Örgüt kültürü ile güvenlik kültürü ilişkisinin iş sağlığı ve güvenliği açısından incelenmesi: Bir maden işletmesinde uygulama
An analysis of the relationship between organizational culture and safety culture in view of occupational health and safety: A study at a mining enterprise
- Tez No: 502235
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEREN GİDERLER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Her işletme en başta içinde var olduğu ülkenin kültürü, ikinci olarak faaliyet gösterdiği sektörün getirdiği kültürel özellikler ve üçüncü aşamada kendi kurucuları ve yöneticilerinin liderliğinde şekillenen örgüt kültürü ile yoğurulmaktadır. Bu kültürel özellikler örgütün üyeleri arasında paylaşılan temel değerler, varsayımlar ve algılardan kaynaklanmakta, işlerin yapılış tarzı, iletişim şekilleri, gelenekler, usuller, teamüller, bireyler arası ve gruplar arası ilişkiler gibi daha pek çok özellikte somutlaşmaktadır. Güvenlik kültürü ise her işletmede iş sağlığı ve güvenliği konusuna bakış açısını, güvenliğin ne derece öncelikli olduğunu, bu konudaki sorumluluğun kimlere atfedildiğini, sorunların ne şekilde ele alınıp çözümlendiğini belirlemektedir. Bu çalışma iş sağlığı ve güvenliği kavramını yönetim organizasyon disiplini bakış açısıyla ele alarak bir işletmenin güvenlik kültürünün iş sağlığı ve güvenliği çabalarının başarısı için bir ön koşul olduğu varsayımından yola çıkmaktadır. Güvenlik kültürünün ise örgüt kültürü açısından değerlendirilmesinin işletmenin daha iyi anlaşılması açısından faydalı olacağı görüşünden hareketle bir işletmenin güvenlik kültürünün o işletmenin örgüt kültürü özellikleri açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede gelişen araştırma sorularının yanıtlanabilmesi için öncelikle iş sağlığı ve güvenliği, örgüt kültürü ve güvenlik kültürü kavramları ile ilgili literatür incelenmiştir. Literatür taraması ile güvenlik kültürünün önemi ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha sonra yüksek mesleki riskleri ile meslek hastalığı ve iş kazası oranları göz önünde bulundurularak bir maden işletmesinde örgüt kültürü ve güvenlik kültürü konularında bir araştırma yürütülerek bu değişkenler arasındaki ilişkiler ortaya konmaya çalışılmıştır. Veri toplama sürecinde demografik bilgi formu, Cameron ve Quinn (1999) tarafından geliştirilen OCAI örgüt kültürü ölçeği ve Dursun (2012) tarafından geliştirilen Güvenlik Kültürü Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma Kütahya ilinde yerleşik bir maden işletmesinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda örgüt kültürünün Rekabet Eden Değerler Çerçevesi (CVF) Modeli ile belirlenen dört örgüt kültürü tipi (Klan, Adokrasi, Pazar ve Hiyerarşi) ile güvenlik kültürünün güvenlik önceliği, güvenlik iletişimi ve kadercilik gibi değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Every organization is shaped by firstly the culture of the country it is established in, secondly the culture of the sector it belongs to and thirdly the culture initiated by its founders and directors. The cultural charachteristics of an organization have their roots in the basic values and perceptions shared by its members and are reflected in working methods, communication styles, traditions, procedures, routine practices and the interindividual and intragroup relationships. Safety culture, on the other hand, defines the shared point of view concerning occupational health and safety (OHS) issues, priority degree of safety at work, how the responsibility of safety is shared and how the problems concerning safety are solved in an organization. This study considers the occupational health and safety topic with a management and organization perspective and it is set off with the assumption that a good safety culture is a prerequisite for the success of OHS efforts. Also it is considered to be more beneficial to examine safety culture of an organization within its organizational culture. In this context, in order to answer the basic research questions, the literatures of OHS, organizational culture and safety culture were reviewed first. Thus importance of safety culture was explained. Second, considering high levels of health and safety risks of the mining sector, and emprical research concerning organizational and safety cultures was carried out at a coal mine located in Kütahya, Turkey. Data was collected using a survey composed of demographical questions, Organizational Culture Assessment Tool (OCAI) by Cameron and Quinn (1999), and safety culture scale by Dursun (2012). Results of the analyses revealed that the four organizational culture types, namely Clan, Adhocracy, Market and Hierarchy, have statistically significant relationships with the dimensions of safety culture such as priority of safety, safety communication and predestinarianism.
Benzer Tezler
- Kağıthane Belediyesi zabıta müdürlüğünde iş sağlığı ve güvenliği açısından örgüt kültürünün iş gören motivasyonuna etkisi
The effect of organizational culture on the working motivation in terms of occupational health and safety in Kağithane Municipality officer
ÖMER ARPACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Sağlığıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYRUL CANBAZ
- Örgüt kültüründe iş güvenliği ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği, Tuzla tersaneler bölgesi örneği
The role of human organizational factors on occupational safety; a scale development through Tuzla region dockyards
ULUÇ MÖREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- İnşaat sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kültürü düzeylerinin, güvenli davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of construction sector employees on the occupational health and safety culture levels and safe behaviors
AHU CANAN AYDURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Sağlığıİstanbul Aydın Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP FERİDE OLCAY
- Ülkelerin iş kazası istatistikleri ve ilişkili etmenler
Occupational accident statistics of countries and related factors
MEHMET GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSABEL RAİKA DURUSOY ONMUŞ
- Likert'in sistem 4 yaklaşımına göre özel dershanelerdeki yöneticilerin liderlik özelliklerinin örgüt kültürü ile karşılaştırılması.
The comparison of leadership aspects of managers with organizational culture in private schools according to Likert's system 4 approach.
HACI OSMAN DURMAZ