Çok partili döneme girişte (1946 - 1960) Türk oyun yazarlığının görünümü
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 51034
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEMİR NUTKU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Türkiye'deki siyasal yaşamın en önemli dönüm noktalarından olan Çok Partili Dönem'e geçiş, 1946 yılında Demokrat Parti'nin kuruluşuyla gerçekleşmiştir. 1950 ise, D.P.'nin yirmiyediyılhk C.H.P. iktidarına kesin olarak son verdiği tarihtir. D.P.'nin 27 Mayıs 1960'ta son bulan onyılhk iktidarı sadece siyasal alanda değil, toplumsal, kültürel ve ekonomik yaşamda da köklü değişimlere yolaçan bir süreç olmuştur. Böylesine keskin değişimlerin, insana ve topluma en yakın sanat dalı olarak tanımlanan tiyatro sanatını ve özellikle oyun yazarlığını etkilemesi ise kaçınılmazdır. 1946-1960 arasındaki ondört yıllık sürecin Türk oyun yazarlığı açısından önemi ve etkileri birkaç başlık altında toparlanabilir: Bu süreç öncelikle farklı kuşaklardan oyun yazarlarının bir buluşma noktasıdır. Sadece Meşrutiyet' in coşkulu yıllarını yaşamış olanlar değil, Cumhuriyet'in kuruluşuna tanıklık etmiş birçok yazar bu dönemde oyun yazmayı sürdürmüştür. Bunun yamsıra, günümüzde de oyun yazarlığını sürdüren ve 'olgunluk' dönemini yaşayan bazı yazarlarımız, 1950'li yılların 'Genç Kuşak1 oyun yazarları olarak anılmaktadır. Bu üç ayrı kuşağın varlığı, oyunlarda özellikle içerik düzeyinde bir zenginliğin de yolunu açmıştır. Tanzimat'tan beri süregelen toplumsal, kültürel ve ekonomik sorunlara ilişkin yaklaşımlar, 1940'lı yılların ikinci yarısından itibaren belirgin eğilimlere dönüşmeye başlamıştır. Öte yandan, insana ve topluma ilişkin bazı değerlerin ve kurumların 'evrensel' boyutlarıyla ele alınması da yine bu dönemin özellikle genç kuşak yazarlarında öne çıkan eğilimlerden birisidir. Ayrıca bu dönem, daha önceki kuşaklardan devralınan zengin ama dağınık malzemenin derlenip toparlandığı bir süreçtir. Etkileri günümüze kadar süren, Türk oyun yazarlığının belki de en dinamik dönemi olarak anabileceğimiz 1960'lı yılların oyun yazarlarının çoğu bu dönemde yetiştiği gibi, daha sonra ortaya çıkacak olan yeni yazarlar da ellili yıllarda atılan tohumların birer ürünüdür denilebilir. Ondörtyıl boyunca ortaya çıkan oyunlar kadar, en azından böyle bir sonuç bile Çok Partili Dönem'i Türk oyun yazarlığı tarihi açısından ilginç ve önemli kılan bir gelişmedir.
Özet (Çeviri)
The foundation of Democratic Party in 1946 represents a radical turning point in the whole political system of Turkish Republic from a shift from a single-partied governmental organization to a multi-partied policy. It results with the end of the 27 year old Republican Peoples' Party government in 1950 elections. 10 year long Democratic Party government which ended in March 27, I960 not only results with radical political reformations, but also with social, cultural, and economical changes in daily life. Such radical and important transformations inevitably reflect on the theatre and especially on the playwriting of the period. These reflections can be grouped under certain titles like“Social, Cultural, and Political Reflections”,“Economical Reflections”, and,“Universal Approaches”. The 1946-1 960 period has been a meeting ground for different generations of playwriters. Not only the play writers who had lived the Constitutional Monarchy at the beginning of the century, but also those who witnessed the birth of the Republic were still active. And, the advanced playwriters of today were to start writing as the“Young Generation”of 1950s. The existence of these three different generations has given birth to a rich compilation of texts especially in content. The different approaches toward social, cultural, and economical problems since the Reformation Period starting from 1839, start to converge on certain pathways especially in the second half of 1940s. On the other hand, the youngsters tend to question social and humaine values in universal scales. The rich but somehow unorganized legacy of playwriting tradition tends to take better forms during the 1946-1960 Period. The effects of this transformation can clearly be seen in the most productive playwriting generation of the following periods of 1960s and after. As a conclusion, not only the written texts of the period, but also its effects on the development of playwriting tradition make the Multi-Partied Period of Turkish Republic History worth subject to special academical interest.
Benzer Tezler
- Türk Emniyet Teşkilatı (1945-1955)
The Turkish administration of Turkish Police force (1945-1955)
HASAN ALPARSLAN İLTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
TarihOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KAYA TUNCER ÇAĞLAYAN
- IX. dönem T.B.M.M. (1950-1954)
IX. th period of Turkish Grand National Assembly (1950-1954)
ALİ OSMAN AKALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YILMAZ
- 1950-1960 yıllarında Bursa
Bursa between 1950 and 1960
BEKİR ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ
- Türkiye'de demokrasiye geçiş süreci üzerine bir inceleme
A Study on democratization process in Turkey
OSMAN İÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA BEYAZ
- Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü (1945-1950 arası)
Word Frequency Dictionary of Written Turkish (between 1945-1950)
GÖKHAN ÖLKER
Doktora
Türkçe
2011
DilbilimSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RIDVAN ÖZTÜRK