Hukuktan sosyal teoriye son dönem Osmanlı düşüncesi
From law to social theory late Ottoman thought
- Tez No: 506247
- Danışmanlar: PROF. DR. BEDRİ GENCER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Bu çalışma, modern toplum anlayışının son dönem Osmanlı düşüncesinde nasıl karşılık bulduğunu anlamayı hedeflemiştir. Klasik hukuk düşüncesinin yerinden çıkarılmasından sosyolojinin kurumsal olarak kabul edildiği dönem aralığıyla sınırlandırılan son dönem Osmanlı düşüncesi, düşünce-toplum ilişkisi üzerinden araştırılmıştır. Osmanlı özelinde değerlendirmeye geçmeden önce, düşünce-toplum ilişkisinin dönüşümü doğal hukuk üzerinden tartışılmıştır. Modern öncesi dönemde düşünce-toplum ilişkisinin taşıyıcısı doğal hukuk, sosyal teorinin öncülü kabul edilmiş ve ikisi arasında devamlılık olduğu tezi araştırmanın teorik yönünü oluşturmuştur. Toplum tasavvurunun sistematik karşılıkları olmalarının yanında, doğal hukuk ve sosyal teori düşünceden eyleme giden metoda sahip oldukları için selef-halef rolündedir. Bu devamlılık ışığında, dönüşüm düşünürler ve ekoller yerine toplumsal formasyon temelli değerlendirilebilmiştir. Doğal hukuk adil toplum düzeni teklif ederek topluma müdahalede bulunuyordu, sosyal teori ise toplumsal gerçekliği bilimsel kanunlarla şekillendirmeyi hedeflemektedir. Son kertede, ikisi de toplumsal formasyona göre şekil almakta ve onu değiştirmeye çalışmaktadır. Modern öncesi dönemin toplum düşüncesi toplumsal praksis olarak kavramsallaştırdığımız bütüncül bir tasarıma sahipti ve doğal hukukla somutlaşmaktaydı. Modern dönemde ise kendine yeter alanların ortaya çıkmasıyla toplumsal praksis geçerliliğini kaybetmiş ve teorik toplum tasarıma imkân tanımıştır. Bu bağlamda erken modern dönemden itibaren burjuvazinin normlar üzerinde belirleyici olması tartışıldı. Böylece teori- pratik ayrışması olarak okuduğumuz dönüşüm felsefî ve toplumsal bağlamda değerlendirildi. Tanzimat sonrası reformlar bu bağlamda okundu. Adalet dairesi olarak Osmanlı özelinde karşılık bulan doğal hukukun meşruiyetini kapitalist gelişmeler karşısında kaybetmesi değerlendirildi. Aydın-bürokrat tipolojisi, ilk hukuk felsefesi kitabı ve ilk sosyal bilimler dergisinde yer alan sosyoloji makaleleri üzerinden, meşruiyet krizi modern toplum düşüncesinin dinamikleriyle tartışıldı. Sonuç olarak, Batı Avrupa'daki toplumsal formasyonunun ürünü sosyal teorinin Osmanlı düşüncesine ithal edilmesinin, teorinin normatif yönünün araçsallaştırılması ihtiyacından kaynaklandığına ulaşıldı.
Özet (Çeviri)
Aim of this study is to find out how the conception of modern society found its reflection in late Ottoman thought. The Ottoman thought, from disembedding of classical law understanding to acception of sociology institutionally, explored in terms of thought-society relations. The relations, before specifically looking into Ottoman context, is discussed through natural law. The continuity between natural law and social theory which is accepted as the theoretical aspect of this study. Besides that both natural law and social theory systematically corresponds to the society understanding, both have a method from thought to action. They are also successor-predecessor. With this continuance, they could have been evaluated in terms of social formation instead of schools and thinkers. Natural law intervened society by offering just order, social theory aims to organize social reality with scientific laws. In the last instance both of them shaped by social formation and aims to alter it. Premodern society thought has holistic view, conceptualized as praxis, embodied with natural law. In modern era, with the emergence of self-sufficient fields, social praxis lost its validity and this replacement allowed for theoretical designs of society. It is debated that bourgeoisie would be the designer of social norms. In this way, the transformation which evaluated as the split between theory and practice, evaluated in philosophical and social context. Tanzimat reforms were evaluated in this way. Thus, Ottoman natural law embodied as justice of circle lost its legitimacy in face of capitalist development. The legitimacy crisis, in terms of modern social dynamics, is discussed through enlightened-bureaucrat typology, first philosophy of law books and first sociology articles in first social science periodical. As a result, the import of social theory, as an outcome of social formations of Western Europe, was the consequence of the instrumentalisation demand of normative aspect of the theory.
Benzer Tezler
- Kusurluluğu etkileyen bir hal olarak haksız tahrik (TCK M.29)
Unjust provocation as one of the circumstances that affects faultiness
İREM YILMAZ
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında Türk Medeni Usul Hukuku açısından adil yargılanma hakkı
Right to a fair trial regarding Turkish Law of Civil Procedure in consideration of European Convention of Human Rights and the Desicions of European Court of Human Rights
SEZİN AKTEPE ARTIK
Doktora
Türkçe
2014
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ
- Les aspects communs et différents des droit de la concurrence Américain et Européen
Avrupa Birliği rekabet hukuku ile Amerikan rekabet hukukunun ortak ve farklı yanları
ALİ CENK KESKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE IŞIL ERGÜVENÇ
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM