Geri Dön

İkinci dereceden fonksiyonlara ilişkin varsayımsal öğrenme yollarının ve öğretim dizisinin tasarlanması

Designing hypothetical learning trajectories and instructional sequences related to quadratic functions

PDF İndir

  1. Tez No: 505796
  2. Yazar: AYTUĞ ÖZALTUN ÇELİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ESRA BUKOVA GÜZEL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Matematik Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 378

Özet

Öğrencilerin karşılaştıkları doğrusal olmayan fonksiyon ailelerinden ilki ikinci dereceden fonksiyonlardır ve bu fonksiyonlara ilişkin güçlü bir anlama matematiğin birçok konusunda başarılı olmak için temeldir. İkinci dereceden fonksiyonların öğrenilmesinin önemli olmasının yanında bu alanla ilgili alanyazın öğrencilerin karşılaştıkları zorlukları ve anlamalarına ilişkin engelleri ortaya koymaktadır. Nicel ilişkilere yönelik akıl yürütme süreçleri öğrencilerin ikinci dereceden fonksiyonlar konusunu kavramsal öğrenmelerini desteklemektedir. Buna karşın, matematik eğitimi alanyazında ikinci dereceden fonksiyonların öğretilmesi için öğrencilerin anlamalarını ve akıl yürütme yollarını tanımlayan araştırma tabanlı bir çerçeve geliştirilmemiştir. Bu doğrultuda doktora tez çalışmasının amacı, onuncu sınıf öğrencilerinin zihinsel eylemlerini tetikleyerek ikinci dereceden fonksiyonları kavramsal öğrenmelerini sağlayacak bir öğretim dizisi tasarlamak ve bu süreçte öğrencilerin anlamalarının gelişiminin nicel muhakeme bağlamında nasıl şekillendiğini ortaya çıkarmaktır. Doktora tez çalışmasında temel olarak öğrencilerin ikinci dereceden fonksiyonları kavramsal öğrenmelerini destekleyecek bir öğretim modelini ortaya koymak amaçlandığı için, çalışma döngüsel bir süreç olan tasarım tabanlı araştırma modeline dayandırılmıştır. Uygulanan tasarım tabanlı araştırma, tasarı, uygulama ve analiz olacak şekilde üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Tasarım aşamasında alanyazın taraması, bir matematik öğretmeninin ikinci dereceden fonksiyonlara ilişkin öğretiminin gözlemlenmesi, matematik öğretmenleri ve matematik öğretmen adayları ile görüşmeler yapılması ve on birinci sınıf öğrenciyle klinik mülakat gerçekleştirilmesi sonucunda varsayımsal öğrenme süreci oluşturulmuştur. Bu sürece uygun dört gerçek yaşam bağlamlı, mantıksal-matematiksel öğrenme etkinliği ve bu etkinliklerin sonrasında uygulanacak dört ölçme-değerlendirme etkinliği tasarlanmıştır. Tasarım tabanlı araştırmanın uygulama aşaması iki ardıl döngüyü kapsamıştır. İlk döngü, öğretim dizisinin bir sınıf ortamındaki farklı öğrencilerin öğrenmelerini destekleyip desteklemediğini değerlendirmek amacıyla uygulanmıştır. Bu döngüde öğrencilerin ikişer kişilik gruplar halinde etkinlikler üzerinde çalışmaları sonucunda ortaya çıkan öğrenci anlamaları doğrultusunda öğretim dizisi tekrar revize edilmiştir. Ardından ikinci döngü uygulaması iki onuncu sınıf öğrencisinin öğretim dizisi üzerine grup olarak çalışmalarıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmadaki veri toplama araçları öğretim deneyleri boyunca alınan video kamera kayıtları, araştırmacı gözlem notları, öğrencilerle yapılan klinik mülakatlar ve öğrencilerin yansıtıcı günlükleridir. Çalışmanın veri analiz sürecinde veri toplama süreci ile eş zamanlı bir şekilde sürekli karşılaştırmalı olarak devam eden analizler yapılmıştır. Tüm süreç içerisinde yapılandırılmamış bir şekilde devam eden bu analizlerde öğrenci anlamaları bağlamında etkinliklere, ortaya çıkan ya da çıkması beklenen çokluklara ve nicel operasyonlara odaklanılmıştır. Kuram oluşturma sürecinde ise geriye dönük analiz olarak gerçekleştirilmiştir. Birinci ve ikinci döngülerin sonunda ise öğrencilerin nicel muhakemeleri bağlamında geriye dönük analizler yapılmıştır. Yapılan analizler doğrultusunda ikinci dereceden fonksiyonların öğretimine yönelik öğretim dizisinin nihai hali ortaya koyulmuştur. Gerçek yaşam bağlamlı etkinlikler dinamik durumları içerdiği için öğrencilerin fonksiyonel ilişkileri anlamlandırmalarına ve fonksiyonun eş zamanlı değişim fikrini oluşturmalarına imkan vermiştir. Öğrenciler problem durumları içerisinde yer verilen değişkenleri ve değişkenlerin değişim miktarlarını sürekli çarpımsal olarak karşılaştırmışlardır. Öğrenciler ikinci dereceden fonksiyonu bir karenin alanı fikrinden yararlanarak iki doğrusal fonksiyonu çarpımı yolu ile oluşturmuşlardır. Alan fonksiyonunda ∆x değeri ile ∆y değeri arasında sabit bir değişim oranı olduğunu fark etmeleri ve ifade etmeleri nicel muhakemelerinin güçlü bir göstergesi olmuştur. Öğrenciler ikinci dereceden fonksiyonun tepe noktası, simetri ekseni gibi çoklukları, atılan bir topun izlediği yol ile ilişkilendirerek oluşturmuşlardır. Tepe noktasının apsisine karşılık gelen (-b)/2a ile bu değerin fonksiyonda karşılık geldiği y değerinin eşleşmesi sonucu elde edilen sıralı ikili olduğunu anlamlandırabilmişlerdir. Bu süreçte ortaya koyulan öğretim dizisinin onuncu sınıf öğrencilerinin ikinci dereceden fonksiyonlara ilişkin kavramsal anlamalarını desteklediği düşünülmektedir. Matematik öğretmenlerinin öğrencilerin ikinci dereceden fonksiyonları öğrenmelerini desteklemek amacıyla kendi sınıf ortamlarına uygun şekilde revize ederek kullanmaları önerilmektedir. Ek olarak, bu çalışmadaki temel prensipleri diğer matematiksel kavramların öğretimine ilişkin bir öğrenme ortamı tasarlamada dikkate almaları etkili olabilecektir. Tasarım tabanlı araştırmalar öğretimsel ürünlerin ya da bir programın tasarlanmasına, geliştirilmesine ve niteliğinin arttırılmasına ya da yaratıcı ve dikkatli bir şekilde tasarlanmaları halinde katılımcıların mesleki gelişimlerine katkı sağlamaktadırlar. Bu sebeple öğretmenlerin de bu tür tasarım tabanlı araştırma süreçlerine dahil edilmeleri de önemli görülmektedir.

Özet (Çeviri)

Quadratic functions are one of the nonlinear functions that students encounter first and a strong understanding of quadratic functions is foundational to be successful at many mathematical concepts. Along with the importance of acquiring the quadratic functions, the related literature indicates the difficulties faced by the students and the limitations regarding their understanding. The reasoning process about quantitative relations supports the students' conceptual learning related to the quadratic functions. However, in the literature of mathematics education, a research-based framework defining the students' understanding and reasoning of the quadratic functions was not designed. In this direction, the purpose of this PhD dissertation is to design an instructional sequence for students to learn the quadratic functions conceptually by triggering their cognitive actions, and to reveal how the students' understanding is shaped in the context of quantitative reasoning. As the main purpose of this dissertation is to develop an instructional model that will support students' conceptual understanding of quadratic functions, the study was conducted as a design-based research, following a cyclical process. The study consisted of three phases: the design, implementation, and analysis phases. During the design phase, a hypothetical learning trajectory was developed through a review of the related literature on quadratic functions, observations of a mathematics teacher's instruction of quadratic functions, a clinical interview conducted with an 11th grade student, and interviews with pre-service and in-service mathematics teachers. Then, based on real-life contexts, four logico-mathematical learning tasks were developed, with accompanying assessment tasks to evaluate the students' understanding. The implementation phase of this design-based research consisted of two consecutive cycles. The first cycle was carried out to evaluate the success of the instructional sequence in supporting student learning in a class. Following the implementation of the instructional sequence in the class, the instructional sequence was further revised based on the students' understanding of the concepts. In the second cycle of the implementation phase, two 10th grade students worked on the revised set of tasks in pair. Hence, the video recordings taken during the teaching experiments, the researchers' observation notes, the clinical interviews, and the students' reflective journals constituted the data sources of the study. In the data analysis process of the study, the constant comparison method simultaneously conducted with the data collection process was used. The data analysis process included two types of analysis. First, concurrent to the data collection, an ongoing analysis was conducted by using constant comparison method. Throughout the data analysis process, the focus was on the students' understanding in the context of the tasks, the quantities that were constructed or that were expected to be constructed, and the quantitative operations in the unstructured analyses. Second, a retrospective analysis of the teaching experiment data was conducted, with a focus on students' quantitative reasoning. As a result of the data analysis, the instructional sequence for quadratic functions was finalized. Because the tasks were grounded in real-life contexts involving dynamic situations, they contributed to the students' understanding of functional relations and helped them construct the idea of covarying change in the functions. The students continually performed multiplicative comparisons between the variables and the amounts of changes in the variables in the context of the tasks. In addition, the students constructed the quadratic function through multiplication of two linear functions by drawing on the idea of finding the area of a square. The students showed evidence of strong quantitative reasoning, as indicated by their recognition of and expression that there was a constant rate of change between ∆x and ∆y values in the area function. The students constructed the quantities such as vertex and axis of symmetry of a quadratic function with respect to the path a ball follows. Furthermore, the students were able to understand that the vertex is an ordered pair formed by matching the value of the x-axis with the y-value corresponding to the that x-value in the function, instead of viewing it as just the value of (-b)/2a. Hence, the instructional sequence designed in this study seemed to have supported the participant students' conceptual understanding of quadratic functions. Therefore, the instructional sequence may be a helpful resource for mathematics teachers in supporting their students' understanding of quadratic functions, provided that they revise the instructional sequence according to their own classroom context. In addition, mathematics teachers may also take into account the main principles of this study when designing a learning environment for teaching other mathematical concepts, as well. Design-based research studies contribute to the design, development and improvement of instructional products or an instructional program, as well as contributing to the participant teachers' professional development when they are creatively and carefully designed. Therefore, it is considered crucial for teachers to participate in this kind of design-based research studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    823793

    Addressing parametric uncertainties in autonomous cargo ship heading control

    Otonom kargo gemisi yön kontrolündeki parametrik belirsizliklerin ele alınması

    AHMAD IRHAM JAMBAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Mekatronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. İSMAİL BAYEZİT

  2. Tez No

    762416

    Secondary mathematics teachers' subject matter knowledge of quadratic functions and its contribution to student learning outcomes

    Lise matematik öğretmenlerinin ikinci dereceden fonksiyonlara yönelik konu alan bilgisi ve bunun öğrencilerin öğrenme çıktılarına katkısı

    GÜLZADE KARACI YAŞA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYHAN KÜRŞAT ERBAŞ

  3. Tez No

    900717

    Investigating mathematics teachers' covariational reasoning and its relation to their knowledge of and teaching quadratic functions

    Matematik öğretmenlerinin kovaryasyonel muhakemelerinin ve ikinci dereceden fonksiyonlara yönelik bilgi ve öğretimleriyle ilişkisinin incelenmesi̇

    MERVENUR BELİN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ IŞIL İŞLER BAYKAL

    DOÇ. DR. GÜLSEREN KARAGÖZ AKAR

  4. Tez No

    343648

    Yanıt yüzeyi yöntemi ile çok yanıtlı süreç performansının eniyilemesi

    Multi response process performance optimization with response surface methodology

    HAKAN AKÇAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET SERMET ANAGÜN

  5. Tez No

    78684

    FTFN kullanan aktif devre uygulamaları

    Başlık çevirisi yok

    ENVER AKBACAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH FERİKOĞLU

Geri Dön