Otizm spektrum bozukluğuna sahip çocuğu olan annelere sunulan koçluk uygulamalarının annelerin öğretim becerilerini ve çocukların ortak dikkate tepki verme becerilerini edinmeleri üzerindeki etkileri
The effects of coaching mothers of children with autism spectrum disorder on their teaching skills and on their children's acquisition of responding to joint attention skills
- Tez No: 511171
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE AHMETOĞLU, PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Bu araştırmanın amacı araştırmacı tarafından Otizm Spektrum Bozukluğuna (OSB) sahip çocuğu olan annelere sunulan Koçluk uygulamalarının, annelerin ipucunun giderek arttırılmasıyla öğretim uygulaması basamaklarını sunma becerilerini ve anneler tarafından sunulan öğretim uygulamasının çocukların ortak dikkate tepki verme becerilerini edinmeleri üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 4-7 yaş arası OSB tanısı almış üç çocuk ve anneleri oluşturmaktadır. Araştırma, iki adet çiftler arası çoklu başlama düzeyi modelinin iç içe tasarlanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Uygulama sürecine geçilmeden önce OSB tanısı almış olan bir çocuk ve annesi ile pilot çalışma yapılmıştır. Araştırma süreci başlama düzeyi, anne eğitimi, öğretim uygulamaları ve izleme oturumlarından oluşmaktadır. Annelerin, ipucunun giderek arttırılmasıyla öğretim uygulaması sunma becerisi, öğretim uygulaması beceri analizi formu kullanılarak; çocukların ortak dikkate tepki verme davranışları ise araştırmacılar tarafından Yapılandırılmamış Ortak Dikkat Değerlendirme Aracı'ndan (Unstructured Joint Attention Assessment Tool; Loveland ve Landry, 1986) uyarlanmış olan bir form ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda etkililik amaçları doğrultusunda ulaşılan veriler grafikle gösterilerek analiz edilmiştir. Genelleme verileri öntest-sontest uygulaması şeklinde ölçülmüş ve bulgular görsel olarak sunulmuştur. Ayrıca annelerin çalışmanın sosyal geçerliğine ilişkin görüşleri çalışma öncesinde, sırasında ve sonrasında yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla toplanmış ve analiz edilmiştir. Araştırma sonunda, katılımcıların edinim düzeyleri ile ilgili bulgular incelendiğinde çalışma grubundaki üç annenin ve OSB'li çocuğun uygulama evresi sonunda, uygulama evresi öncesine göre hedef becerileri edinim düzeylerinde artış olduğu belirlenmiştir. Araştırma süresince yapılan İzleme oturumlarında ise tüm anne-çocuk katılımcıların hedef becerileri edinim düzeylerini, uygulama evresinin birinci, üçüncü ve beşinci hafta sonrasında da korudukları gözlenmiştir. Genelleme oturumları öntest-sontest sonuçlarında ise toplanan kişiler ve ortamlar arası genelleme verilerine göre tüm annelerin edindikleri hedef beceriyi uygulama sonunda %100'lük doğru performans düzeyinde sergiledikleri; çocukların ise ortak dikkate tepki verme becerisini katılım sırasına göre %80, %96 ve %85'lik doğruluk düzeylerinde genelledikleri görülmüştür. Ayrıca sosyal geçerliğe ilişkin annelerin araştırmaya başlamadan önce çocuklarına bir beceri öğretecek olmanın heyecanını taşıdıkları, araştırma sırasında uygulamayı doğru yapıp yapmadıklarının endişesini duydukları ve araştırma sonrasında bu çalışmanın kendileri ve çocuklarına yönelik olumlu sonuçları olduğu görüşünde oldukları sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucunda, araştırmacı tarafından sunulan Koçluk uygulamalarının, annelerin ipucunun giderek arttırılmasıyla öğretim uygulamasını edinmeleri ve anneler tarafından sunulan öğretim uygulamasının, OSB'li çocukların ortak dikkate tepki verme becerisini edinmeleri üzerindeki etkililiği belirlenmiş olup; buna yönelik ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılarak, öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the effects of coaching mothers of children with Autism Spectrum Disorder (ASD) on their learning least-to-most prompting procedure and on children's teaching responding to joint attention skills. The participants were three children with ASD, aged between 4-6years, and their mothers. The study was designed with two multiple baseline designs across dyads. Pilot study was conducted prior to study to modify the data forms and mother training content. The research process of the study was implemented as such: baseline, mother training, intervention phase, and follow-up. Data collection forms for mothers and children were task analysis form of the least-to-most prompting and adapted task analysis form of joint attention skills respectively (Unstructured Joint Attention Assessment Tool; Loveland & Landry, 1986). Effectiveness data was analyzed and demonstrated in tables and figures. Generalization data were collected as pretest and posttest procedure, and shown on figures. The social validity data were collected through semi-structured interview questions prepared by the researcher before, during, and following the coaching and analyzed. Results showed that mothers acquired using the least-to-most prompting procedure with 100% accuracy, maintained the acquired teaching behaviors over 1, 3, and 5 weeks, and generalized them across different persons and settings. In addition, findings demonstrated that children with ASD acquired responding to joint attention skills, maintained them over time, and generalized across different persons and settings. Last, the social validity data were analyzed descriptively and according to results; a) mothers were excited and anxious about to teach their children before the intervention, b) they were worried about whether they implemented correctly during the intervention, and c) they had positive opinions on both they and their children had benefited from the coaching when they completed the intervention. The findings, implications and future research needs were discussed in the light of literature about coaching mothers, least-to-most procedure, and joint attention skills.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip annelere sunulan koçluk uygulamalarının annelerin öğretim becerilerini ve çocuklarının güvenlik becerilerini edinmeleri üzerindeki etkisi
The effects of coaching mothers of children with autism spectrum disorder on their teaching skills and their children's acquisition of safety skills
DEMET TAVUKÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR
- Ayrık denemelerle öğretimin çevrimiçi sunulan aile eğitim programıyla kazanımının incelenmesi
Analysis of acquisition of training programs presented online to parents by discrete trial training
MİNE KİZİR
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN
- Otizmli çocuklara sosyal becerilerin öğretiminde anneler tarafından hazırlanarak sunulan sosyal öykü ve video modelle öğretim uygulamalarının karşılaştırılması
Comparing the effects of mother developed and delivered social stories and video modeling intervention on teaching children with Autism spectrum disorders
ÇİMEN ACAR
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YIKMIŞ
PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR
- 2-6 yaş arasında Otizm Spektrum Bozukluğu tanılı çocuğu olan annelerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde sunulan hizmetlere ilişkin deneyimleri
Experiences of mothers with a child diagnosed with Autism Spectrum Disorder between 2-6 years of age with the services offered in special education and rehabilitation centers
MAŞALLAH ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OKTAY TAYMAZ SARI
- Okul öncesi yaşta beslenme sorunu olan çocuklar, annelerinin tutumları ve psikolojik iyilik halleri
Nutritional problems in preschool age of children, mothers' attitudes and psychological wellness
MERVE ÖZEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZLEM ERDEDE
UZMAN PINAR ZENGİN AKKUŞ