Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların annelerinde aile stresinin yordayıcısı olarak aile yükü
Family burden as a predictor of family stress of mothers with autism spectrum disorder children
- Tez No: 505302
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL SANBERK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: otizm spektrum bozukluğu, aile stresi, aile yükü, anne, Autism spectrum disorder, family stress, family burden, mother
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu araştırmada Otizm Spektrum Bozukluğu(OSB) olan çocukların annelerinin aile yükünün (ekonomik yük, yetersizlik algısı, sosyal yük, fiziksel yük, duygusal yük ve zaman gereksinimi) aile stresini (işlev yetersizliği, karamsarlık, aile ve anababa sorunları) ne derece yordadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma Adana ili Seyhan ve Çukurova ilçelerinde yer alan 3 özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden otizmli çocuğa sahip 108 anne üzerinde gerçekleştirilmiştir. Annelerin streslerine ilişkin veriler“Aile Stresini Değerlendirme Ölçeği (ASDÖ)”(Kaner, 2001), aile yüklerine ilişkin veriler“Aile Yükü Değerlendirme Ölçeği (AYDÖ)”(Sarı ve Başbakkal, 2008), kişisel bilgiler ise araştırmacı tarafından hazırlanan“Kişisel Bilgi Formu ”kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon Analizi ile Çoklu Regresyon Analizi'nden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda annelerin Aile Yükü Değerlendirme Ölçeği'nden aldıkları toplam puan ile Aile Stresini Değerlendirme Ölçeği'nden aldıkları toplam puan arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Annelerin AYDÖ ve alt boyutlarının (ekonomik yük, yetersizlik algısı, sosyal yük, fiziksel yük, duygusal yük ve zaman gereksinimi), annelerin genel aile stresini ve karamsarlık boyutunu açıklamada anlamlı katkılar yapan değişkenler olduğu belirlenmiştir. Aile yükü'nün yetersizlik algısı ve fiziksel yük boyutu ile aile stresinin işlev yetersizliği boyutu arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Aile yükü ve alt boyutları ile aile stresi anababa ve aile sorunları alt boyutu arasında ise bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Otizmli çocukların annelerinin aile stresi, aile yükünün yetersizlik algısı ve duygusal yük boyutları tarafından; aile stresinin karamsarlık boyutu aile yükünün yetersizlik algısı, zaman gereksinimi ve duygusal yük boyutları tarafından; aile stresinin anababa ve aile sorunları boyutunun duygusal yük boyutu tarafından yordandığı sonucu elde edilmiştir. Aile yükü ve alt ölçeklerinin aile stresinin işlev yetersizliği boyutunu yordamadığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this research, the aim is to determine how the family burdens (economic burden, feeling of inadequacy, social burden, physical burden, emotional burden and time requirement aspects) of the mothers with autistic children predict family stress (lack of function, pessimism, family and parental problems). The research was conducted on the 108 mothers with autistic children who go to 3 private training and rehabilitation centers in Seyhan and Çukurova districts in Adana. The data related to family stresses was obtained from“(ASDÖ) Rating Scale of Family Stress”(Kaner, 2001). The data related to family burden was obtained from“(AYDÖ) Rating Scale of Family Burden”(Sarı veBaşbakkal, 2008). On the other hand, the personal data was obtained by using“Personal Data Sheet”prepared by the researcher. The Pearson Correlation Analysis and Multivariate Regression Analysis was used on the analysis of the data. At the end of the research, it was seemed that the total score of Rating Scale of Family Burden of mothers have positively significant relationship with the total scores of Rating Scale of Family Stresses. The AYDÖ and the sub-dimensions (economic burden, feeling of inadequacy, social burden, phsycal burden, emotional burden and time requirement aspects) were determined as variables which contribute to explain the dimensions of general family stress and pessimism significantly. The dimensions of feeling of inadequacy and physical burden of the family burden have negatively significant relationship with lack of function of family stress at the medium level. Besides it was found that there is no any relationship between the family burden and its sub-dimensions and family and parental problems. According to results, the family stress of mothers with autistic children could be predicted by using the dimensions of feeling of inadequacy and emotional burden of the AYDÖ. The dimension of pessimism of family stress could also be predicted by using the dimensions of feeling of inadequacy, time requirement aspects and emotional burden. Moreover, the dimensions of parental and family problems of family stress could be predicted by taking into consideration of the dimension of emotional burden. Finally, the dimension of lack of function could not be forecasted with the family burden and its sub-dimensions.
Benzer Tezler
- Farklı gelişen çocukların annelerinde algılanan stigma, aile stresi ve aleksitimi
Perceived stigma, family stress and alexithymia in mothers of children with development abnormalities
BAHAR AKOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE NEVZAT UÇTUM MUHTAR
- The predictors of parental stress and family resilience in mothers of children with autism spectrum disorder
Çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış annelerin ebeveyn stresi ve aile yılmazlığını yordayan faktörler
EZGİ DİDEM MERDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT AKIRMAK
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların ebeveynlerinin otizm algısının metafor analizi yolu ile incelemesi
Examination of parents of children with autism spectrum disorder by metaphor analysis of perception of autism
YASEMİN ZEYNEP İZCİ AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAL SEVEN
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların annelerinde algılanan sosyal destek, problem çözme becerileri ve depresyon ilişkisi
The relationship of percieved social support, problem solving skills and depressive symptoms of the mothers of children with autism spectrum disorder diagnosis
BUKET ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKBEN HIZLI SAYAR
- 18-36 aylık çocukların annelerinde otizm farkındalığı ve kaygı durumlarının incelenmesi
Investigation of autism awareness and anxiety situations in mothers of 18-36 months-old children
AYŞE ASLAN KAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKCAN BASAT
DR. SİBEL TUNÇ KARAMAN