the self-concept from memory. Based on these assumptions, closeness is expected to interfere with the cognitive processing of information. The decision making process should be more cognitively demanding when the decision incorporates information cues related with both the self and the close other. The studies of this dissertation were, thus, concerned with the cognitive performance during decision making. Time taken to complete decision tasks, response accuracy, and self-reported task difficulty were measured in decision tasks. In eleven experiments and one correlational study, I tested how the cognitive performance during interpersonal economic exchange decisions differs depending on the closeness to the given interaction partner. Five of the studies supported the hypothesis that closeness indeed impairs cognitive performance. The findings are the first to demonstrate how interpersonal decision processes are not only motivationally driven but also driven by a cognitive computational cost resulting from the self-other overlap.
Benzer Tezler
- Sigarayı bırakmak isteyen tütün bağımlılarında bilişlerin ve klinik özelliklerin tedavi başvurusuna etkisinin araştırılması
Study of the effect of cognitions and clinical features on treatment utilization among smokers who want to quit
MAHMUT SELİM ARPACIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA BİLİCİ
UZMAN ERKAL ERZİNCAN
- Sosyal anksiyete belirtilerini azaltmaya yönelik internet temelli bir sosyal biliş eğitim programının uyarlanması ve etkililiğinin incelenmesi
Adaptation and effectiveness of an internet-based social cognition training program to reduce the social anxiety symptoms
NESİBE OLGUN KAVAL
- Dialogue for all: Crafting inclusive and humanized voice assistants for diverse populations through an interdisciplinary approach
Herkes için diyalog: Farklı topluluklar için kapsayıcı ve insani sesli asistanlar oluşturmak üzerine disiplinler arası bir yaklaşım
YELİZ YÜCEL
Doktora
İngilizce
2023
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEREM RIZVANOĞLU
- Duygusal zekanın gemi adamlarının iş performansına etkisi
Influence of emotional intelligence on the work performance of seafarers
KAAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. LEYLA TAVACIOĞLU
- Investigating the brain energy dynamics during language activity
Dil işleme sırasında beyin enerji dinamiklerinin incelenmesi
MURAT CAN MUTLU
Doktora
İngilizce
2021
BiyomühendislikBoğaziçi ÜniversitesiBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİME HALE SAYBAŞILI
PROF. DR. REŞİT ŞAHİN CANBEYLİ