Geri Dön

Non-canonical morphological patterns in Turkish: Evidence from person-number markers

Türkçede kuraldışı biçimsel yapılar: Kişi eklerinden kanıt

  1. Tez No: 506824
  2. Yazar: MÜNEVVER ERDEM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE HAMİDE ASLI GÖKSEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 142

Özet

Bu çalışmada Türkçe eylem çekimi dizillerindeki kişi eklerinin yapı ve davranışları incelenmektedir. Bu araştırma temel olarak Türkçe'nin biçimsel yapısının oldukça düzenli ve saydam olduğu yönündeki yaygın düşünceye eylem sözcük-biçimleri üzerindeki kişi eklerinin sergilediği anlam-biçim eşitsizliklerinden kanıtlar sunarak karşı çıkmaktadır. Çalışmanın iki yenilikçi yönü vardır: İlk olarak, çekim sınıfları kavramını genişleterek, Türkçe eylem çekim dizillerinin aynı anlamın her bir dizilde farklı bir dizi işaretçi ile gösterildiği çekim sınıfları gibi işlev gördüğünü önermektedir. İkinci olarak, Türkçe eylem çekim dizillerini sözcük-odaklı dizil fonksiyon kuramı (dizil-bağlantı kuramı (Stump, 2016) ile açıklayıp, bu dizillerde kişi eklerine dayanan çeşitli anlam-biçim eşitsizliklerini bu kuram çerçevesinde çözümlemektedir. Araştırma sonrası ulaşılan sonuçlar şunlardır: (i) İsim çekimi dizillerindeki kuraldışı biçimsel yapılar da göz önüne alındığında, tüm Türkçe çekim dizillerinin kuraldışı biçimsel yapılar barındırdığı görülmüştür. (ii) Türkçe'de eylem çekim sınıfları bulunmaktadır. Bu sınıflarda farklı sözcüklere ait köklerin yerini zaman-görünüş-kip ekleri ile işaretlenmiş 'karmaşık kök' almaktadır. iii) Aynı dizil içinde ya da farklı diziller arasındaki anlam-biçim eşitsizlikleri ve düzensiziklerin belli bir düzeni takip ettiği gözlenmiştir. Bu da çalışmada incelenen verinin çekim dizillerinin dilin yapısı içinde sadece tanımlama araçları değil birinciller olduğu görüşüne destek vermektedir.

Özet (Çeviri)

This study investigates the structure and behavior of the person-number markers in the Turkish verbal inflectional paradigms. It mainly argues against the predominant view that Turkish morphology is highly regular and transparent by providing evidence from the content-form mismatches displayed by the person-number markers on verbal word-forms. There are two novel attempts of this study. First, by extending the notion of inflectional classes, it proposes that Turkish verbal inflectional paradigms function like inflectional classes where the same content is realized by different sets of markers in each paradigm. Second, it models the Turkish verbal inflectional paradigms and analyzes multiple content-form mismatches due to some irregular behavior of the person-number markers within a word-based paradigm function theory - the paradigm-linkage theory (Stump, 2016). The conclusions of this research are as follows: i) When the examples of non-canonical aspects within the nominal paradigms are also taken into consideration, it is observed that all Turkish inflectional paradigms host non-canonical morphological patterns. ii) Turkish has verbal inflectional classes where the stems of different lexemes are replaced by the complex stems: stem+TAM (tense-aspect-mood) marker. iii) Based on the content-form mismatches and the irregularities following a regular pattern within the same paradigm or across paradigms, the data of the study support the view that inflectional paradigms are primitives rather than just descriptive devices.

Benzer Tezler

  1. Türkçe zamansal ifadelerin etiketlenmesi ve normalleştirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    AYŞENUR GENÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET CÜNEYD TANTUĞ

  2. Determination of morphological and ecological features of freshwater ostracods (Crustacea) in Adiyaman and Burdur (Turkey): A comparative analysis of geographical distribution

    Adıyaman ve Burdur (Türkiye) illerindeki tatlı su ostrakodlarının (Crustacea) morfolojik ve ekolojik özelliklerinin belirlenmesi: Coğrafik dağılımlarının karşılaştırmalı analizi

    MEHMET YAVUZATMACA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    BiyolojiAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OKAN KÜLKÖYLÜOĞLU

  3. A comparative analysis of descriptive and expository discourse development in four and six-year-old Turkish speaking preschool children

    Anadili Türkçe olan 4-6 yaş öncesi çocuklarının betimleyici ve bilgilendirici söylem gelişimlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi

    DİLEK CAMADAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2005

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    DOÇ. DR. NALÂN BÜYÜKKANTARCIOĞLU

  4. Yazım kurallarına uygun yazılmamış türkçe metinleri makine çevirisi yöntemleriyle normalleştirme

    Normalizing non-canonical turkish texts using machine translation approaches

    TALHA ÇOLAKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET CÜNEYD TANTUĞ

  5. An Analysis of Turkish and English idioms from syntactic, semantic and pragmatic points of view special reference to dramatic works

    Türkçe ve İngilizce deyimlerin tiyatro eserlerine ilişkin olarak sözdizim, anlam ve kullanım yönünden çözümlenmesi

    GÜLAY ER

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    1998

    DilbilimGazi Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ TOSUN