Hasanveyhî Kürt Emirliği
Kurdish Emirate of Hasanwayhids (Hasanuya)
- Tez No: 506012
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
ÖZET Hasanveyhî Kürt emirliği, Büveyhîler'in (932-1062) Ortadoğu'da en büyük siyasî güç haline geldiği dönemde, 961 yılında İran'ın kuzeybatısındaki Cibâl bölgesinde kurulmuştur. Hanedanın kurucusu olan Hasanveyh, Büveyhîler'in desteğini almış, siyasî ve askeri kabiliyete sahip adil bir yönetici idi. Emirliğin yönetim merkezî Dînever yakınlarındaki Sermâç Kalesi idi. Hasanveyh'in (ö. 369/979) ölümü ile emirlikte başlayan iç çekişmelere Büveyhî hükümdarı Adudüddevle (ö. 372/983) müdahale etti. Emirliğin başına geçen Bedir b. Hasanveyh, Adudüddevle ile ilişkilerini geliştirdiği gibi Büveyhîler'in iç ihtilaflarından da emirliği lehine yararlandı. Zeki, basiretli, cömert ve mütedeyyin bir kişi olan Bedir, sosyal adaletin tahakkukuna önem vermiş, birçok köprü, camii ve han yaptırmıştır. Bedir, Abbasî halifesine, sembolik de olsa, bağlılığını sürdürmüştür. Özellikle, Cibâl'de geçen ve Horasan hacılarının kullandığı hac yolunun güvenliğini sağlaması dolayısıyla Halife Kādir-Billâh tarafından takdir edilmiş ve kendisine“Nâsirü'd-Din ve'd-Devle”unvanı verilmiştir. Bedir, çekişme içinde olduğu oğlu Hilâl (ö.405/1015) ile giriştiği savaşta 400/1010 senesinde esir düşmüşse de daha sonra Büveyhîler'in askeri müdahalesi sayesinde kurtulmuş ve bu defa oğlu Hilâl esir alınarak hapsedilmiştir. Bedir, 405/1014 yılında Kosced kalesini muhasarası sırasında kendi adamları tarafından öldürülmüştür. Bunun ardından Hasanveyhî emirliği önce Büveyhîler'in Cibâl emiri Şemsüddevle'nin kontrolüne girmiş, en sonunda bölgenin yönetimini Annazi Kürt emirliğine bırakmak zorunda kalarak tarih sahnesinden çekilmiştir. (406/1015). Anahtar Sözcükler Abbasî, Cibâl, Büveyhî, Hasanveyhî, Bedir, Dînever
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Kurdish emirate of Hasanwayhids (Hasanuya), was founded in 961, when the Buyids became prominent (932-1062) in Jibal region in Northwestern Iran. The founder of the dynasty, Hasanwayh, who was supported by Buvids, was a fair leader who had political and military skills. The administrative center of the emirate was Sermaj Castle, close to Dinawar. After the decease of Hasanwayh (369/979), the ruler of Buyids 'Adud al-Dawla intervened internal disturbances. While Badr, who took the lead of the emirate, developed his relations with 'Adud al-Dawla, he took advantage of the internal conflicts within the Buvid dynasties. As an intelligent, smart, prudent, generous, mild-mannered and a pious person, Badr was sensitive to the establishment of social justice. He had many bridges, mosques, khans and similar works constructed. Badr continued to pledge allegiance to Abbasid Caliphate, though it was symbolic Especially Abbasid Caliph Al-Qadir praised Badr, who had provided security of the Pilgrimage Road which passed through Jibal and which was used by Horasan pilgrims. Caliph Al-Qadir gave Badr b. Hasanwayh the title“Nasiru'd-Din wa'd-Dawla”During the strife between Badr and his son Hilal (d. 405/1050), Badr was captured and held prisoner. Badr was set free by Buyids, while his son Hilal was captured and imprisonned. Badr was murdered by his own men during the siege of the Kosjed Castle in 405/1014. The Emirate of Hasanwayhids first fell under the control of the Buyids Jibal amir Shams ad-Dawla, and then the Annazid Kurdish Amirate was established upon the rubbles of the overthrown emirate. Key Words Abbasid, Jibal, Buyid, Hasanwayhids, Badr, Hilal, Dinawar
Benzer Tezler
- İbnü'l-Esir'in el-Kâmil Fi't-Tarih adlı eserine göre kürtler ve yaşadıkları bölgeler
Kurds and their living regions according to İbn al-Athir's Book Named el-Kamil Fi't-Tarih
NECİP MANSIZ
- Hasanbeyli (Osmaniye) ilçesi Almanpınarı yaylası sınırları içerisinde yüzeylenen kırmızı killerinin jenezi ve ekonomik potansiyeli
Origin and economic potential of red clays outcropped in the Almanpinari region (Hasanbeyli-Osmaniye)
PINAR KOÇHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiMersin ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİ ÖNER
- Hasanbeyli ilçe merkezi coğrafi etüdü
A geographical study on Hasanbeyli county
ALİ İNEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TIRAŞ
- Osmaniye/Hasanbeyli halk kültürü araştırması
Osmaniye/Hasanbeyli folk culture research
HASAN DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Osmaniye Korkut Ata ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ DOĞANER
- Bahçe ve Hasanbeyli (Osmaniye) halkının kullandığı doğal bitkilerin etnobotanik yönden araştırılması
An ethnobotanical investigation of the natural plants using by inhabitants in bahçe and Hasanbeyli districts of Osmaniye province
SALİM MART
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
BiyolojiÇukurova ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECATTİN TÜRKMEN