Geçiş kanalları ile kanal içi pervane sistemleri üzerinde pasif akış kontrolü sağlanması ve performansının değerlendirilmesi
Passive flow control over a duct and ducted fan and evaluation of the performance
- Tez No: 505865
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DUYGU ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Savunma ve Savunma Teknolojileri, Ulaşım, Uçak Mühendisliği, Defense and Defense Technologies, Transportation, Aircraft Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uçak ve Uzay Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Geçiş kanalları ve kanal içi pervane sistemleri havacılık tarihi boyunca pervane ucunda oluşan kayıpların önlenmesi, gürültünün azaltılması, pervanenin uygun şartlarda çalışması için akışın yönlendirilmesi ve güvenlik gibi birçok alanda araştırılmış ve kullanılmıştır. Özellikle günümüz yolcu uçaklarında kullanılan turbofan motorların kanal içerisinde yüksek by-pass oranlı bir fanı barındırması ve bu fan ile itkisinin %80 oranını karşıladğı düşünüldüğünde kanal içi fan sistemleirnin önemi bir kez daha ortaya çıkmış olur. Öte yandan kanal içi fan sistemleri özellikle 2. Dünya Savaşı sonrasında artan kişisel kullanım hava araçlarının ve VTOL özelliğie sahip hava araçlarının geliştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Günümüzde de VTOL özelliğe sahip elektrikli hava aaraçlarının gündeme gelmesi özellikle elektrik kanal içi fan (EDF) sistemlerini yeniden gündeme taşımıştır. Kanal içi fan sistemleri belirli ileri hız rejimlerinde, verim artışı, itki artışı ya da buna bağlı olarak boyutta küçülme, ses engelleme, güvenlik gibi konularda öne çıksa da çapraz akış içerisinde kaldığı durumlarda performans konusunda oldukça büyük sorunlar yaşamaktadır. Yüksek hücum açısı ile kalkış ya da iniş yapan bir yolcu uçağının motorunun bu kopma nedeniyle yeterli akışı alamaması, bir insansız hava aracının istenmeyen türbülans, titreşim ve momentlere mağruz kalması gibi birçok konuda sıkıntı yaşanmaktadır. Kanal yapısının da bir kanat profili olduğu göz önüne alınarak günümü uçaklarının yüksek hücum açılarına çıkarken kullandıkları yardımcı aerodinamik yüzeyler ve metodlar araştırılmış ve slot, slat ve jet akışı ile yönlendirme gibi konseptler bulunmuştur. Mekanik hareketli yüzeylerin bu tür dairesel yapılarda kullanılmasının zorlukları ve bu sistemlerin oluşturacağı ağırlıklar göz önüne alınarak pasif şekilde aerodinamik yönlendirme yapan tasarımlardan slot kanal tasarımı ana tasarım olarak seçilmiştir. Kanal için kullanılan NACA 4312 kanat profili üzerine tasarlanan slot sistemi duct ekseninde her yönden gelecek akışı yönlendirecek şekilde dairesel olarak tasarlanmıştır. Çalışma kapsamında kanal içi elektrikli fan sistemi bir MAV için modellenmiş ve 5 inch çapında 3 palli bir pervane seti ile deneyler yapılarak ileri uçuşta düşük sürükleme yaratacak, çapraz akış altında standart kanal yapısına göre daha iyi performans gösterecek ve bunları yaparken mümkün olduğu kadar mekanik bir yapı içermeyecek bir çözüm olarak slot tasarımlı kanal tasarımı yapılmıştır. Bu tasarım, açık pervane, standart kanal tasarımı ve toroid kanal tasarımı ile karşılaştırmalı olarak deneysel olarak incelenmiştir. Deneylerin gerçekleştirilmesi esnasında alınacak verilerin miktarı nedeniyle yarı otomatik veri alabilen bir itki test sistemi geliştirilmiştir. Bu itki test sisteminde rüggar tüneli hızı ayarlanması ardından manuel şekilde verilen gaz seviyesi üzerine itki, devir, voltaj ve akım değerleri otomatik olarak kaydedilmektedir. Bunun için kullanılan sensörlerle birlikte itki test standı ana yapısı bir yük hücresine bağlı moment kolu üzerine tasarlanmış olabildiğince basit ancak ölçümler için de oldukça hassas bir sistem olarak geliştirilmiştir. Standart kanal tasarımı deneyler esnasında açık pervaneye göre oldukça iyi bir performans göstermiştir; ancak serbest akış hızı arttıkça kanalın sürüklemesi kanalın itki kuvvetine sağladığı desteği geride bırakacak kadar artmıştır. Açık pervane sistemi ise akışa paralel durumlarda itki seviyesi azalmış ancak çapraz akış altında serbest akım hızı arttıkça itki seviyesi artmıştır. Bu beklenmedik sonuç için pervane hız vektörleri ile serbest akış arasındaki ilişki incelendiğinde çıkan verinin doğruluğundan emin olunmuştur. Toroid tasarım ise statik itki konusunda en iyi itki katkısını sağlamış ve çapraz akışlarda ise en düşük seviyede akış kopması yaşamıştır; ancak toroid kanal yapısı da akışa dik kesit alanının büyüklüğü nedeniyle olduça yoğun sürükleme kuvveti yaratmış ve bu sürükleme kuvveti nedeniyle statik akışta ve çapraz akışlarda istenilen beklentiyi verememiştir. Hücum kenarı daire çapının çok yüksek olması sebebiyle çapraz akış altında en hızlı yeniden yapışmayı sağlayan tasarım olmuştur. Beklenildiği üzere akışa dik kesit alanı küçük ancak yardımcı akış yönlendirici aerodinamik yapılarıyla akışa yön verebilecek slot tasarımlı kanal için fan sistemi toroid kanal kadar iyi çapraz akış performansı, normal duct kadar düşük paralel akış sürüklemesi sağlayamasa da hibrit bir tasarım olarak MAV ve VTOL hava araçları gibi yoğun şekilde çapraz akış içerisinde hareket eden sistemlerde performası önemli ölçüde arttıracağı gözlemlenmiştir. Bu aşamadan sonraki çalışmalarda viskoz etkileri daha az gözlemlemek adına daha büyük çaplı kanal tasarımları ile deney yapılabilir ve yapılan çalışmalar farklı CFD analizleri ile de tekrarlananabilir.
Özet (Çeviri)
Ducted propeller systems have been explored and used in many areas throughout the history of aviation, including the prevention of rotor tip losses, noise reduction, flow guidance for proper operation of the propeller and safety. Particularly when the turbofan engines used in today's commercial planes which are equipped with a high by-pass fan in the channel and 80% of the the total thrust of turbofan engine generated from this duct and fan combination, the prominence of the ducted fan systems once again. On the other hand, ducted fan systems have played an important role in the development of air vehicles with increased personal use air vehicles and VTOL capability, especially after World War II. Today, the introduction of taxi drones as electric aerial vehicles with VTOL feature, especially electric duct fan (EDF) systems, has been renewed. Ducted fan systems suffer from considerable performance problems in certain forward-speed regimes, where efficiency, thrust, or size reduction, noise suppression, safety, etc., remain in cross flow. There is a problem in many subjects such as an undesirable turbulence, vibration and unwanted moments on micro unmanned aerial vehicles; suction and safety problems of the turbofan engines of a passenger plane while taking off and landing with a high angle of attack. Considering that the duct structure is also a wing profile, the auxiliary aerodynamic strains and methods used by the planes during their ascents to the high angle of attack fields were investigated and concepts like slot, slat and directed jet flow guidance were found. Considering the difficulties of using mechanical moving surfaces in such circular structures and the weights that these systems will create, the slot design logic has been chosen as the aerodynamic directional design of the MAV systems. The slot system designed on the NACA 4312 standart profile used for the duct is designed circularly to direct the flow from each side on the duct axis. In the study, the ducted electric fan system is modeled for a MAV and it is tested with a 3 blade 5 inches diameter polycarbonate propeller and design boundaries are low drag at the forward flight and performing better than the standard duct structure under cross flow and will not have as much mechanical structure as possible. As a solution, slotted ducted fan design was developed. This design has been tested and evaluated in comparison with open propeller, standard channel design and toroidal channel design. A thrust test system capable of receiving semi-automatic data has been developed due to get high amount of data to be received during the execution of experiments. In this thrust test system, the throttle tunnel speed is set manually and the thrust, speed, voltage and current values are automatically recorded on a SD card an. The main structure of the thrust test stand is carbon tubes and 3 printed structure parts and sensors used for developing a sensitive system for measurements. Design of the system is based on a moment arm connected to a load cell, microcontroller, encoders, voltage and current sensros. During the experiments of the standard duct design, it performed very well compared to the open rotor propeller; but the free flow velocity has reduced the performance acoording to the increasing free stream so the performance of the duct decreasşng at one point duct became only have negative effects over whole propulsion system. In the open propeller system, the thrust level decreased according to the parallel to the flow, but the thrust level increased as the free flow velocity increased under the cross flow. This unexpected result confirms the correctness of the output when examining the relationship between propeller velocity vectors and free flow. The toroidal design provides the best impulse contribution to static thrust and the lowest level of flow cross flow; but the toroidal channel structure also created a large drag force due to the size of the perpendicular cross-sectional area of the flow, and due to this drag force, it couldn't not give the desired expectation in the static flow and in the cross flows. On the other hand, the leading edge is designed to provide the fastest reattachment under cross flow due to the very high diameter of the leading edge circle. As expected, the fan system for the slot-designed duct, which has a small cross-section perpendicular to the flow but can direct the flow with the auxiliary flow-guide aerodynamic structures, provides good cross-flow performance as well as the toroidal channel, while providing a parallel flow trajectory as low as the normal duct. it has been observed that the performance in the cross-flow motion system is considerably increased. Experiments can be conducted with larger diameter channel designs to observe the viscous effects less often during subsequent phase-in studies. Home-made studies can also be repeated with different CFD analyzes.
Benzer Tezler
- Eğimli kök kanallarında farklı kök kanal patlarıyla yapılan kanal dolgusundaki boşlukların MİKRO-BT ile incelenmesi
MİCRO-CT evaluation of voids in root canal filling with different root canal sealers in curved root canals
İLÇİ BERK İÇMEZ
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2022
Diş HekimliğiAnkara ÜniversitesiEndodonti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLİN KALAYCI
- Mut havzasındaki alt miyoser yaşlı kırıntılı kayaçların sedimantolojisi
Başlık çevirisi yok
K. KADİR ERİŞ
- Çeşitli irrigasyon sistemlerinin süt dişlerinde ara seans medikamanlarını uzaklaştırma etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the efficacy of various irrigation system's removal of intracanal paste medicaments in primary teeth
DOVLETMYRAT MEREDALYYEV
Doktora
Türkçe
2018
Diş HekimliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiPedodonti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN AVŞAR
- R-limonene nanoemülsiyonların kanal içi uygulamalarının kök dentini üzerindeki antibakteriyel etkilerinin in vitro olarak araştırılması
In vitro investigation of the antibacterial effects of r-limonene nanoemulsions on root dentin
İLKE DOĞA ŞEKER
- Klinik olarak glomerülonefrit şüphesi ile böbrek biyopsi yapılan hastalarda 'geçici reseptör potansiyel iyon kanal (TRPC) gen ailesinin' farklı ifade profillerinin incelenmesi
Study of different expression profiles of 'transient receptor potential ion channel (TRPC) gene family' in patients undergoing renal biopsies with clinically suspected glomerulonephritis
MELTEM SEZİŞ DEMİRCİ