Geri Dön

İsfendiyaroğlu Rüstem Bey dîvânı (Dîvân-ı Kâsımî): inceleme ve metin

İsfendiyaroğlu Rüstem Bey's dîvân (Dîvân of Kâsimî): Analysis and text

  1. Tez No: 508648
  2. Yazar: DURSUN ÖZYÜREK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 284

Özet

Bu çalışma kapsamında çevriyazısını sunmayı ve incelemeyi amaçladığımız Kâsımî Dîvânı'nın bugün için bilinen tek nüshası, Berlin Devlet Kütüphanesi'nde Ms. Or. Oct. 3122 numarayla kayıtlıdır. XV. yüzyılda yaşadığı tahmin ettiğimiz Kâsımî'nin asıl adı Rüstem Bey/Çelebi olup İsfendiyaroğulları Beyliği'nden Kâsım Bey'in oğludur. Klasik Türk edebiyatı çalışmaları açısından önemli bulduğumuz bu Dîvân'ın şimdiye kadar herhangi bir çalışmaya konu olmaması; XV. yüzyıl gibi erken bir dönemde tertip edilmesi; gündelik hayat, gelenek, görenek, âdet, inanış ve yemek kültürü gibi muhteva yönünden zengin bir içeriğe sahip olması; atasözü ve deyim bakımından pek çok misal içermesi; beylikler dönemiyle ilgili tarihî bilgiler sunması ve klasik edebiyatımızdaki ilk ramazaniyelerden birine sahip olması gibi yönlerden dikkat çekmektedir.“Kâsımî'nin Hayatı ve Ailesi”,“Dîvân'ın İncelenmesi”,“Dîvân'dan Hareketle Kâsımî'nin Edebî Kişiliği ve Üslûbu”ve“Metin”olmak üzere dört ana bölümden oluşan bu tez, Kâsımî Dîvânı'nı tüm yönleriyle ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu anlamda ilk olarak Kâsımî'nin ailesiyle ilişkisi bakımından İsfendiyaroğulları Beyliği kısaca tanıtılmakta, şairin ailesi ve hayatıyla ilgili kısıtlı sayıdaki bilgiler sunulmaktadır. Bunun ardından şekil ve muhteva yönünden Dîvân'ın detaylı bir incelemesi verilmektedir. Bu doğrultuda şekil özellikleri olarak nazım şekilleri, vezin, kafiye ve redif tablolar yardımıyla incelenmektedir. Bunun yanında şairin ramazaniye özelliği gösteren kasidesi değerlendirilmektedir. Ayrıca bütün şiirleri gelenek, görenek, âdet, telakki, inanış, gündelik hayat, giyim, kuşam, süslenme, alışveriş ve yemek kültürü gibi sosyal hayat yönünden ve kitap kültürü, yazıyla ilgili hususlar, dinî ve tasavvufî unsurlar, şahsiyetler ve yer adları gibi farklı açılardan tahlil edilmektedir. Bunun ardından Dîvân'dan hareketle şairin edebî kişiliği ve üslûbu tanıtılmakta, dil kullanımına dair tasarrufları gündelik dil ve edebî dil kullanımı olarak incelenmektedir. Son olarak nüsha tavsifi ve metin öncesi hazırlıklardan sonra Dîvân'ın çevriyazısı ve şiirlerin nesre çevirisi sunulmaktadır. Böylece bu tez kapsamında tüm yönleriyle tahlil etmeye çalıştığımız ve çevriyazısını sunduğumuz Kâsımî Dîvânı'nın klasik Türk edebiyatı çalışmalarına katkı sunması beklenmektedir.

Özet (Çeviri)

The only known copy of Dîvân of Kâsımî, as of today, is registered with the number 3122 in the Berlin State Library. Kâsımî or with his real name Rüstem Bey/Çelebi, who most probably lived in the 15th century, was the son of Kâsım Bey from the Principality of İsfendiyar. This Dîvân attracts attention for classical Turkish literature on the grounds that it was not mentioned in any study; composed in an early period like 15th century; hosts a rich content with regard to daily life, customs, beliefs and cuisine culture as well as examples of proverbs and idioms; provides historical facts about the beylik period in Anatolia and has one of the first examples of ramazaniye in the classic Turkish literature. Consisting four main chapters titled“Kâsımî's Life and His Family”,“The Dîvân's Analysis”,“Kâsımî's Literary Personality and Wording with Reference to His Dîvân”and“Text”, this thesis purposes to unveil Dîvân of Kâsımî completely. In this sense, Beylik of İsfendiyar is briefly introduced in terms of its relationship with the family of Kâsımî and scarce information available regarding his life is presented first of all. What follows is a detailed analysis of Dîvân in terms of its form and content. Nazım forms, rhythm, rhyme and redif is analysed accordingly with the help of tables. The qasida of Kâsımî having the feature of ramazaniye is also taken into consideration. All of his poems are examined in terms of aspects of social life like tradition, thoughts, daily life, clothes, toilette, shopping and cuisine culture as well as of the aspects book culture, aspects regarding writing, religious and sufistic elements, personalities and place names. Then based again on the Dîvân, literary personality and wording of the poet is introduced in addition to the assessment of his linguistic mastery of daily and literary language. What is finally presented is description of the copy and transcription of the Dîvân and translation of the original text into prose. Hopefully this work is to be a contribution for the classical Turkish literature studies.

Benzer Tezler

  1. Sakız ağacının (pistacia lentiscus var. chia duham.) çelikle çoğaltılması ve kök oluşumunun anatomik-fizyolojik incelenmesi üzerine araştırmalar

    Investigations on cutting propagation of the mastic tree (pistacia lentiscus var. chia duham.) and anatomical-physiological study of root formation

    MURAT İSFENDİYAROĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    ZiraatEge Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NURAL KARAKIR

  2. Kamu diplomasisinin bir aracı olarak kültürel diplomasi: Küba Kültür Derneği örneği

    Cultural diplomacy as an instrument of public diplomacy: The case of Küba Kültür Derneği̇ (Cuban Culture Association)

    YAĞMUR İSFENDİYAROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halkla İlişkilerMarmara Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HEDİYETULLAH AYDENİZ

  3. Bazı dış mekan süs bitkileri yeşil çeliklerin köklenmelerine çeşitli faktörlerin etkileri üzerine araştırmalar

    Başlık çevirisi yok

    MURAT İSFENDİYAROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    ZiraatEge Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. M. NURAL KARAKIR

  4. Orta yaş voleybolcularda proprioseptif egzersizlerin denge, sezinleme ve reaksiyon zamanı üzerine etkilerinin incelenmesi

    Investigation of the effects of proprioceptive exercises on balance, perception, and reaction time in middle-aged volleyball players

    ECEM İSFENDİYAROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SporMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Antrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖNÜL BABAYİĞİT İREZ

  5. Biyoaktif cam içeren diş macunlarının diş rengindeki restoratif materyaller üzerinde biyofilm oluşumuna etkisi

    Effects of toothpastes containing bioactive glasses on biofilm formation on different tooth-colored restorative materials

    İSFENDİYAR İSFENDİYAROĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Diş HekimliğiEge Üniversitesi

    Restoratif Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP ERGÜCÜ